Бағдарламасы «Саяси әлеуметтану»

Жұмыс оқу бағдарламасының титулды парағы

нысан ПМУ ҰС Н 7.18.3/30

Павлодар

Саясат туралы білімдерді игеру дәл біздің заманымызда - ғаламдану кезеңінде аса маңызды, соның ішінде саясат пен қоғамның әлеуметтік саласы арасындағы себептік-салдарлық байланыстарды зерттеудің маңызы өте зор.

• 
  студенттерді саяси әлеуметтанудың қалыптасу тарихы және әдістемелік негіздерімен таныстыру;
  
• 
  студенттерді саяси мәдениет, саяси идеология мен пікірталас негіздеріне үйрету;
  
• 
  саяси институттар, әлеуметтік-саяси қатынастардың субъектісі мен объектісі ретінде тұлғаның негізгі сипаттамаларымен таныстыру;
  
• 
  қоғамның әлеуметтік-саяси мәселелері шеңберін зерттеуге ғылыми көзқарастың дағдысына үйрету.
  

• 
  саяси әлеуметтанудың пәні, әдістері, категорияларын;
  
• 
  қазіргі әлеуметтік-саяси ойдың негізгі бағыттарын;
  
• 
  саясат пен қоғамның басқа салаларының өзара әрекетін;
  
• 
  азаматтық қоғам мен құқықтық мемлекет категорияларының қатынасын;
  
• 
  әлеуметтік топтар мен тұлғаның ролін.
  

• 
  әлеуметтік-саяси үрдістерді өз бетінше талдай және бағалай білуі керек;
  
• 
  әлеуметтік-саяси қатынастар саласында базалық Білімдерді игеруі керек.
  

• 
  әлеуметтану
  
• 
  философия
  
• 
  құқық негіздері
  
• 
  қазақстан тарихы
  
• 
  теориялық саясаттану
  

• 
  саяси технологиялар
  
• 
  қолданбалы саясаттану
  
• 
  салыстырмалы саясаттану
  
• 
  ҚР ұлттық қауіпсіздігі
  

Саяси әлеуметтану ғылым ретінде. Арнайы әлеуметтанулық теория ретіндегі саяси әлеуметтанудың методологиялық негіздері мен ерекшеліктері. Саяси әлеуметтанудың объектісі, субъектісі, пәні, әдістері мен функциялары, құрылымы. Саяси әлеуметтанудың заңдары мен категориялары туралы ұғым. Саяси әлеуметтану қоғамтану ғылымдарының жүйесінде. Саяси әлеуметтану және саяси, әлеуметтік және экономикалық ғылымдар. Саяси әлеуметтануда әлеуметтік зерттеу әдістерін қолдану.

«Саясат» ұғымының әртүрлі ғылымдардағы ерекшелігі. Саяси өмір және билік қатынастары. саясаттың қазіргі қоғамдар өміріндегі ролі мен орны. Саясаттың әлеуметтік функциялары. Саяси қатысу: түрлері мен әдістері. қоғамның саяси жүйесі және саяси режимі. Саясаттың қоамның экономикалық, әлеуметтік, рухани салаларымен байланысы.

Мемлекеттің пайда болу табиғаты туралы негізгі концепциялар. Мемлекеттік басқарудың түрлері мен формалары. Мемлекеттің функциялары. Халық пен мемлекеттің өзара әрекет етуінің түрлері мен әдістері. Мемлекеттердің классификациясы. құқықтық мемлекет идеясы. құқықтық мемлекеттің негізгі сипаттамалары. Азаматтық қоғам концепциясы. Азаматтық қоғам функциялары. құқықтық мемлекет пен азаматтық қоғамның арақатынасы.

Жалпы билік ұғымы және оның қазіргі концепциялары. Биліктің субъектісі, объектісі және құрылымы. Билік етудің тәсілдері мен түрлері. Биліктің легитимділігі. Биліктің түрлері. Саяси биліктің қоғамның мүшелері өмірінің жағдайларына әсері. әлеуметтік субъектілердің саяси мүдделері. Азаматтардың саяси іс-әрекетке қатысуы. Биліктің мемлекеттік органдарының әлеуметтік бағыттылығы мәселесі. әлеуметтік саясат ұғымы және ерекшеліктері және оның қазақстан Республикасындағы жүзеге асырылуы.

Көшбасшылықты зерттеудегі негізгі көзқарастар. Саяси көшбасшының негізгі қасиеттерінің сипаттамасы. Билік, көшбасшы және халықтың өзара әрекет ету мәселесі. Саяси көшбасшының әлеуметтік бейнесі. Басшылық Ету мен көшбасшылық стилдері. Көшбасшының харизматикалық қасиеттері. Көшбасшының жеке қасиеттері мен оның имиджі.

Әлеуметтік қозғалыстар мен ұйымдар: мәні, ерекшеліктері, функциялары. Саяси партиялар, партиялық жүйелері, олардың түрлері. Саяси партиялардың негізгі функциялары. Саяси партиялар әлеуметтанулық талдаудың объектісі ретінде. Саяси партиялардың әлеуметтік негізі.

Саяси оппозиция ұжымдық Мінез-құлық Ретінде. Оппозициялық Мінез-құлықтыі қалыптасуы. оппозициялық Мінез-құлықтың құрылымы мен негізгі үлгілері. Саяси оппозицияның функциялары. Оппозициялық іс-әрекеттің түрлері мен әдістері. Саяси оппозицияның түрлері. Конструктивті оппозиция және саяси экстремизм.

Саяси элитаның мәні мен табиғаты. Саяси элита теориялары. Саяси элитаның құрылымы. Билеуші элиталар типологиясы. Саяси элита функциялары. Билік қатынастары жүйесіндегі саяси элиталардың орны мен ролі. қазіргі саяси элитаның әлеуметтік бейнесі.

Тұлғаның саяси санасының қалыптасуы және саяси әлеуметтенуі. Саяси әлеуметтенудің кезеңдері. Идеология және оның саяси әлеуметтенудегі ролі. Саяси әлеуметтенудегі отбасының, мектептің, өндірістік ұйымның ролі. Саяси мәдениеттің қалыптасуы механизмі. Саяси мәдениеттің қалыптасу механизмі ретіндегі саяси бәсекелестік.

Саяси жүйелердегі қақтығыстық жағждайлардың табиғаты мен мәні. қақтығыстар теориясы және оларды зерттеу кезеңдері. қақтығыстардың көріну деңгейлері. қақтығыстардың негізгі субъектілері мен қатысушылары. қазіргі саяси қақтығыстардың ерекшеліктері. Саяси күйзеліс қақтығыстардың алғышарты ретінде. қақтығыс пен консенсунс арақатынасы. қақтығыстардың дамуының динамикасы және оларды реттеу тәсілдері.

Экономика мен саясаттың арақатынасы. экономика мен нарық. Экономика мен биліктің тарихи әрекет ету түрлері. Мемлекеттің экономикалық ролі. Экономиканы мемлекеттік реттеудің негізгі үлгілері. қазіргі қР экономикалық саладағы саясатының негізгі бағыттары.

Демографиялық саясат: оның мәні мен маңызы. Халық санын реттеуге бағытталған мемлекет саясаты. Көші-қон саясаты. Отбасы демографиялық саясаттың негізгі объектілерінің бірі ретінде. қазіргі қР отбасын қолдау бойынша саясаты.

Экологияның гуманитарлық және әлеуметтік-саяси мәселелері. әлеуметтік-экологиялық саясат және оның құрамдас бөліктері. ғаламдық Экологиялық мәселелер. ғаламдану кезеңіндегі экологиялық қауіпсіздік мәселелері. ғаламдық экологиялық саясаттың қағидалары. Сананың экологизациясы және экологиялық ойлауды қалыптастыру. мемлекеттің әлеуметтік-экологиялық стратегиясы. Экологиялық партиялар мен қоғамдық қозғалыстар.

1. 
   2 – тақырып Саяси әлеуметтанудың пәні мен әдістері. Саясат қоғамдық құбылыс ретінде
   

1. 
   Саяси әлеуметтанудың қазіргі қоғамдық қатынастардың дамуы жағдайындағы ролі
   
2. 
   Саяси білімдер, саяси мәдениет, саяси ойлау ұғымдарының арақатынасы
   
3. 
   әлеуметтану, саясаттану және саяси әлеуметтану пәндерінің ортақ қасиеттері мен ерекшеліктері
   
4. 
   Саясат, оның мәні мен қоғамдық өмірдегі ролі
   
5. 
   Саясат пен моральдың арақатынасы
   

2. 
   3 – тақырып әлеуметтік-саяси ойдың даму кезеңдері
   

1. 
   Антикалық дәуірдегі әлеуметтік-саяси ой. Софистер, Платон мен Аристотель.
   
2. 
   Н.Макиавелли, Т.Мор, Т.Гоббс, Дж.Локк, Ш.-Л.Монтескье әлеуметтік-саяси ойлары.
   
3. 
   XIX ғасырдағы әлеуметтік-саяси ойшылдар: О.Конт, К.Маркс, М.Вебер, А.Токвиль, М.Бакунин.
   
4. 
   XX ғасыр ойшылдары: П.Сорокин, В.Парето, Р.Арон, Н.Бердяев, П.Новгородцев.
   
5. 
   қазіргі қазақстандағы әлеуметтік-саяси ой.
   

3. 
   4 – тақырып Мемлекет әлеуметтік-саяси институт ретінде
   

1. 
   Мемлекеттердің классификациясы.
   
2. 
   құқықтық мемлекет идеясы. құқықтық мемлекеттің негізгі сипаттамалары.
   
3. 
   Азаматтық қоғам концепциясы. Азаматтық қоғам функциялары.
   
4. 
   құқықтық мемлекет пен азаматтық қоғамның арақатынасы.
   

4. 
   5 – тақырып Адам мен биліктің өзара қатынасы
   

1. 
   Саяси биліктің түрлері. Биліктің легитимділігі .
   
2. 
   Лоббизм биліктің бейресми түрі ретінде.
   
3. 
   Билік ресурстары және олардың классификациялары.
   
4. 
   Билік өміріндегі және жүйесі ндегі саясат пен саясаткерлер.
   
5. 
   Жастар саясаты және олардың саяси өмірге қатынасуы.
   

5. 
   6 – тақырып Саяси көшбасшылық
   

1. 
   Саяси көшбасшының әлеуметтік бейнесі.
   
2. 
   Басшылық ету мен көшбасшылық стилдері.
   
3. 
   Көшбасшының харизматикалық қасиеттері.
   
4. 
   Көшбасшының жеке қасиеттері мен оның имиджі.
   

6. 
   7 – тақырып Саяси партиялар азаматтар мүдделерінің жүзеге асырылуы формасы ретінде
   

1. 
   қазіргі әлеуметтік қозғалыстардың ерекшеліктері. Жаңа әлеуметтік қозғалыстар мен ұйымдардың қалыптасуының объективті себептері.
   
2. 
   Саяси партиялардың функциялары.
   
3. 
   үкіметтік емес ұйымдар.
   
4. 
   Жастар қозғалыстары мен ұйымдары.
   

7. 
   8 – тақырып әлеуметтік-саяси оппозиция және билік
   

1. 
   Саяси оппозицияның мәні мен функциялары.
   
2. 
   Оппозициялық іс-әрекеттің түрлері мен әдістері .
   
3. 
   Саяси оппозицияның түрлері. Конструктивті оппозиция және саяси экстремизм.
   

8. 
   9 – тақырып Саяси элита әлеуметтік қабат ретінде
   

1. 
   Саяси элитаның құрылымы.
   
2. 
   қазіргі саяси элитаның әлеуметтік бейнесі.
   
3. 
   қазіргі қазақстанның саяси элитасы.
   

9. 
   10 – тақырып Саяси мәдениет
   

1. 
   Тұлғаның саяси мәдениетінің қалыптасуы. саяси мәдениеттің құрылымы мен функциялары.
   
2. 
   Саяси әлеуметтену саяси мәдениетті қалыптастыру агенті ретінде.
   
3. 
   Азаматтардың саяси өмірге қатынасуы мәселесі.
   

10. 
    11 – тақырып қоғамдағы қақтығыстық жадайлар
    

1. 
   қақтығыстардың қазіргі концепциялары.
   
2. 
   қақтығыстардың табиғаты.
   
3. 
   қақтығыстардың субъектілері.
   
4. 
   қақтығыстарды реттеу тәсілдері.
   

11. 
    12 – тақырып Экономика және саясат
    

1. 
   Орталықтандыру мен еркін экономикалық қатынастар қағидалары экономиканы ұйымдастырудың альтернативті әдісі ретінде.
   
2. 
   Бюрократия экономиканы орталықтандырудың салдары ретінде.
   
3. 
   Табиғи монополияларды қорғауға бағытталған мемлекет саясаты.
   
4. 
   Мемлекет экономикасын тиімді реттеу агенті ретіндегі анти-монополиялық саясат ұғымы мен мәні.
   

12. 
    13 – тақырып әлеуметтік-демографиялық саясат
    

1. 
   Көші - қонның қазіргі мәселелері және оны реттеу.
   
2. 
   Халық санының негізгі көрсеткіштері және негізгі мәселелері .
   
3. 
   қазіргі қазақстандағы демографиялық саясаттың негізгі бағыттары.
   

13. 
    14 – тақырып Экология және саясат
    

1. 
   ғаламдану кезеңіндегі экологиялық қауіпсіздік мәселелері. ғаламдық экологиялық саясаттың қағидалары.
   
2. 
   Сананың экологизациясы және экологиялық ойлауды қалыптастыру.
   
3. 
   Мемлекеттің әлеуметтік-экологиялық стратегиясы.
   

14. 
    15 – тақырып Саяси модернизация
    

1. 
   қазіргі қоғамның саяси модернизациясының мәні мен ролі.
   
2. 
   қазақстан қоғамының әлеуметтік-саяси реформалануы.
   
3. 
   қазақстан қазіргі әлемде: ғаламданудың саяси жүйе мен ішкі саясатқа әсері.
   

1. 
   1 - тақырып Саяси әлеуметтанудың пәні мен әдістері
   

2. 
   2 – тақырып Саясат қоғамдық құбылыс ретінде
   

3. 
   3 – тақырып әлеуметтік-саяси ойдың даму кезеңдері
   

4. 
   4 – тақырып Мемлекет әлеуметтік-саяси институт ретінде
   

5. 
   5 – тақырып Адам мен биліктің өзара қатынасы
   

6. 
   6 – тақырып Саяси көшбасшылық
   

7. 
   7 – тақырып Саяси партиялар азаматтар мүдделерінің жүзеге асырылуы формасы ретінде
   

8. 
   8 – тақырып әлеуметтік-саяси оппозиция және билік
   

9. 
   9 – тақырып Саяси элита әлеуметтік қабат ретінде
   

10. 
    10 – тақырып Саяси мәдениет
    

11. 
    11 – тақырып қоғамдағы қақтығыстық жағдайлар
    

12. 
    12 – тақырып Экономика және саясат
    

13. 
    13 – тақырып әлеуметтік-демографиялық саясат
    

14. 
    14 – тақырып Экология және саясат
    

Ұсынылатын әдебиет: [8, бб. 208-224]

15. 
    15 – тақырып Саяси модернизация
    

1. 
   Әлемдiк әлеуметтану антологиясы : [10 томдық]. – Алматы : Қазақстан. (Мәдени мұра), 2007
   
2. 
   Жамбылов Д. Саясаттану : оқулық – Өзгерiссiз 4-басылымы – Алматы : Жетi жарғы, 2008
   
3. 
   Нұрмағамбетов Ғ. Саясаттану негіздері : оқу құралы – Қарағанды :ҚР ІІМ Б.Бейсенов атындағы Қарағанды академиясы, 2011
   
4. 
   Нұрымбетова Г. Саяси iлiмдер тарихы : оқу құралы – Алматы : Бiлiм, 2008
   
5. 
   Нұрымбетова Г.Р Салыстырмалы саясаттану : оқу құралы – Алматы : ҚазҰПУ, 2007
   

6. 
   Арын Е. М. Орысша-қазақша түсiндiрме сөздiк. Әлеуметтану және саясаттану – Павлодар : ЭКО, 2006
   
7. 
   Әбдікерова Г. О. Тұлға әлеуметтануы: жоғары оқу орындарына арналған оқу құралы – Алматы : Қазақ университетi, 2009
   
8. 
   Биекенов К., Садырова М. Әлеуметтанудың түсiндiрме сөздiгi – Алматы, 2007
   
9. 
   Ғабдуллина Қ. Құқық социологиясы : оқулық – Алматы : Заң әдебиетi, 2005
   
10. 
    Икенов А. И., Жүсiпова А. Д. Әлеуметтану негiздерi : оқу құралы – Алматы : Экономика, 2004
    
11. 
    Нұрымбетова Г.Р. Саясаттану пәнiн оқытуда интерактивтi әдiстi қолдану : оқу құралы – Алматы : Өнер, 2008
    
12. 
    Рахметов Қ. Ж., Болатова А. Н., Исмағамбетова З. Н. Социология – Алматы : Өлке, 2005
    
13. 
    Тұрғынбаев Ә.Х. Социология – Алматы, 2005
    
14. 
    Шыңғысова Н. Журналистика социологиясы: оқу құралы – Алматы : Қазақ университетi, 2010
    

Мамандықтың жұмыс оқу жоспарынан көшірме

Нысан ПМУ ҰС 7.18.3/32

5В050200 «Саясаттану» мамандығының жұмыс оқу жоспарынан

көшірме

«Саяси әлеуметтану» пәні

ӘжС кафедрасының меңгерушісі Иренов Г.Н.