Бағдарламасы университеттегі роман-герман филологиясы факультеітеріндегі "050210-Шетел филологиясы"

"Шетел әдебиеті" (Батые Европа және Америка елдерінің әдебиеті) пәнінің типтік бағдарламасы университеттегі роман-герман филологиясы факультеітеріндегі "050210-Шетел филологиясы" мамандығын бойынша бакалавр дайындауға арналады. ҚР жоғарғы оқу орындарының кредиттік білім беру жүйесіне ауысуына және де бұрынғы маркстік-лениндік әдебиеттану идеологиясы диктатынан бас тарту нәтижесшде осы пәнді жүргізу әдіснамасын КСРО аумағында радикалды түрде қайта қарастыру қажеітілігімен осы жаңа типтік бағдарламаны жасау қажеттілігі туындап отыр.

Батыс Европанын қазіргі заман әдебиеті өзінін бастауын антикалық әдебиеттен, яғни Кене Греция мен Рим әдебиетінеи алады. Сондықтан «Көне дәуір әдебиеті (Пропедевтика: Ежелгі Греция мен Рим әдебиеті)» курсы "050210-Шетел филологиясы" мамандығын бойынша бакалаврларды кәсіби дайындауда жалпы және жеке тіл білімі және үйретілетін шет тілімен қатар кәсіби бағытталған пәндердін бірі болып табылады. Антикалық әдебиет курсы гуманитарлық бағыттағы орта білім беру орындарында филология саласы бойынша шет тілі мен шетел әдебиеті пәнінің окытушысын немесе ғылыми мекемелерде кіші ғылыми қызметкер-филолог ретінде өзінін кәсібн кызметін аткара алатын маман дайындау максатьш алға кояды. Ол үшін «Көне дәуір әдебиеті (Пропедевтика: Ежелгі Греция мен Рим әдебиеті)» курсы студент-филологтарға барынша толык және терең білім беру және кабілетін қалыптастыру міндеггерін өз алдына қояды:

а) білуі қажет:

• 
  екі көне дәуір әдебиетінің (Көне Греция және Рим) әр кайсысынын өзіндік ерекшеліктерін
  
• 
  екі көне дәуір әдебиетінің әр қайсысының пайда болуының хранологиялык кезендерін жөне олардың дамуын;
  
• 
  көне дәуір одебиеті үшін және Батыс Европа әдебиеті үшін де ең маңызды шығармаларды;
  
• 
  көне доуір кезеңінде пайда болған негізгі әдеби жанрларды;
  
• 
  Көне Грек әдебиетінде пайда болтан түрлер мен жанрлардың римдік әдебиет тарапынан игерілуі кезіндегі негізгі түрленімдерін;
  

• 
  әдеби шығармалардың үзінділерін ғана емес, оларды толықтай оқу;
  
• 
  белгілі бір тақырып бойынша мәліметтерді оқулыктармен қатар арнайы сыни әдебиеттерден де өз бетінше тауып қолдану;
  
• 
  әдебиеттанулық зерттеулердің алғашқы кезеңі барысында көркем шығармаға талдау жасау;
  
• 
  өдебиеттану терминологиясын дұрыс пайдалана білу;
  

классикалық филология, философия.

«Көне дәуір әдебиеті (Пропедевтика: Ежелгі Греция мен Рим әдебиеті)»

курсынан кейін окытылатын пәндер: әдебиеттануға кіріспе, әдебиет теориясы, VI-XX ғғ. шетел халыктарынын әдебиеті.

Жоғарғы оку орындарының студенттің өзіндік жұмысьша негізделген саяси бағдары «Көне дәуір әдебиеті (Пропедевтика: Ежелгі Греция мен Рим әдебиеті)» пәні бойынша терең әрі жан-жақты білім алуға кемегін тигізері анық. СӨЖ тақырыбы мен бақылау түрлері, ОСӨЖ және лекциялық курстын тақырыптарын әр университет осы типтік бағдарлама негізінде анықтайды. Мұнда СӨЖ ең мүмкін деген тақырыптары жұлдызшамен белгіленген және ұсынылатын семинар тақырыптарының тізімі берілген. Алайда СӨЖ материалды дәл қайталауға жол бермейді, осылайша бағдарламалық минимумнын толық көлемде жүзеге асуына мүмкіндік жасайды.

Рим әдебиеті. '*Ежелгі рим әдебиепп (б.з.д. Шг. ортасы мен 11г. ортасы). Римнің алғашқы ақындары (Ливии Андроник, Гней Невий); *алғашқы көркемдік кезең, *римдік эпос; *трагедиялар, *комедиялар (паллиата - плащ комедиясы, тогата - тога комедиясы); *сахнальқ ойындарды ұйымдастыру; *римдік театр, *актерлар мен көрермендер. Плавт пен Теренций комедиялары.

*Тибулл мен Проперций элегиялары. Овидий. Шығармашылығының негізгі кезеңдері. Овидийдін махаббат тақырыбына арналған; "Махаббат ғылымы", "Махаббаттан айықтырар дәрі" өлендері, олардың поэтикасы. Овидийдін мифологиялық поэмалары: "Метаморфозалар", "Фасттар". Овидийдің қуғындалуы. "Мұңды элегиялар", "Понттан келген хаттар". Овидийдін әдеби тағдыры. Тит Ливии.

*Петронийдің "Сатирикон" шығармасы. *Петроний және европалық айлакерлік роман. *Федр мысалдары. *Флавий лоне Траяндар дәуірі. Квинтилиан. Үлкен Плинийдің "Табиғи история/(окиға)" шығармасы мен оның ортағасырлық мәдениет үшін маңызы. *Кіші Пленийдің "Хаттар" шығармасы. *Марциал мен Ювенал сатиралары. Тациттің "Тарих" және "Анналдар" шығармалары.

Латын тіліндегі жазба әдебиет, оның ертеортағасырлық мөдениеттегі ролі. Ежелгі грек және батыс европалық әдебиеттері арасындағы рим өдебиетінің делдалдық маңызы.

Гомер поэмаларынын поэтикасы

Сапфо, Алкей, Анакреонт поэзиясы

Ежелгігрек театры мен драматургиясы

Ежелгі рим әдебиеті. Плавт пен Теренций комедиялары.

Республиканың соңғы ғасырындағы Рим әдебиет (Б.з.д. Иғ.ортасы мен 1к.

ортасы.) Цицерон, Лукреций, Катулл-

Рим әдебиетінің алтын ғасыры,(б.з.д, I ғасырдың екіиші жартысы мен б.з. I

ғасырдың басы).

Кейінгі кезеңдегі және ең сонғы кезеңдегі рим әдебиеті (б.з.І-Үғғ.)

Сенека, Светоний, Апулей.

Гомер. Илиада. / Н.И.Гнедичтін ауд. М.;Моск. Рабочий, 1981. 448 б. (кез-

келген басылымы).

Эсхил. Трагедиялары. М.: Өнер, 1978, 367 б.

Софокл. Трагедиялары. М.; Өнер, 1979, 456 б.

Еврипид. Трагедиялары. 2 том. М.: Өнер, 1980, Т.1,2.

Аристофан. Таңдамалы комедиялары. М.: Көркем әдебиет, 1974,4936.

Платон. Диалогтар. М.: Мысль, 1986, 5836.

Аристотель. Поэтика // кез-келген басылымы.

Антикалық роман б.з.І-Зғ. (Ахилл Татий, Лонг, Петроний, Апулей). М.:

Көркемәдеб. 1969,5906.

Рим әдебиеті

Тит Макций Плавт. Комедиялары: 2т. М.: Өнер, 1987, т.1,2. Катулл. Тибулл. Проперций. М.: Керкем әдеб,, 1963, 5026. Цицерон. Шешендік өнер туралы үш трактат. М.: Ғылым, 1972, 4716. Вергилий. Буколикилер. Георгиктер. Энеида. М.: КврЖем едеб., 1979, 5486.

Квинт Гораций Флакк: Одалар. Эподтар. Сатиралар. Жолдаулар. М.; Квркем

эдеб., 1970,478 6.

Публий Овидий Назон. Махаббат элегиялары. Метаморфозалар.

Луций Анней Сенека. Трагедиялары. М.: Ғылым, 1983. 4296.

Апулей. Апология. Метаморфозалар. Флоридтер. М.:КСРО ¥А басп., 1959.

432 6.
Ғылыми әдебиет

История всемирной литературы. - М.: Наука, 1987. Т.1

Радциг С.Н. История древнегреческой литературы. - М

келген басылымы)

Тахо-Годи А.А. Античная литература. - М.: Высшая, 1973

Тройский И.М. История античной литературы. - М.: Высшая школа (кез

келген басылымы)

Антикалық шешендер. М.; ММУ,1978.

Козаржевский А.Ч. Антикалык шешендік өнер. М.: ММУ, 1980.

Покровская З.А. Антикалык философиялык эпос. М.: ММУ, 1979.

Ярхо В.Н., Полонская К.П. Антикалык комедия. М.: ММУ,1979.

Ярхо В.Н., Полонская К.П. Антикалык лирика. М., 1979.

1. 
   Ф.Ғ.К., профессор Исмаилова Ф.Е.
   
2. 
   Ф.Ғ.Д., профессор Мучник Г.М.