Лекция тақырыбы -12-жылдық оқытудың ерекшеліктері

Тәрбиеші түсіндіру әдісі бойынша балалардың іс-әрекетін басқарудың барлық мүмкіншіліктерін пайдалана білсе, онда балалар жаңа материалды қабылдай отырып , өткен сабақта алған білімін салыстырады, талдайды. Тәрбиешінің басты міндеті балалардың танымдық , іс-әрекетінің ішкі процесін сезу, күдікті және қиын мәселердЛ і күні бұрын болжау , оларды болдырмаудың жолдарын іздестіріп балаларға көмектесу.

Оқыту жұмысының нәтижелі болуы оқыту әдістерін үйлесімді етіп таңдап ала білуге байланысты.

Н. К. Крупская оқыту әдістерін таңдап алуда балалардың өмір тәжірибесін, білім қорын , іскерлігін есепке алуды талап етеді. Әрине бұл негізгі талаптардың бірі. Бірақ , оқыту әдістерін таңдап алу үшін төмендегі критерийлерді басшылыққа алған жөн .

1. Әдістерінің оқыту заңдылықтары мен принциптеріне сәйкестігі.

2. Әдістерінің дидактикалық мақсаттар мен міндеттерге сәйкестігі.

3. Оқыту әдістерінің тақырып мазмұнына сәйкестігі.

4. Оқыту әдістерінің балалардың оқу мүмкіндіктеріне сәйкестігі т.б.

5.Әдістердің тәрбиешілердің мүмкіншіліктеріне сәйкестігі білімі қабілеті, жалпы білімдарлығы .

6. Оқыту әдістерінің балабақшаның материалдық және техникалық базасына сәйкестігі.

7. Әдістерінің сыртқы жағдайлардың ерекшеліктеріне сәйкестігі.

Енді осы критерийлер бойынша мысалдар келтірейік.

Оқыту әдістерінің дидактикалық мақсаттары мен міндеттріне сәйкестігін мына кестеден көруге болады.

Оқу әдістерінің балалардың оқу мүмкіндіктеріне сәкестігі. Бұл жерде олардың жас және дербес ерекшеліктері есеп алынады. Мысалы Мектепке дейінгі мекемелерде өз бетімен жұмыс істеу әдісі басқа әдістер пайдаланылады.

Сыныптағы балалардың білім дәрежесі дербес қабілеті әр түрлі болады. Сондықтан оқыту процесінде дайындығы күшті балалар тапсырманы тәрбиешінің бақылауымен өз бетінше орындайды, ал дайындығы нашар балалар тікелей тәрбиешінің басшылығымен орындайды.

Оқытудың сапасы мектептің оқу-маериалдық және техникалық базасына байланысты. Оқыту әдістерін және құралдарын үйлесімді пайдалануда оқу пәндерінің ерекшеліктеріне және техникалық құралдарымен қамтамасыз етілуі ескеріледі.

Көрнекі құралдардың түрлері: плакаттар , географиялық және тарихи карталар, диагаммалар, кестелер, т.б.

Оқытудың техникалық құралдары . Бұлар арнайы проекциялық көмегімен оқытумен процестерінде қолданылады. Осымен қатар оқыту процесінде айналадағы әр түрлі обьектілер-заводтар, электр станциялары, ірі көрмелер, музейлер, үлгілі ауыл шаруашылық машиналар, өндірістік бірлестігі т.б. пайдаланады.

«Білім» сөзі -өте күрделі және көп мағыналы ұғым. Жалпы мағынасында білім -адамның жүйеленген білік, дағдыларды меңгеру үрдісі мен нәтижесі. Ақыл мен сезімнің дамуы, дүниеге көзқарас пен танымдық қабілеттің қалыптасуы.

Білім мазмұнына тек оқыту нәтижесі ретіндегі білім, білік, дағдылар ғана кірмейді, бұл аясы болып жатқан оқиғаларды сын тұрғысынан ой елегінен өткізу, шығармашылықпен жұмыс істеу.

Осы тұрғыда ғылыми әдебиеттерде білімге бірнеше анықтама беріледі анықтама беріледі. Мысалы :

Білім -алдыңғы ұрпақтың кейінгі бағдарлама мен тұлғаның әлеметтік маңызды тәжірбиені үздіксіз берудің ұйымдастырылатын және ретілетін үрдісі мен оның нәтижесі.

Әр елдің ұлттық білім беру жүйесінің ауқымы, құрлымы, жне экономикасы, ғылымы, мәдениетімен өзара әсері әр түрлі болғандықтан , білім беру жүйесінің шығу түрі де әртүрлі. Адамзаттық дамудың жаңа жүйесі кезеңіне білім беру мен оқытудың жаңа модельдері сәйкес келуі қажет.

Білім саласындағы Еуропалық Кеңестің озық сараптаушылардың бағалауынша, бүкіл Халықаралық ұйым үшін де төменгі қайшылықтарды жою арқылы XXI ғасырдағы білім мәселелері шешілмек;

-жалқы мен жалпының арасындағы қайшылық;

- адамның өз арғы тегі, болмысын жоғалтпай әлем азаматына біртіндеп айналуы және өз аймағы мен ұлтының өміріне белсене араласуы;

-салт-дәстүр мен қазіргі заманғы үрдістер қайшылығы:

- түп тамырын теріске шығармай қалыптасу;

- басқалардың еркін және даму тәуелсіздігімен байланыс;

-ақпараттық қызмет саласындағы жаңа технологияның дамуымен байланысты техникалық үрдісті меңгеру;

-ақпараттық елеулі дамуы мен оны адамның меңгеру мүмкіндігі арасындағы қайшылық ;

-балабақшада бағдарламасының күрделенуі;

-қоршаған ортаны тану мен сақтауды қарастыратын пәндерінің енуі.