БҰлшық еттер, БҰлшық ет типтері, олардың ҚҰрылысы мен маңызы



Дата15.01.2020
өлшемі1,93 Mb.
#55901
Байланысты:
Epson Connect Site.url

БҰЛШЫҚ ЕТТЕР, БҰЛШЫҚ ЕТ ТИПТЕРІ, ОЛАРДЫҢ ҚҰРЫЛЫСЫ МЕН МАҢЫЗЫ

  • Адамға пішін беріп, тірек болар қанқа,
  • Қимыл-қозғалысқа келтіріп, жүгіртеді бұлшық ет

Бұлшық еттердің маңызы

  • Адамда 600-ден астам қаңқа бұлшық еттері бар
  • Денемізді тік бағытта ұстайды
  • Қимыл-қозғалысқа келтіреді
  • Қорғайды
  • Көкет (диафрагма) кеуде қуысын құрсақ қуысынан бөледі
  • Көз алмасынның қозғалуын,
  • Жұту, шайнау
  • Қабырғааралық бұлшық еттер тыныс қозғалыстыратын қамтамасыз етеді.

Бұлшық еттің құрылысы

  • Бұлшық ет талшықтары
  • Бұлшық ет
  • Талшық
  • Талшық
  • Шоғыр
  • Сіңір
  • Бұлшық ет
  • Бұлшық ет жабыны

Бұлшық еттің түрлері

  • Бірыңғай салалы
  • Көлденең жолақты қаңқа
  • Жүрек бұлшық еті
  • ішкі мүшелер,
  • тамырлар қабырғасын құрайды.
  • Бірыңғай салалы бұлшық ет ұлпасы бір ядролы, ұршық тәрізді жасушалардан тұрады. Олар арқылы қозу баяу өтеді, яғни адам еркінен тыс жүзеге асырылады.
  • Көлденең жолақты талшықтардан тұрады.
  • Талшықтар ішінде нәруыз жіпшелері өтеді, оларға байланысты бұлшық еттер жиырылады.
  • Талшықтардан бұлшық ет шоғырлары,
  • Бұлшық ет шоғырларынан бұлшық ет түзіледі
  • Бұлшық еттер сіңірге айналатын дәнекер ұлпасымен жабылған.
  • Жүрек бұлшықеті (гр. myocardiummys — бұлшықет, kardia — жүрек) - жүректің жүрекшелері мен қарыншаларының бұлшықет қабығы (миокард).
  • Жүрекшенің бұлшықет қабығы беткей және терең ет қабаттарынан тұрады.

Бұлшық еттердің қаңқаны қозғалысқа келтіруі

  • Бұлшық еттер сіңір арқылы сүйек ойысына, төмпешігіне бекиді және қаңқаны қозғалысқа келтіреді, сіңірге айналатын дәнекер ұлпасымен жабылады.
  • Бұлшық еттерде көптеген қан тамырлары болады, сол арқылы бұлшық еттер қоректік заттармен және оттекпен қамтамасыз етіледі, және зат алмасу өнімдері-тіршілік әрекетінің зиянды заттары сыртқа шығарылады.

Бұлшық еттердің негізгі топтары

  • Мимикалық
  • Шайнау
  • Бас бұлшық еттері
  • Басты тепе-теңдікте ұстайды,
  • Бас пен мойынды қозғалысқа келтіреді,
  • Жұтуға қатысады.
  • Мойын бұлшық еттері
  • Дене бұлшық еттері
  • Үлкен кеуде бұлшық еті
  • Құрсақ бұлшық еттері
  • Трапеция тәрізді бұлшық ет
  • Арқаның жалпақ бұлшық еті
  • Дене бұлшық еттерінің қызметі
  • Қабырғаарлық бұлшық еттер және көкет тыныс қозғалыстарын қамтамасыз ететін кеуде қуысы көлемін өзгертеді
  • Дене бұлшық еттері жиырылып, омыртқа жотасының иілуін, тыныс алу қозғалыстарын, Ішкі мүшелердің жұмысын қамтамасыз етеді
  • Бас, кеуде қуысы, қолдың қозғалуына қатысатын арқаның трапеция тәрізді, жалпақ бұлшық еттері

Қол бұлшық еттері

  • Дельта тәрізді
  • Бицепс
  • Трицепс
  • Аяқ бұлшық еттері
  • Тігінші бұлшық ет
  • 4 басты бұлшық еті
  • Асықты жілік б. е.
  • Бөксе бұлшық еті
  • Санның екі басты б.е.
  • Балдыр б.е.
  • Тірек – қимыл жүйесінің белсенді бөлігі бұлшық ет дұрыс дамымаса, көкет жыртылса организмде қандай мәселелер туындайды?
  • Бұлшық еттің дұрыс дамымауына қандай жағдайлар әсер етуі мүмкін? Қоршаған ортаның әсері бар ма?

Жаңа сабақты бекіту

  • Бұлшық еттердің маңызы қандай?
  • Бұлшық еттердің құрылысы қандай?
  • Бұлшық еттердің қандай түрлері бар?
  • Бұлшық еттер сүйекке қалай бекиді?
  • Денеде орналасуына қарай бұлшық еттер қалай бөлінеді?
  • Ең ұзын бұлшық ет?
  • Адам қаңқасында қанша бұлшық ет бар?
  • Бұлшық ет қандай ұлпадан түзіледі?
  •  

Үйге тапсырма

  • § Бүлшық ет, оның типтері, құрылысы және маңызы. Адам организміндегі бүлшық еттердің негізгі топтары. Бүлшық еттердің жүмысы. Бүлшық ет қозғалысының реттелуі.
  • кестелерді толтыру
  •  

Тыңдағандарыңызға Рахмет!

  • Білімі сапалы, келбеті көркем, сымбатты ұл-қыздар болыңыздар!


Достарыңызбен бөлісу:




©www.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет