Нұсқасы I. Лексика-грамматикалық тест



Дата16.10.2019
өлшемі26,74 Kb.
#50037
Байланысты:
бакылау
бакылау
Оқушының аты-жөні..........................................................

Сыныбы........................................................

Нұсқасы...........................................

I.Лексика-грамматикалық тест

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20






























































II. Оқылым

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10































III Тыңдалым

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10






























Дұрысы:_____________

Қатесі:_____________

Бағасы: ____________


Оқушының аты-жөні..........................................................

Сыныбы........................................................

Нұсқасы...........................................

I.Лексика-грамматикалық тест

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20






























































II. Оқылым

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10































III Тыңдалым

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10






























Дұрысы:_____________

Қатесі:_____________

Бағасы: ____________

Оқушының аты-жөні..........................................................

Сыныбы........................................................

Нұсқасы...........................................

I.Лексика-грамматикалық тест

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20






























































II. Оқылым

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10































III Тыңдалым

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10






























Дұрысы:_____________

Қатесі:_____________



Бағасы: ____________

9-сынып

Лексика-грамматикалық тапсырмалар

I –нұсқа

Дұрыс жауабын таңдаңыз.

1. Ол ... айып төледі.

А) кешігумен

В) кешігуге

С) кешіккені үшін

D) кешіккенмен
2. Жүргізуші ... айып төледі.

А) ережемен

В) ережені бұзғаны үшін

С) ережені бұзғаны туралы

D) ережені бұзбады
3. Бұл жұмыс ... талап етеді.

А) ұқыптылықпен

В) ұқыптылыққа

С) ұқыптылықты

D) ұқыптылығын
4. Қазір халім жақсы, маған дәрігер ... керегі жоқ.

А) шақырудың

В) шақырылу
5. Мен осы жексенбіде достарыммен ... келеді.

А) кездескім

В) кездесуім
6. Теледидардағы жарнамаларды ... мені жалықтырады.

А) қарауым

В) қарау
7. Осы жердің сұлулығын ... мүмкін емес.

А) сипаттау

В) жеткізу
8. Оның үйі алыс, ... мүмкін.

А) кешігуі

В) кешіктіру
9. Құлып бұзылған. Ол есікті ... мүмкін.

А) аша алмау

В) аша алмауы
10. Мына есепті ... болады. Ол өте оңай.

А) шығармауыңызға

В) шығарылуға
11. Теледидарды ... болады, маған кедергі келтірмейді.

А) өшірмеуіңе

В) өшірілуге
12. Мен еш жерден өзімнің кілтімді ...

А) таба алмай жүрмін

В) тауып алмай жүрмін
13. Сағат сегіз. ... уақыт болды.

А) тұру


В) тұратын
14. ... мен түстен кейін бастаймын.

А) дайындалу

В) дайындалуды
15. Мына телефон менің достарымдікі. Астанада көмек керек болса, оларға ... болады.

А) хабарласуыңа

В) хабарлауға
16. Жақсы кітаптарды ... маған ұнайды.

А) қайта оқу

В) қайта оқуға
17. Мына есікті сенің кілтіңмен ... болмайды. Кеше оның құлпын ауыстырған.

А) ашылуға

В) ашуға
18. Емтиханда ... болмайды.

А) көшірілуге

В) көшіруге
19. Сабақ бес минуттан кейін басталады. Байқа, .............

А) кешігіп жүрме

В) сабақта жүрме

20. Сіз мына кітапты кітапханаға бес күннен кейін ...

А) қайтарыңыз

В) қайтарылсын


II.Оқылым.

Футбол - әлемдегі ең танымал ойын. Футбол милиондардың спорты. Адамдар Англияны қазіргі футбол отаны деп таниды. Бірақ көптеген басқа да мемлекеттер де осы ойынның «аталары» бола алады. Египетте, Грецияда, Жапонияда, Қытайда тарихшы – ғалымдар көне доптарды тапқан. Қытайда футбол ойыны дзу-ню, көне Грецияда – Эпискирос, Жапонияда – Кемари деп аталған. Адамдар ресми түрде Англияда XIX ғасыр ортасында футбол ойнай бастаған. Онда 4 футбол тобы болған. Арнайы алаңда ойнаған. 1871 жылы Англияда бірінші футбол ойыны болды, ал 1872 жылы ағылшын және Шотланд командасының бірінші кездесуі болды.


1904 жылы спортсмендер халықаралық футбол ассоциациясын – ФИФА-ны ұйымдастыруды шешті. Француз Роберт Герек оның тұңғыш президенті болды.
Әйелдер де спортты жақсы көреді. XX ғасырдың басында алғашқы әйелдер командасы футбол ойнай бастады. Ал қазір әйелдер футболы олимпиада ойынының бағдарламасында бар.

1. Мәтінге нақтырақ атау таңдаңыз.


A) Футбол тарихы
В)Англия – футбол отаны
C) Футбол - әйелдер ойыны
D) ФИФА туралы

2. Әдетте, адамдар ... футбол отаны деп санайды.


A) Грецияны
В) Францияны
C) Англияны
D) Қытайды

3. Адамдар футболды ресми түрде ... ойнай бастады.


A) XIX ғасырда
В)XX ғасырда
C) XV ғасырда
D) XVIII ғасырда

4. Англияның бірінші футбол турнирі ... болды.


A) 1872 жылы
В) 1871 жылы
C) 1870 жылы
D) 1876 жылы

5. Футболистер бірінші рет футболды ... ойнады.


A) Стадионда
В) Арнайы алаңда
C) Үлкен алаңда
D) Жабық алаңда
6. 1872 жылы ... бірінші кездесуі болды.
A) Англия және Француз командасының
В)Англия және Германия командасының
C) Англия және Шотландия командасының
D) Англия және Жапон командасының

7. ФИФА-ның бірінші президенті Роберт Герен ...


A) Франциядан
В) Англиядан
C) Жапониядан
D) Қытайдан
8. Олимпиада ойындары бағдарламасында ... бар.
A) Тек қана ерлер футболы
В) Ерлер және әйелдер футболы
C) Әйелдер футболы
D) Тек қана әйелдер
9. XX ғасырдың басында алғашқы ....... футбол ойнай бастады

А) әйелдер командасы

В) ерлер командасы

С) балалар командасы

D) ересектер командасы

10.1871 жылы не болды ?

А)Англияның бірінші футбол турнирі болды.

В) 1872 жылы ағылшын және Шотланд командасының бірінші кездесуі болды.


С) Англия – футбол отаны

D) Адамдар футболды ресми түрде ойнай бастады.




III.Тыңдалым

Адамның денсаулығы – қоғам байлығы. Әрбір адам өз денсаулығының мықты болуын қадағалауы тиіс. Ол үшін ең әуелі әрбір адам жеке басының тазалығын сақтауы керек. Күнделікті бір уақытта тұрып, бөлмені желдетіп, жаттығу жасауы, тісін тазалап, беті-қолын жууы керек. Таңғы, түскі және кешкі асты ішердің алдында, сабақтан, жұмыстан келгеннен соң міндетті түрде қолын сабындап жуған жөн. Кешке жатар алдында жуынып, бөлмені желдетіп алсаңыз түнде жақсы ұйықтайсыз әрі жақсы демаласыз. Адамның жақсы ұйықтауы үшін көрпе-жастықтың гигиеналық рөлі ерекше. Олар ауаны жақсы өткізетін, оңай жуылатын болуы керек. Көрпе-жастықтың тыстарының кенеп, мақта маталардан тігілгені пайдалы. Өйткені олар ыстықтатпайды, ауаны жақсы өткізеді де дененің еркін демалуына септігін тигізеді. Төсек-орынды кем дегенде 7-10 күнде ауыстырады.


Тыңдалым мәтіні бойынша тест тапсырмаларын орындаңыз.

1.Септігін тигізу деген тұрақты сөз тіркесінің баламасын табыңыз.

А) көмектесу

В) жұмыс істеу

С) демалу

D) бірге болу

2. Көп нүктенің орнына тиісті сөзді қойыңыз.

Адамның денсаулығы – ... байлығы

А) қоғам

В) елдің


С) мемлекеттің

D) халықтың

3. Күнделікті бір уақытта тұрып, бөлмені желдетіп, жаттығу жасауы, .... тазалап, беті-қолын жууы керек.

А) тісін


В) аяғын

С) төсегін

D) киімін

4. Көрпе-жастықтың тыстары ... жақсы өткізетін, оңай жуылатын болуы керек

А) ауаны

В) суықты

С) жылыны

D) шаңды


5. Төсек-орынды кем дегенде ..... күнде ауыстырады.

А) 10-15 күнде

В) 7-10 күнде

С) 7-8 күнде

D) 7-9 күнде

6. Мәтінге нақтырақ атау таңдаңыз.


А) Адамның денсаулығы

В) Денсаулық

С) Тазалық

D) қоғам байлығы

7.Мәтін бойынша дұрыс сөйлемді табыңдар

А) Әрбір адам өз денсаулығының мықты болуын қадағалауы тиіс.

В) Кеше Дәурен жұмысын уақытында бітірді

С) Шешім қабылдамас бұрын алдымен ойланып алу керек.

D) Кеше мен мектепке бардым

8.Мәтін не туралы ?

А) Байлық туралы

В) Денсаулық туралы

С) Мектеп туралы

D) Бақыт туралы

9.Мәтінде жоқ мәліметті тап

А) Олар ауаны жақсы өткізетін, оңай жуылатын болуы керек.

В) Көрпе-жастықтың тыстарының кенеп, мақта маталардан тігілгені пайдалы.

С) Ол үшін ең әуелі әрбір адам жеке басының тазалығын сақтауы керек.

D) Шешім қабылдамас бұрын алдымен ойланып алу керек.

10. Адамның жақсы ұйықтауы үшін ....... гигиеналық рөлі ерекше.

А) Көрпе –жастық

В) кілем, киіз

С) көрпе,текемет

D) көрпе, төсеніш

Лексика –грамматикалық тест

II- нұсқа

1. Кеше Дәурен жұмысын уақытында ...

А) бітірді

В) бітіреді

2. Айдос кеше ... шешімін өзгертті.

А) қабылдаған

В) қабылдайтын

3. Оқытушыға ... курс жұмысымды тапсырғым келеді.

А) дайындалған

В) дайындаған

4. Жұмысын ... Ілияс хоккейге кетті.

А) бітіріп

В) бітіріп жүр

5. Маржан бізді ..., қасымыздан өте шықты, амандаспады.

А) танытып

В) танымай

6. Кешір, мен мына сөздерді ... айттым.

А) ойланып жүр

В) ойланбай

7. Сабақ басталғанға дейін 15 минут ... кітапханаға барып үлгереміз.

А) қалатын

В) қалды


8. Біз ... демалуға тоқтадық.

А) 15 минут

В) 15 минутта

С) 15 минуттан

9. Шешім қабылдамас ... алдымен ойланып алу керек.

А) ертерек

В) бұрын

С) алдында

10. Дастан театрға ... келді.

А) бес минутқа

В) бес минут

С) бес минут бұрын

11. Осы режиссердің әрбір фильмі ... аяқталады.

А) әнге


В) әнмен

С) әніне


D) әнде

12. Ауа райы адамдардың ... әсер етеді.

А) көңілі

В) көңілге

С) көңіліне

13. Осы кішкентай ел ... кедей.

А) пайдалы қазбалар

В) пайдалы қазбаларға

С) пайдалы қазбалармен

D) пайдалы қазбалардан

14. Біз ... демалуға тоқтадық.

А) бірер минутқа

В) бірер минутпен

С) бірер минуттарға

D) бірер минутта

15. Ол емтиханға ... келмеді.

А) себепті

В) себепті жағдаймен

С) себепті жағдай

D) себептілік

16. Финляндия ... бай.

А) су ресурсы

В) су ресурстарына

С) су ресурстарының

D) су жағдайы

17. Мен өзімнің ... жауап талап етемін.

А) сұраққа

В) сұрағыма

С) сұрағыммен

D) сұрақтарын

18. Оның ... келмегенін кім біледі?

А) егер


В) себебі

С) не үшін

D) себепті

19. Белгіні көріп тұрсыз ба? Машиналарға мұнда ... тыйым салынған.

А) тоқталуға

В) тоқтауға

20. Мынау өте маңызды кездесу. Оған ... болмайды.

А) кешігуде

В) кешігуге

С) кешігу

D) кешігумен
II.Оқылым

Уақыт алтыннан да қымбат

Уақыт зымырап өтіп жатыр. Ол ешқашан тоқтап тұрмақ емес. Бір данышпанның мынандай бір қанатты сөзі бар: «Кешегі күн өтіп кетті. Ертеңгі күн белгісіз. Сондықтан бүгінгі күннің құны мен қадірін біл». Расында да, біз өтіп жатқан уақыттың құнын біле бермейміз. Көбінесе уақыт өтіп кеткеннен кейін ғана «аһ» ұрамыз. Демек, уақыт -адам баласына берілген өткінші бағалы зат. Уақыт қайта айналып келмейді. Халқымызда уақытты не үшін алтынға балайды дейсің? Өйткені уақыт - дүниедегі ең қымбат нәрсе болғандықтан. Алтының әзірше өзіңде. Оған басқалар көз салмасын десең, дұрыстап сақта.

Уақытты көбінесе жаман әдеттер мен қылықтар құртады. Мысалы, жаман әдетке құмар адам уақытын тек осы жолға арнайды. Мақсатсыз қыдырымпаз адам уақытты тек бос сенделумен өткізеді. Құмар ойнағыш уақытын ойынмен толтырады.

Ал өзің алтын уақытыңды қалай өткізудесің?

Барлық нәрсе уақытты тиімді пайдалана білуге байланысты. Әр нәрсенің өз уақыты бар. Уақытты меңгере алмаған адам жетістікке жете алмайды.

Уақыттың қадірін білу керек. Әрбір жылдың, айдың, аптаның, бір күннің, бір сағаттың, бір минуттың, бір секунттың өзіндік құны бар. Осыны түсіне біліңдер!

Оқылым бойынша тест сұрақтарына жауап беріңіз.

1. Сөйлемнің қосымшасын анықтаңыз: Сондықтан бүгінгі күн... құны мен қадірін біл

а) - нің


б) - дің

в) - тің


г) - тың

2. Сөйлемді толықтырыңыз: Расында да, біз өтіп жатқан .... құнын біле бермейміз.

а) уақыттың

б) сағаттың

в) күннің

г) мезгілдің

3. Уақытты көбінесе қандай әдеттер мен қылықтар құртады?

а) жаман

б) жақсы


в) ғажайып

г) күшті


4. Мақсатсыз қыдырымпаз адам уақытты қалай өткізеді?

а) сенделумен

б) оқумен

в) мал бағумен

г) жер жыртумен

5. Сөйлемдегі қажетті сөзді анықтаңыз: Уақытты меңгере алмаған адам .... жете алмайды.

а) жетістікке

б) тауға

в) суға


г) үйге

6. Уақытты меңгере алмаған адам .......жете алмайды.

а) байлыққа

в) жетістікке

с) бақытқа

д) үйге


7.Сөйлемнің қосымшасын анықтаңыз. Әр нәрсе... өз уақыты бар.

а) - тің


б) - дің

в) - нің


г) – тың

8. Уақыт қайта айналып ..... керекті сөзді жаз

А) келмейді

В) келеді

С) оралады

D) оралмайды

9. Мәтінге сәйкес емес сөйлемді табыңдар

А) Уақыт зымырап өтіп жатыр.

В)Ол ешқашан тоқтап тұрмақ емес.

С) Бір данышпанның мынандай бір қанатты сөзі бар: «Кешегі күн өтіп кетті. Ертеңгі күн белгісіз.

D) Адамның денсаулығы – қоғам байлығы

10. Уақытты көбінесе жаман әдет... мен қылық... құртады қосымшасын табыңдар

А) -тер, -тар

В)-нан, -нен

С) –дар, дер

D)-мен, -бен


III.Тыңдалым

тест тапсырмаларын орындаңыз:



1. Күй атасы Құрманғазы Сағырбайұлы қай ғасырда дүниеге келген?

а) 19 ғасырдың басы

б) 18 ғасырдың басы

в) 15ғасырдың басы

г) 20 ғасырдың басы

2.Құрманғазыны күй өнеріне баулыған ұстазды көрсетіңіз.

а) Ұзақ күйші

б) Дина күйші

в) Секен күйші

г) Байжұма күйші

3. Қай ордада атақты күйші өзінің шығармашылығын дамытты?

а) Бөкей ордасында

б) Ақ ордада

в) Алаш ордасында

г) Көк ордада

4. Құрманғазының күйлерін ұлттық тарихымызда неге балаймыз?

а) Ұлы эпопеяға

б) Ұлы суреткерге

в) Ұлы романға

г) Ұлы лирикаға

5. Күйші шығармашылығындағы өзекті мәселелерді көрсетіңіз.

а) Халық азаттығы

б) Елдің қамы

в) Халықтың мақтанышы

г) Елдің жағдайы

6.Құрманғазы өз туындыларында кімнің көтерілісіне басты назар аударған?

а) Исатай Тайманұлының

б) Амангелді Иманұлының

в) Махамбет Өтемісұлының

г) Бауыржан Момышұлының

7.Құрманғазының көтеріліске арнаған алғашқы туындысын анықтаңыз.

а) «Кішкентай»

б) «Ақбай»

в) «Адай»

г) «Балбырауын»

8.Құрманғазының«Аман бол, шешем, аман бол», «Қайран шешем», «Ертең кетем», «Бұқтым-бұқтым» деген күйлері адамның қандай күйі айқын берілген?

а) адам даусының ырғағы

б) адамның қабілеті

в) адам өнері

г) адамның дене қимылы

9.Құрманғазының «Балбырауын», «Әсем» күйлері қандай сарында жазылған күйлер?

а) Би ырғағымен

б) Жағымды ырғақпен

в) Ән ырғағымен

г) Сазды ырғақ

10. Құрманғазының«Алатау» және «Сарыарқа» күйлері қандай жағдайды бейнелеген?

а) Тәуелсіздік пен бостандық

б) Бейбітшілік пен келісім

в) Халық арасындағы тартыс

г) Жер мен жесір дауы

Құрманғазы Сағырбайұлы

Күй атасы Құрманғазы Сағырбайұлы XIX ғасырдың басында Батыс Қазақстан облысы, Жаңақала ауданының Жиделі елді мекенінде дүниеге келген.

Құрманғазыны күй өнеріне баулыған және оның ұстазы болған Ұзақ күйші еді. Құрманғазы жастайынан домбыра шертіп, көпшіліктің ілтипатына бөленді. Күйшінің шығармашылық табыстарға қол жеткізіп, өрлеуіне Бөкей ордасының Байжұма, Баламайсан, Байбақты, Соқыр Есжан сынды атақты күйшілері үлкен ықпал еткен. Олардан тәлім алып өскен Құрманғазы қазақ халқының ұлы сазгері атанды.

Құрманғазының күйлері қазақ елі өмірінің әлеуметтік жыр-сыры, азаткерлік рух ұраншысы іспетті, Ұлттық тарихымыздың әуен тілінде жазылған ұлы эпопеясы деуге болатындай. Күйші шығармашылығындағы өзекті мәселелер — халықтың азаттығы мен жеке тұлға бостандығы. Өз туындыларында XIX ғасырдың 30-жылдары Исатай Тайманұлы бастаған ұлт-азаттық көтеріліске ерекше назар аударған. Құрманғазы бұл көтеріліске өзінің алғашқы туындыларының бірі "Кішкентай" күйін арнаған. Одан кейінгі "Ақбай", "Ақсақ киік", "Түрмеден қашқан", "Адай" күйлерінде ол халықтың азаттықты көксеген арманын, әділетсіздікке қарсылықты, қоғамдық мүдделердің өзара қақтығысын білдіреді. Құрманғазы туындыларында қоғам мен адамның арақатынасындағы айрықша әлеуметтік-психологиялық жағдайлар бейнеленеді.

Оның "Аман бол, шешем, аман бол", "Қайран шешем", "Ертең кетем", "Бұқтым-бұқтым" деген күйлерінде адам даусының ырғағы айқын берілген.

Құрманғазының ойнақы, мерекелік көңіл күйді білдіретін би ырғағымен жазылған күйлері ("Балбырауын", "Әсем") де бар.

Құрманғазы Сағырбайұлы бірнеше мәрте түрмеге де қамалған, алайда халықтың азаттығы жолындағы күрескер сазгердің рухы ешқашан түспеген. Ол Орал, Орынборда, Үркіт түрмелерінде де отырған. Қуғын-сүргін мен сергелдеңге түскен күйші халықтың тәуелсіздік пен бостандық туралы терең ой-толғамын бейнелеген. "Алатау" және " Сарыарқа" күйлерін дүниеге келтірген.

1880 жылы Астрахан түбіндегі Сақмар елді мекеніне қоныс аударады. Қауым арасында ерекше құрметке бөленген Құрманғазы Дина Нүрпейісова, Е.Есжанов, М.Сүлейменов сынды мирасқорларын жинайды. Сол дәуірде әйгілі болған Көкбала, Менегай, Менкдра, Сүгүрәлі, Торғайбай, Шора сынды домбыра тарту шеберлері де Құрманғазыны ұстаз тұтқан.



"Байжұма", "Бозқаңғыр" туындылары да Сағырбайұлының асқан өнерпаз күйші екенін білдіреді. Құрманғазы өз күйлері арқылы орындаушылық өнердің ерекше дарыны мен бірегей әуен тілін паш етті. "Итог" атты күйінде күйші ауыр да азапты өмір жолының қорытындысын айқын бейнелейді. Сазгер шығармашылығында әуендік жанрдың лирика, халық тарихын баяндау, адамның табиғаттан, қоршаған ортадан алған әсері сияқты арналары да айрықша орын алады.

Құрманғазының күйлері қазақ хатады шығармашылығында аса маңызды тарихи орын алады. Ол өз туындылары арқылы халқымыздың мәдени дамуына қомақты үлес қосты.

Достарыңызбен бөлісу:




©www.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет