5В050504 «Журналистика» мамандығына арналған

ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ПӘННІҢ ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ

Әзірлеген: ____________ Каримова Бибігүл Жұмашқызы, Журналистика және практикалық қазақ тілі кафедрасының аға оқытушысы,

«___» _______ 2013 жыл
2 КЕЛІСІЛДІ

2.1 Журналистика және практикалық қазақ тілі кафедрасының отырысында қаралып, талқыланды.

Хаттама № «___» _______ 2013 жыл.
Кафедра меңгерушісі: ___________ Каримова Б.Ж.

2.2 Гуманитарлық-заң факультеттің оқу- әдістемелік кеңесінде талқыланып, бекітілді.

Хаттама № «___» _______ 2013 жыл.
Төрайымы: ___________ Кеңесбаева Ш.С.

3 БЕКІТІЛДІ

Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінде бекітілді.

Хаттама №___ «___» ___________2013 жыл.

МАЗМҰНЫ

1 Қолданыс аясы

2 Нормативтік сілтемелер

3 Жалпы ережелер

4 Оқу пәнінің мазмұны (модуль бойынша)

5 СӨЖ-ның тақырыптары

6 Пәннің оқу-әдістемелік картасы

7 Оқу-әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз етілу картасы

8 Әдебиеттер

1 ҚОЛДАНУ АЯСЫ

«Бұқаралық коммуникация тілі мен стилі» пәнінің оқу-әдістемелік кешенінің құрамына кіретін оқытушыға арналған пәннің жұмыс бағдарламасы 5В050400 «Журналистика» мамандығының студенттеріне арналған.

Осы «Бұқаралық коммуникация тілі мен стилі» пәнінің оқытушыға арналған жұмыс бағдарламасы берілген пән бойынша оқу үрдісін ұйымдастырудың тәртібін төмендегі нормативтік құжаттар негізінде жүзеге асырады:

- 5В050400 «Журналистика» мамандығының 23.08.2012 бекітілген ҚР МЖМБС мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты;

- 5В050400 «Журналистика» мамандығының Типтік оқу жоспары;

- ДП 042-1.01-2013 «Пәннің оқу-әдістемелік кешенінің мазмұны мен құрылымы» құжаттық іс-жосығы.
3 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
3.1 Пәннің қысқаша мазмұны:

«БАҚ тілі мен стилі» атты жалпы курс,негізінен, «Журналистикаға кіріспе», «Публицистика жанры мен пішіні», «Көркем-публицистикалық және сатиралық жанрлар» сияқты пәндердің теориялық-практикалық заңды бөлшегі және жалғасы болып табылады.Бұл пән болашақ журналистерді тек қана теория жағынан емес,практикалық қырынан шыңдайды.

Сонымен қатар журналистиканың теориясын, тарихын, тәжірибесін, тілін,стилін, зерттеушілердің еңбектерімен қоса баспа жүзінде,газет, журнал беттерінде жарық көрген, радио және телевизия арналарынан таратылған публицистердің баспасөз,қазіргі масс-медиа туралы ой-пікірлері басшылыққа алынады.
3.2 Осы курстың мақсаты:

Біріншіден, тіл құралын баспасөзде, телевизия мен радио материалдарында орынды да сауатты қолдана білу шеберлігіне үйрету.

Екіншіден, болашақ журналистерге публицистикалық жанрлардың тілі мен стилі туралы тиянақты білім беру, ұрпақтың іс-тәжірибелері негізінде қалыптасқан журналистік шеберліктің негіздерін үйрету.

Бұл жалпы курсты оқыту арқылы студенттердің тілі, стилі сияқты журналистік шеберліктің маңызды жақтарына ден қоюына ықпал ету. Газет-журнал материалдарының, телевизия мен радио хабарларының тілдік, стилдік ерекшеліктерін саралай білуге баулу. Мерзімді басылымдар сипатының, телерадио аудиториясының, аймақтық ерекшелігінің, т.б. тіл-стильге тигізер әсерін айқын аңғару.

Студенттердің баспасөз тілінің, телерадио коммуникациясы мәдениетін арттыру мәселесіне ерекше көңіл бөлу, ауызша және жазбаша жұмыстарының лексикалық, грамматикалық, синтаксистік жағынан дұрыс болуымен қатар тілі мен стилі жағынан жатық әрі сауатты болуына мән беру.

Осы пәнді оқу барысында болашақ журналист әрбір жанр мен формалардың өзіндік тілдік, стильдік ерекшелігін білуі тиіс. Әр түрлі тақырыпта материал жазғанда,басылымның, телерадиоарнаның өзіндік ерекшелігіне сәйкес сөз қолдану тәсілдерін таңдай білу керек.
3.4 Курстың соңында студент мыналарды білуі керек:

Дәрістер мәселелі әдістерді қолдана отырып, оқу үрдісінде қолданылатын жүйелі әдістемені негіз ете отырып оқылады.

Дәрістер мен семинарларда төмендегідей студенттердің ой-өрісінің кең қолданыс табуына себепкер болатын,дамытатын әдістер қолданылады.

- Мәселе көтеретін (проблемалық) сұрақтар;

- Мәселені шешуге арналған тапсырмалар;

- Негізгі тезисті құптау, қарама-қайшылық тудыру,дәлелдеу және жоққа шығару:

Керіғар әдістер м ен тәсілдер.
3.5 Курстың пререквизиттері:

Журналистикаға кіріспе

Қазақ журналистикасының тарихы

Публицистік шығармашылықтың негіздері

Журналистік шеберлік

Публицистің шығармашылық шеберханасы

Мамандандыру пәндері

Әдеби редакциялау.
1 Кесте – Оқу жұмыс жоспарынан көшірме

Курс	Семестр	Кредит	ДС (сағ)	СПС (сағ)	Лаб. (сағ)	ОСӨЖ (сағ)	СӨЖ(сағ	Бар (сағ)	Бақылу түрі
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
3	5	4	30	30	-	60	60	180	емтихан

4 ОҚУ ПӘНІНІҢ МАЗМҰНЫ (МОДУЛЬ БОЙЫНША)
2 Кесте

Сабақтың тақырыбы	Сағат саны
1	2
Дәріс сабақтары
1-Модуль Газет жанрлары 1 Газет жанрлары және олардың тілдік, стильдік ерекшеліктері. Стиль туралы түсінік.	2
2 Ақпарат жанрының тілдік ерекшеліктері	2
3 Корреспонденцияның өзгешеліктері	2
2-Модуль БАҚ тілі стиліне қойылатын талаптар 1 Газет жанрларына тіл, стиль жөнінен қойылатын талаптар	2
2 Газет жанрларының тілі мен стилін әсерлеу жолдары	2
3-Модуль Баспасөздегі тіл мәдениеті 1 Баспасөздегі тіл мәдениеті мәселелері	2
2 Стиль түрлерінің баспасөздегі көріністері	2
3 Баспасөздегі жарнама материалдарының тілі мен стилі	2
4-Модуль Телерадиодағы тіл, стиль мәселелері 1 Телехабардың тілі	2
2 Радиодағы фразеология, мақал-мәтел, қанатты сөздердің рөлі	2
3 Радиохабарларының стиль мәселесі	2
4 Радио тілі, стилінің зерттелуі	2
5-Модуль Стиль ерекшеліктері 1 Сөйлеу тілі мен радио тілінің ерекшелігі	2
2 Әдеби тіл нормасы және оның радиохабарларындағы сипаты	2
3 Радиохабарларын тілдік бейнелеу және акустика	2
Практикалық (семинар) сабақтары
1-Модуль Газет жанрлары 1 Баспасөз тілі-жазба тіл	1
2 Стиль-өнер ерекшелігі	1
3 Сұхбаттың стильдік ерекшеліктері	1
4 Репортаж жанрының тілі мен стилі	1
5 Очерктің тілдік, стильдік артықшылықтары	1
6 Сатиралық жанрлардың тілі мен стилі	1
2-Модуль БАҚ тілі стиліне қойылатын талаптар 1 Талдамалы-публицистикалық жанрларда жазылған материалдардың тілдік,стильдік табиғаты	1
2 Радиохабардағы стиль мәселесі	1
3 А.Байтұрсыновтың әсерлеуге берген анықтамасы	1
4 Мақал-мәтел, қанатты сөздердің стильдік қызметі	1
3-Модуль Баспасөздегі тіл мәдениеті 1 Баспасөз тілінің мәдениеті туралы тұжырымдар	1
2 Газет тілі мен стилінің тіл мәдениеті мәселелерімен тығыз байланыстылығы	1
3 Интонация, екпін, кідіріс туралы	1
4 Аралық бақылау жұмысы	1
5 Жарнаманың түрлері	1
6 Жарнама және оның қазақ баспасөзіндегі көрнісі	1
4-Модуль Телерадиодағы тіл, стиль мәселелері 1 Экран тілінің пішіні	1
2 Радиодағы ауызша сөз бен жазбаша сөз	1
3 Тіл-ғылыми категория	1
4 Телемәтінге қойылатын үш талап	1
5 Радио тілдің ерекшеліктері	1
6 Әуен-саздарды ақпарат беретін тіл етіп пайдалану тәсілдері	1
7 Фразеология, мақал-мәтел, қанатты сөздердің рөлі	1
8 Көркем әдебиет тілінің газеттегі қолданысы	1
5-Модуль Стиль ерекшеліктері 1 Сөйлеу тілі мен радио тілінің ерекшелігі	1
2 Радиода тілдік безендіру	1
3 Ауызша сөзді радиосөзге айналдыра білу де – журналистік өнер	1
4 Ақпарат хабарлар мен көркем хабарлардың жанрлық тіл кестесі	1
5 Радио тілі мен стилі туралы зерттеулер	1
6 Аралық бақылау жұмысы	1

5 СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫНЫҢ ТАҚЫРЫПТАРЫ
5.1 Тақырып және оның маңыздылығы.

5.2 Материалды өңдеу.

5.3 Жарияланымның мазмұны мен түрі.

5.4 Ақпарат жинаудың әдістері.

5.5 Жанр және оның баспасөз,радио,теледидардағы қолдану

ерекшеліктері.

5.6 Журналист және этика.

5.7 Фотожурналистика жанрына қойылатын талаптар.

5.8 Ақпарат және оның қолданылуы.

5.9 БАҚ және жарнама.

5.10 Баспасөздегі фотосуреттің маңызы.

5.11 Тілдік,стильдік қолданыстар.

5.12 Тележурналистке қойылатын талаптар.

5.13 Радиожурналистке қойылатын талаптар.

5.14 Тікелей эфир.

5.15 Журналистік зерттеу кезеңдері.

5.16 Шешендік өнер.

5.17 Журналист және компьютерлік технология.

5.18 Журналист шеберлігінің негіздері.

5.19 Аудитория және оны зерттеу.

5.20 Журналистика және менеджмент.

5.21 Кәсіби этика мәселелері.

5.22 Теледидар менеджменті.

5.23 Журналистік зерттеу барысындағы қауіпсіздік шаралары.

5.24 Баспасөздің стилі дегеніміз не?

5.25 Баспасөздің тілі дегеніміз не?

5.26 Жарнаманың шығармашылық және ұлттық аспектілері.

5.27 Жарнама мәтіні,слоган.

5.28 Ғылыми стиль дегеніміз не?

5.29 Әдеби-көркем стилге қойылатын талаптар.

5.30 Журналист және кәсіби шеберлік.

5.31 Сұқпат жанрын қолдану.

5.32 Журналистің сөйлеу мәдениеті.
СТУДЕНТТІҢ ОҚЫТУШЫМЕН ӨЗДІК ЖҰМЫСЫ

1. Қ.Сәтбаевтің публицистикалық мақалалары.

2. Қазақ балаларына арналған алғашқы басылымдар.

3. Қазақ қыз - келіншектеріне арналған алғашқы басылымдар.

4. Е.Алдоңғаров – публицист.

5. Ж.Аймауытовтың публицистикасы.

6. Ж.Тлепбергеновтің журналистік қызметі.

7. Қ.Кемеңгеров– публицист.

8. Ә.Ғалимовтың «Айқап» журналындағы атқарған қызметі.

9. М.Әуезов– публицист.

10. Монғолияда шыққан қазақ тіліндегі басылымдар.

11. Т.Рысқұловтың журналистік қызметі.

12. «Дала уалаяты» газеті. Онда қызмет еткен авторлар.

13. «Қазақ әдебиеті» газеті. Кеше және бүгіні.

14. М.Жұмабаевтың «Ақ жол» газетіндегі атқарған журналистік қызметі.

15. Б.Майлиннің публицистикасы.

3-Кесте Пәннің оқу-әдістемелік картасы

4-Кесте Оқу-әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз етілу картасы

8.1.1 Баялиева Д. Қазіргі қазақ баспасөзіндегі ұлттық, мәдениет, салт-дәстүр және тіл мен стиль мәселелері. Қарағанды, 2009.

8.1.2 Былинский.К. Язык газеты. МГУ. М., 2006.

8.1.5 Қабдолов З.Сөз өнері. ., 2002.

8.1.8 Исаев С. Мерзімді баспасөзде ұшырасатын стильдік қателер туралы.122-б. Тіл мәдениеті және баспасөз. А., 2002.

8.1.9 Зарва М. Произношение в радио и телевизионной речи. – М., 2006.

8.1.10 Омашов Н. Қазақ радиожурналистикасы. А., 2003.

8.1.11 Тұрсынов Қ. Көгілдір экран құпиялары. А., 2008.

8.1.12 Әбжанов Қ. Телевизиялық фильмдер. А.,2003.

8.1.13 Серғалиев М. Көркем әдебиет стилі. А., 2005.

8.2.1 Қожакеев Т. Көксеңгірлер. – А., 2002.

8.2.4 Жақып Б. М.Әуезов – публицист. – А., 2007.

8.2.5 Сұбханбердина Ү. Қазақтың революциядан бұрынғы мерзімді баспасөзіндегі материалдар. – А., 2003.

8.2.6 Сұбханбердина Ү.«Дала уәлаятының газеті» - А., 1988,1991,2003,2004,2006.

8.2.7 Бөкейханов Ә. Таңдамалы . – А., 2005.