Бағдарлама элективті курс Химия Және адам

элективті курс

9 сынып оқушыларына арналған

9 сынып аптасына 2 сағат барлығы 68 сағат,

К.К Нұрпейісова ,Н.Н Мухатаева

А.Байтұрсынов атындағы №139 мектеп-гимназияның химия пәнінің мұғалімдері

Химия табиғи ғылымның маңызды бөлігі болып табылады, Біз қай жерде болсақ та, химиялық зауыттар мен олардан алынатын заттар және сол заттардан жасалған бұйымдарды кездестіреміз. Күнделікті өмірде, химияны білместен, әрбір адам химиялық реакцияларды жүзеге асырады.

Бұл курс оқушылар арасында тәуелсіз және шығармашылық бастамаларды дамытуға, интерстебелсенді коммуникацияларды енгізу арқылы практикалық дағдылар мен сол дағдыларды дамыту арқылы әлемнің табиғи ғылыми бейнелерін қалыптастыруға бағытталған. Курс 9 сынып оқушыларына арналған. Себебі, бұл кезең мектеп оқушыларының интеллектуалды және танымдық қабілеттерін саралау кезеңі, сонымен қатар білім берудің бірдіндеп мамандыққа бейінін қалыптастыру кезеңі Бұл курс химия пәніне қызығушылық танытқан сонымен қатар химия және адам денсаулығына қатысты өз білімін кеңейтуді қалайтын оқушыларына арналған.

Бұл курстың биология және медицинамен кіріктіріле берілуі оқушыларға адам организмндегі биохимиялық процестерді жақсы түсінуге мүмкіндік береді. Элективті курс оқушылардың химиялық білімін химиямен сабақтас салалардағы тәжірибеде қолдануға назар аударатын болады. Соңғы кезде химияның қолданбалы маңыздылығына деген қызығушылық жоғары. Курстың практикалық бөлімі оқушылардың негізгі химиялық тәжірибелерді жүргізудегі практикалық дағдыларын қалыптастыру және нығайту, олардың өз бетінше химиялық тәжірибелер жасауға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, мұндағы химиялық эксперимент арнайы жабдықты қажет етпейді үйде жүргізуге мүмкіндік береді

Тарихи және көркем әдеби материалдардың әртүрлілігі бұл курсты тарих, география және әдебиетпен біріктіру үшін негіз болып табылады. Курстың материалы 15-16 жастағы жастарға денсаулықты сақтауға қатысты сұрақтарға жауап беруге көмектеседі Курстың бағдарламасы бірнеше дереккөздер негізінде құрастырылды. Бағдарлама сыныптың нақты тақырыптары бойынша сынақтар мен презентациялармен толықтырылады.

Бағдарламаның мақсаты:

• 
  Күнделікті өмірде химияны білу қажеттілігін туралы қызығушылығын арттыру және ынталандыру
  
• 
  Химия-биологиялық немесе жаратылыстану-ғылыми бейіндегі 10-шы және 11-ші сыныптарда химияны одан әрі тереңдете зерделеуге деген ұмтылысын дамыту;
  
• 
  Оқушыларға валеологиялық білімдердің негіздері, олардың денсаулығы туралы білім беру;
  
• 
  Оқушыларға қазіргі заманғы ғылыми зерттеулер мен адам денсаулығы туралы білімін тереңдету
  

• 
  Бейорганикалық және органикалық заттардың қасиеттері туралы оқушылардың білімін кеңейту;
  
• 
  Күнделікті өмірде қолданылатын белгілі бір заттардың нақты қасиеттерін, олардың адам организміне және қоршаған ортаға әсері туралы білім білік дағдысын қалыптастыру;
  
• 
  ҚТ ережесіне сәйкес үйде химиялық заттармен жұмыс істеу қабілетін дамыту;
  
• 
  Салауатты өмір салтын насихаттауға ықпал ету;
  
• 
  Химиялық есептерді шешуге, ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізуге қабілеттілігін арттыру.
  

-зерттеу жоспарын құру;

- іс әркеттің жұмыс үлгісін жасау;

- зерттеу нәтижелерін математикалық өңдеу;

- жұмыстың нәтижелерін презентацияға ыңғайлы түрде ұсыну;

- топта ынтымақтастық.

Бағдарламада химия және адам денсаулығына қатысты мәселелер нақты өмірдегі жағдаяттармен тікелей байланыстырып,пәнаралық тұрғыдан жан-жақты талдау жасалынып,оқушылардың ғылыми жаратылыстану сауаттылығын арттырып,салауатты өмір сүруге белсенді араласу мүмкіндігін тудырады

Тұрақтылау (мазмұндық) бөлімі

Кіріспе: Химия - бұл бізді қоршаған заттар туралы ғылым. (2 сағат)

(Химиялық заттарға арналған кіріспе дәріс, олардың өмірдегі маңыздылығы және олардың қолдануды білудің қажеттілігі туралы)

Бұл бөлімде оқушылар күнделікті өмірде жиі кездесетін тұрмыстағы химиялық заттар соның ішінде үйде әсіресе ас үйде пайдаланатын және «көшедегі» заттарды біледі. «Тұрмыстық химия заттарының» бөлігі болып табылатын киім-кешекті заттармен танысады. Бұл бөлімде үй дәріханасында кездесетін дәрілерді танып біледі және қауіпсіздік ережесімен танысады. Практикалық жұмыстар: «Ыдыс жуатын құралдардың қышқылдығын анықтау «Үй жағдайында кристалдар өсіру» «Уланған кездегі алғашқы көмек» «Ас үйде қолданылытын сірке қышқылының әр түрлі мөлшерде ерітіндісін дайындау». «Табиғи заттардан үй жағдайында сусабын жасау» «Үй жабдықтарын тазалау»

Бұл бөлімде оқушылар зиянды заттар туралы, олардың организмге және қоршаған ортаға әсері туралы білімін тереңдетеді. Суды және оны антропогендік әсерден қорғау тұрғысынан зерттейді. Пестицидтер және тыңайтқыштармен ластанудың қауіптілігін біледі.

Практикалық жұмыстар: «Ауыз судың сапасын анықтау» «Экологиялық мазмұндағы есептерді шешу» «Жергілікті жердің топырақ құрамының қышқылдылығын анықтау»
4-бөлім Қорытынды 2 сағат курс бағдаламасы бойынша рефераттар,эссе ,ізденіс жұмыстарын қорғау.

Нормативті бөлім

- оқушылардың жаңалықты өздігінен іздеп ашатындай танымдық, эмоциялық жағдайлар туғызатын оқытудың ғылыми-зерттеу, табиғатты көркем қабылдау сияқты оқу жұмысын ұйымдастырудың дәстүрлі емес түрлеріне ерекше маңыз берілуі қажет.

- Оқушы өз бетінше ізденуге дағдылануы қажет;

- Жеке тапсырмаларды орындай алуға, топпен жұмыс жүргізуге, түсініп оқуға машықтануы керек;

- Теориялық білімін, танымдық, шығармашылық дағдысын қалыптастыру;

- Рухани байлыққа ұмтылуға үйренеді;

- Экологиялық үрдістерді талдай білу және табиғатты қорғау қызметінде нақтылы міндеттер қоя білу;

Оқушылардың білім, білік дағдыларына қойылатын талаптар:

- қоршаған ортаның химиялық ластану түрлері және онымен күресу жолдары туралы;

- атмосфераның, судың, топырақтың негізгі ластағыштары туралы ШРК туралы;

- үйіндегі әртүрлі химиялық заттардың құрамын, құрылымын , пайдалану аймақтарын; әдістерін білу керек

- адам организміне әртүрлі заттардың әсері және оның әсер етуі туралы білуі керек:

- қарапайым химиялық және экологиялық эксперименттерді модельдеу;

-химиялық препараттарды қауіпсіз пайдалану ережелерін сақтай отырып, олардың мақсатына сай пайдалану;

Оқушылар ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізу үшін қажетті тақырыптар мен практикалық дағдыларды теориялық білімдерін алады.

Бағалау құралы ретінде оқушылардың ауызша баяндауы,сауалнама тест орындаулары,илюстрпациялы безендіріп,баяндама,хабарлама әзірлеуі теориялық білімдерін кез-келген жағдайда өмірде қолдана білуі,практикалық жұмыстар мен зертханалық жұмыстардың нәтижелерін сурет,сызбанұсқамен толықтырып,сипаттап жазу және т.б қолданылады. Бағалау критерийлері төменгідей болмақ.

«5» тік баға: тақырыпқа байланысты негізгі мәселені дұрыс түсініп,логикалық тұрғыдан жүйелі баяндай алғанда,берілген тапсырма бойынша өз бетінше ізденіп,шығармашылық жұмыстар орындағанда,практикалық жұмыстар мен зертханалық жұмыстардың нәтижелерін сурет,сызбанұсқамен толықтырып,сипаттап жаза алған жағдайда;

«4»-тік баға: оқушы жаубы дұрыс,теориялық тұрғыдан толық,өзарабайланысты жүйелі баяндағанда,қателескенде мұғалімнің ескертуімен қатесін дұрыстағанда, практикалық жұмыстар мен зертханалық жұмыстардың нәтижелерін сипаттағанда аздап кемшіліктер кездескен жағдайда;

«3»-тік баға: оқушы жауабы дұрыс болғанымен толық емес,тақырыпқа байланыссыз,елеулі қателіктер жіберген жағдайда,жетектеу үшін берілген сұрақтарға жауап бере алмауы,практикалық жұмыс кезінде теориялық білімді дұрыс қолдана алмаған жағдайда:

«2»-лік баға: оқушы жауабы қате болғанда,мұғалім жетектеуіне ілесе алмағанда және берілген тапсырманы орындамағанда, бағдарламада көзделген мәселеге көңіл бөлмеген жағдайда қойылады.

1. 
   Вольпер И.Н Химия в пищевой промышленности Москва 19995
   
2. 
   Құрманалиев М.Қ,Тегіс Ә Тағамдық қоспалар,-Валеология 2008 №3 16-19 б
   
3. 
   Эпштейн А.А Химия өндірісте М. Просвещение 2003ж
   
4. 
   Құлыбаев М.М,Ихсанов Ж.А Жайлауав С.Ж Биогенді элементтер Алматы 1995
   
5. 
   Ярмоненко С.П Радиобиолгия человека и животных Москва 1998
   
6. 
   С.А Әбілов Молекулалық биология және генетика Шымкент «Асқаралы б» 2008
   
7. 
   Әбшенова Л.Ү.,Заирова Б Адамэкологиясы,денсаулығы және өмірлік дағдылар Алматы 2010
   
8. 
   Сейітов З.С Биохимия Алматы 2007
   
9. 
   Большая медицинская энциклопедия Т.1-26
   
10. 
    Генетика и онтогенез.Учебное пособие М.Б и 1992
    
11. 
    Здоровье и жизненные навыки: Методичесое пособие для учителей 9кл Алматы,2007
    
12. 
    Экология-радияция-здоровье // Материалы международного конгресса Семей 1993
    
13. 
    Медицинская и радиационная экология // материалы первого международного конгресса «Экология и методология возрождения человека и планеты Земля» Алматы,1997
    
14. 
    Усова Н.Т Определение содержание тяжелых металлов в снеге ипочьве// Химия в школе-2002 №3 74-75 б
    
15. 
    Маймақов С Биологиялық белсенді заттар.Алматы 1997
    
16. 
    Скурихин И.М Все опище сточки зрениея химика М.Высшая школа 1991
    
17. 
    Сейітов З.С Биохимия Алматы 2007
    
18. 
    Қазымбетов П,Аманжолова Л Медициналық биология Алматы 2000
    
19. 
    Антибиотики /лекарство или яд/. М.:АСТ, 2006.
    
20. 
    Витамины /лекарство или яд/. М.:АСТ, 2006.
    
21. 
    Сборник элективных курсов. Химия. 9 класс. Волгоград: Учитель,2005.
    
22. 
    Химия в быту. Смоленск: Русич, 1996.
    
23. 
    Химия для всех /хрестоматия/. Есть или не есть, пить или не пить. Ижевск, 2000..
    
24. 
    Энциклопедия для детей. Т. 17. М.: Аванта+, 2000