Генотип.Қоршаған орта және адам денсаулығы. Адамның тұқым қуалайтын аурулары

Генотип.Қоршаған орта және адам денсаулығы.Адамның тұқым қуалайтын аурулары.

Мақсаты:

• Тұқым қуалаушылық және қоршаған орта факторлары,тұқым қуалайтын аурулар,оның түрлері(хромосомалық,гендік) жайлы білімдерді меңгеру;
• Тұқым қуалайтын аурулардың алдын алу және емдеу шараларымен танысу.

Жоспары:

• Тұқым қуалайтын ауруларды тудыратын қоршаған орта факторлары.
• Тұқым қуалайтын аурулардың түрлері(хромосомалық,гендік).
• Тұқым қуалайтын аурулардың алдын алу және емдеу шаралары.

1.Тұқым қуалайтын ауруларды тудыратын қоршаған орта факторлары.

• Фабрикалар мен зауыттар,автокөліктер мен ұшақтар,ракеталар.
• Ауыл шаруашылығы зиянкестеріне қарсы түрлі химиялық улы заттар
• Семей полигонындағы атомдық сынақтар,Атырау,Арал өңірлерінің экологиялық ластануы
• Темекі,есірткі,ішімдік

2.Тұқым қуалайтын аурулардың түрлері.

• Тұқым қуалайтын аурулар деп генетикалық материалдың мутацияға ұшырауына байланысты қалыптасатын ауруларды айтады.Оның екі түрі бар:
• Хромосомалық
• Гендік

2.Тұқым қуалайтын аурулардың түрлері.

• Хромосомалық аурулар хромосомалар санының өзгеруінен және олардың құрылымының бұзылуынан пайда болады.Мысалы: Клайнфельтер ауруы.

2.Тұқым қуалайтын аурулардың түрлері.

• Аналық организмнің жыныстық хромосомасының гаметаларға ажырамауы.Клайнфельтер ауруы кезінде

2.Тұқым қуалайтын аурулардың түрлері.

• Шерешевский – Тернер
• ауруы. Ауру әйелдің бойы аласа,мойнының екі жағында ерекше қатпарлары көрініп тұрады,жыныстық жетілуі толық емес,бірақ ақыл есі дұрыс.

• Гаметаларға ажырамаған хромосомалар

2.Тұқым қуалайтын аурулардың түрлері.

• Даун ауруына шалдыққан ауру бала.47 хромосома 21 (ххх) немесе (хху).

2.Тұқым қуалайтын аурулардың түрлері.

• Гендік аурулар ген құрлысының өзгеруіне,атап айтқанда нуклеотидтер ретінің бұзылуына байланысты п.б.Оның екі түрі бар:
• Моногендік
• Полигендік
• Моногендік аурулар нақты бір геннің мутацияға ұшырап,құрлысының өзгеруіне байланысты өзгереді.Мысалы,фенилкетонурия,альбинизм,галактоземия
• Полигендік аурулар бірнеше геннің өзгеруінен және сыртқы орта жағдайларына байланысты қалыптасады.Мысалы,қант диабеті,шизофриния,гипертония

3.Тұқым қуалайтын аурулардың алдын алу және емдеу шаралары.

• Тұқым қуалайтын ауруларды болдырмау үшін:
• Қоршаған ортаны ластамау
• Аналардың денсаулығын сақтауға көмектесу
• Улы дәрілерді қолдануға рұқсат етпеу
• Емдеу шаралары:
• Биохимиялық әдістің көмегімен заталмасу процесінің бұзылуынан болатын ауруларды емдеуге болады.Мысалы,қант диабетімен ауыратын адамдарға инсулин гормонын қанына енгізіп,арнайы диета тағайындайды.