«Эволюциялық ілім» пәнінен бақылау сұрақтары

13. «Эволюциялық ілім» пәнінен бақылау сұрақтары

1.Эволюция ілімі пәнінің мақсаты мен міндеті

2.Табиғаттың тарихы, дамуының жалпы заңдылықтары және қорғаушы күштері жайлы ілімі

3.Материя эволюциясының негізігі дәуірлері

4.Органикалық эволюцияның негізгі ерекшеліктері

5.Эволюция құбылысын зерттеу принциптері мен әдістері

6.Ж.Б. Ламарктіің эволюцияялық концепциясы

7.Табиғаттың эволюциялық жолмен даму идеясы

8.Эволюция себептерін баяндау: градация принципі, сыртқы орта факторларының әсері, тікелей, бірден бейімделу заңдары

9.Ламарктың эволюциялық концепциясын талдау

10.Ч. Дарвиннің эволюциялық теориясының қалыптасуындағы жалпы алғы шарттар

11.Ч. Дарвиннің ғылыми зерттеу жұмыстары

12.Ч. Дарвиннің эволюциялық теориясы

13.Ч. Дарвиннің өмірбаяны және еңбектері

14.« Түрлердің тегі » еңбегінде негізгі қағидалар

15.Мәдени формалардың эволюциясын дәлелдеу

16.Ч. Дарвиннің өзгергіштік формалары заңдылықтары және себептері жайлы көзқарасы

17.Айқын және айқын емес арақатнастық және компенсациялық өзгергіштіктер

18.Органикалық эволюция объективті процесс

19.Эволюцияны зерттеу әдістері

20.Тіршілік материя қозғалысының ерекше формасы

21.Тіршіліктің мәні жайлы ұғымның дамуы

22.Тіршіліктің негізгі қасиеттері

жер бетіндегі тіршіліктің геохимиялық роль

23.Тіршілік жағдайларының өзгеруіне әсер ететін геологиялық, космостық және биотикалық факторлар

24.Эволюциялық өзгеріс- жер бетіндегі тіршіліктің қажетті шарты

25.Тіршіліктің негізгі құрылым деңгейлері: молекулалық, клеткалық, организм, популяция түр, биогеоценоздық, тіршіліктің құрылым деңгейлерінің арасындағы байланыстық және арақатнастық

26.Геохронология жайлы қысқаша мағлұмат

27.Микроэволюция ілімі

Микроэволюция ілімінің қалыптасуы, оның зерттейтін мәселелері және әдістері

28.Эволюция ілімін қамтудағы маңызы

29.Тұқым қуалайтын өзгергіштік тірі организмге тән жалпы ерекшеліктері

30.Популяция – эволюцияның элементарлы құрылымы

31.Популяция ұғымы

32.Популяцияның критерилері

33.Популяцияның түрлері

34.Популяцияның генетикалық құрылымының әртүрлілігі – эволюциялық өгерістердің алғы шарты

35. Популяциялар генофондардың интеграциялығы

36.Популяцияның экологиялық және морфологиялық – физиологиялық ерекшеліктері

37.Эволюцияныың элементарлы формалары

38.Мутация процесін эволюцияның элементарлы факторлары ретінде талдау

39.Генетикалық комбинаторика және оның эволюциядағы ролі

40.Оқшаулану популяциялардың арасындағы генетикалық айырмашылықтарды күшейтетін фактор

41.Оқшаулану популяциялардың арасындағы генетикалық айырмашылықтарды азайтатын фактор

42.Оқшаулану типтері, олардың сипаттамасы және маңызы

43.Эволюцияның статистикалық факторлары ретінде мутация процесінің популяциясы толқынының және оқшауланудың өзара әрекеттесуі

44.Табиғи сұрыпталу – эволюцияның қозғаушы және бағыттаушы факторлары

45.Табиғи сұрыпталудың алғы шарттары

46.Тіршілік үшін күрес ұғымы. Тіршіліктің күрестің және элиминациялық формалары

47.Тіршілік үшін күрес табиғи сұрыпталудың сандық сипаттамасы: сұрыптанудың коэффициенті, тиімділігі, жылдамдығы

48.Сұрыпталудың жылдамдылығының популяциядағы особтардың генетикалық әртүрлілігіне байланыстылығы, сұрыптанудың механизмі, объектісі және әсер ету сферасы

49.Сұрыптанудың зерттеу әдістері

50.Табиғи сұрыпталудың негізгі формалары: тұрақтандырушы, қозғаушы және диэруптивті жыныстық сұрыптану, жеке толық сұрыпталу

51.Адаптациялардың пайда болуы табиғи сұрыптану әсерінің нәтижесі

52.Адаптация ұғымы. Қарапайым адаптациялар.

53.Қарапайым қорғану құрылымдары және олардың эволюция процесінде пайда болу, жақсару жолдары

54.Күрделі адаптациялар

55.Күрделі мүшелердің құрылысы

56..Насеком қоректі өсімдіктер және өсімдіктердің қозғалысы

57.Адаптацияның салыстырмалы сипаты

58.Адаптациялардың классификациясы

59.Түрдің пайда болуында буындар мен полиплодияның ролі

60.Адамды, партеногенетикалық және өздігінен ұрықтанатын формаларды жаңа түрлердің пайда болуы

61.Эволюциялық ілімнің табиғи ресурстарын қорғау және тиімді пайдалану проблемасын шешудегі маңызы

62.Макроэволюция проблемалары

63.Макроэволюция ұғымы

64.Макро және микро эволюциялардың ұқсастықтары мен айырмашылықтары

65.Макро эволюция және микроэволюция процестерінің арақатнастары

66.Филогенездің негізгі формалары

67.Филетикалық эволюция дивергенция, конвергенция және паралельдік мүшелер мен функцияның өзгеру принциптері: негізгі санының өзгеруі, адаптация алмасуы

68.Мүшелердің функцияларының эволюциялану қарқындылығы

69.Онтогенез эволюциясы

70.Онтогенез эволюциясы жайлы жалпы түсінік

71.Онтогенезде организмнің біртұтастығы

72.Организмнің тарихи өзгеруінде корреляцияның және координацияның маңызы

73.Онтогенездің эмбриондануы

74.Автономдану – онтогенез эволюциясының негізгі бағыты

75.Неотения және фитализация, онтогенездің канализациясы

76.Эволюциялық процесс

77.Прогресс туралы түсінік

78.Шексіз прогресс- тіршілік дамуының магистральды жолы

79.Антропогенездің негізгі дәуірлері

80.Қазіргі заман адамның эволюциялану ерекшеліктері, эволюция ілімінің проблемалары және переспективалары

81.Эволюция ілімі- дамудағы ғылым , оның адамның практикалық әрекетіндегі ролі және биологияның басқа саналарының дамуына әсері

82.Неодарвиндік эволюция, эволюцияның бағыттылығы және шектемелігі, макроэволюциядағы моно және полифияның арақатнасы торлы эволюция, тұқым қуалайтын өзгергіштік ролі және т.б

83.Микрэволюция проблемаларын талдау қажеттілігі

84.Эволюцияны модельдеу проблемасы, макроэволюция проблемалары, биоценоздар эволюциясы, 85.Эволюция факторының арақатынасы және т.б

86.Эволюция ілімі және адамды түр ретінде қорғау

87.Эволюция теориясының метадологиялық негізі

88.Эволюция ілімі және медицина

89.Қазіргі экологиялық апаттардың эволюцияға әсері

90.Эволюция саласындағы зерттеу жұмыстарының көкейкестілігі

91.Организмдердің тарихи өзгеруінде корреляцияның және координацияның маңызы Онтогенездің эмбриондануы және канализациясы

92.Адамдардың пайда болған орталықтарыжайлы жорамалдар.

93. Әлеуметтік дарвинизмді сынау және нәсілшілдік

94. Биосфера эволюциясы.

95. Қазақстандағы экологиялық апаттарға ұшыраған аймақтар, олардың себептері және биосфераның эволюциясына әсері

96. Эволюцияның бағыттылығы және шектелмегендігі.

97. Эволюция ілімі, оның адамның практикалық әрекетіндегі ролі және биологияның басқа салаларының дамуына әсері

98. Прогресс құбылысын классификациялау, олардың сипаттамасы, критерилері және арақатынасы.

99. Антропогенездің биологиялық және әлеуметтік факторлары және олардың әсер ету ерекшеліктері

100. Эволюция ілімі және медицина.

Білім беру ісіндегі басты приоритет – студенттердің жеке шығармашылық мүмкіндіктерін дамыту, оларды дара тұлға етіп әзірлеу. Оқу үрдісінде басымдылық рөл оқытушыға емес, студентке берілуі тиіс, студент белсенділік көрсетуі тиіс, оны оқытпай, ол өздігінен оқуы керек. Оқытудың негізгі мақсаты - өз бетінше дами алатын жеке адамды қалыптастыру болғандықтан, оқытудың негізгі формасы – студенттермен жұмыс істеу, дифференциялау.

Әрбір студент басқа студент пен салыстырылмайды, керісінше өзімен - өзі салыстырылады. Студенттер өз нәтижелерін бағалай білуге үйренуі аса маңызды.

Студенттердің білімін бағалау – оның жіберген қатесіне жазалау емес, жетістігін мадақтау, көтермелеу құралына айналуы тиіс.

Студенттердің білімін бағалау кредиттік оқыту жүйесінің міндетті элементі болып кіреді.

Қорытынды бақылау-емтихан студенттің академиялық уақыт ішіндегі кәсіптік білім бағдарламасын меңгеру дәрежесін анықтау үшін өткізіледі.

Емтихан компьютерлі, жазбаша тестермен немесе ауызша, жазбаша түрде өтеді. Емтиханның өту формасын оқу-әдістемелік кеңес тағайындайды.
Студенттің білімін бағалау рейтингтік балл екі бөліктен тұрады: біріншісі – рейтинг балының 40% құрайды, оны студент күнделікті бақылау (ОБСӨЖ), СӨЖ тапсырмаларын орындағаны үшін жинақтайды. (А1;А2-жетінші және он төртінші апталарда өткізілетін аттестаттау балдары), екіншісі – рейтинг балының 60% құрайды, ол қорытынды бақылау – емтиханның нәтижесі осы балдардың қосындысы студенттің білімінің рейтингтік көрсеткіші:

R=(А1+А2)x0,4 + Э x0,6

Рейтингтің жоғарғы мәні – 100 балл

Студенттің оқу жылындағы академиялық үлгерімі GPA мәні былайша есептеледі:

И₁ , И₂ ,..., И_П – студенттің қорытынды балының сандық баламасы.

К₁ , К₂ ,..., К_П – студенттің оқыған пәндер кредиті

1 курс студенті келесі курсқа көшу үшін GPA мәні «+Д» – 1,33 (55-59%) балдан кем болмауы керек, 2 курс студенті үшін – «+С» – 2,33 (70-74%), 3 курс студенті үшін «В-» – 2,67 (75-79%) кем болмауы керек.

Әр деңгейдің ұпай саны студенттердің білімін бақылаудың үлгілері мен кіріспе, ағымдағы және аралық бақылаулармен жиналады. Төменде студенттердің баллмен есептегенде білім градациясының кестесін беріп отырмыз:

Бағалаудың әріптік жүйесі	Баллдары	Бағалаудың %-тік мазмұны	Бағалаудың дәстүрлі жүйесі
А	4.0	100	Өте жақсы
А-	3.67	90-94
В+	3.33	85-89	Жақсы
В	3.0	80-84
В-	2.67	75-79
С+	2.33	70-74	Қанағаттанарлық
С	2.0	65-69
С-	1.67	60-64
D+	1.33	55-59
D	1.0	50-54
F	0	0-49	Қанағаттанғысыз

Пәннен F – деген баға алған студент деканат белгілеген мерзімде оны қайта тапсыру керек