Механика зертханалық жұмыстарды орындауға методикалық нұсқаулар 1 бөлім
Толық механикалық энергияның сақталу заңы
жүктеу/скачать 12,41 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Абсолют серпімді соқтығысу
- Абсолют серпімсіз соқтығысу
- Зертханалық қондырғы және өлшеу әдістері
Толық механикалық энергияның сақталу заңы: денелердің тұйық жүйелерінің арасында тек консервативті күштер ғана әсер етсе , бұл жүйенің толық механикалық энергиясы өзгермейді. Толық механикалық энергия – механикалық қозғалыстың және өзара әсерлесудің энергиясы, ол кинетикалық және потенциалдық энергиялардың қосындысынан тұрады.  (3)
Энергияның сақталу заңы уақыттың біртектілігімен байланысты. Дененің кинетикалық энергиясы деп – механикалық қозғалыстың энергиясын айтады. Ал ол денені қозғалысқа келтіру үшін жасалынатын жұмыспен анықталынады.  (4)
мұндағы  -дененің жылдамдығы.
Жүйенің потенциалдық энергиясы денелердің өзара орналасуымен және олардың арасындағы өзара әсерлесу сипатымен анықталады. Күштердің өзара әсерлесуі нәтижесінде істелінетін жұмыс дене орын ауыстырғандағы траекторияның формасына тәуелсіз болады да, бұл жұмыс бастапқы және соңғы қалыпқа тәуелді болады, мұндай өріс потенциалды деп аталады да, күш консервативті деп аталады (мысалы, тартылыс күші). Егер күш арқылы істелінген жұмыс дененің бір нүктеден екінші нүктеге қозғалған кездегі траекториясына тәуелді болса, күш диссипативті деп аталынады (мысалы, үйкеліс күші). Физикалық есептерді шығарған кезде энергияның және импульстің сақталу заңдарын қолдануда мысал ретінде соқтығысу, яғни қысқа уақыт арасындағы абсолют серпімді және серпімсіз денелердің өзара әсерлесуін қарастыруға болады. Денелер соқтығысқан кезде ішкі күш пайда болатындықтан, сыртқы күшті елемеуге де болады. Бұл соқтығысатын денелерді тұйық жүйе ретінде қарастыруға болады және оған сақталу заңын қолданады. Біздің жұмыста тек абсолют серпімді және серпімсіз орталық соқтығысулар қарастырылады.
Серпімсіз соқтығысу нәтижесінде механикалық энергия жойылады да, серпімсіз өзара әсерлескен денелердің соқтығысу импульсі өзгермейді. Зертханалық қондырғы және өлшеу әдістері Қондырғы ілінген шарлар түріндегі екі маятниктен тұрады (1 сурет). 
16.1 сурет Массасы  шар оң жақта электромагнитпен ұсталып тұрады. Жіберген кезде ол  тыныштықта тұрған шармен соқтығысады. Бірінші соқтығысудан кейін шарлардың  және  ауытқу бұрыштарын шкала бойынша санаймыз. Шарлардың соқтығысуға дейінгі  , және соқтығысудан кейінгі  ,  жылдамдықтарын шар қозғалысын бастаған  және екі шардың соғылуынан кейінгі көтерілген  және  биіктіктерін біле отырып есептеуге болады. Кедергі күшін игеруге жұмсалған энергияны есептемей, энергияның сақталу заңынан мынаны аламыз
Каталог: arm -> upload -> umk umk -> Пән бойынша оқыту бағдарламасының (Syllabus) титулдық парағы umk -> Методические указания по прохождению учебной практики для студентов специальности 5В020400 «Культурология» umk -> Пән бойынша оқыту бағдарламасының (Syllabus) титулдық парағы umk -> Әдістемелік ұсыныстар мен нұсқаулардың; әдістемелік ұсыныстардың; әдістемелік нұсқаулардың титул парағы umk -> Бағдарламасының титулдық пму ұс н 18. 4/19 парағы (syllabus) Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі umk -> Бағдарламасы Нысан пму ұс н 18. 2/06 Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі umk -> Программа Форма ф со пгу 18. 2/06 Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі umk -> Пән бойынша оқыту бағдарламасының (Syllabus) титулдық парағы жүктеу/скачать 12,41 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|