Өскемен қаласындағы химия-биология бағытындағы Назарбаев Зияткерлік мектебі



жүктеу/скачать 15,23 Kb.
Дата08.09.2017
өлшемі15,23 Kb.
#30738
түріЛекция

Өскемен қаласындағы химия-биология бағытындағы Назарбаев Зияткерлік мектебі

  • Химия пәнінің мұғалімі Адиканова Зейнегуль Коксегеновнаның алкандар тақырыбындағы сабағының үлгі жоспары

Сабақтың тақырыбы

  • Алкандар

Сабақтың мақсаты:

  • Алкандар,жалпы формуласы, гомологтық қатары, изомерлері, атаулары ,алкандарды алу және химиялық қасиеттері мен қолданылуы туралы жалпы түсінік беру
  • Көмірсутектер туралы білімдерін,ойлау, есте сақтау дағдыларын дамыту
  • Тапсырмаларды орындай отырып , ұқыптылыққа, жауапкершілікке тәрбиелеуге ұмтылу

Сабақтың түрі, формасы,әдіс-тәсілдері

  • Лекция формасындағы жаңа білімді меңгеру сабағы
  • Лекция,репродуктивті, кітаппен жұмыс, инсерт кестесі

Сабақтың жоспары:

  • I . Ұйымдастыру
  • II. Өткенді қайталау
  • III. Жаңа сабақ
  • Қаныққан көмірсутектердің жалпы формуласы, анықтамасы.
  • Гомологтық қатары.
  • Изомерия түрлері.
  • Атом құрылысы.
  • Физикалық қасиеті.
  • Алыну жолдары.
  • Химиялық қасиеті.
  • Қолданылуы.
  • IV. Сабақты бекіту
  • V. Қорытындылау
  • VI. Үйге тапсырма

Алкандар. (қаныққан көмірсутектер. Парафиндер..)

  • Алкандар – көміртектің барлық атомдары дара (σ-) сигма байланыспен байланысқан жалпы формуласы мынандай көмірсутектер
  • CnH2n+2

Метанның гомологтық қатары

  • СН4 метан
  • С2H6 этан
  • C3H8 пропан
  • C4H10 бутан
  • C5H12 пентан
  • C6H14 гексан
  • C7H16 гептан
  • C8H18 октан
  • C9H20 нонан
  • C10H22 декан
  • Гомологтар – құрылысы мен қасиеті ұқсас ,бір немесе
  • бірнеше СH2. тобына айырмасы бар жалпы формуласы
  • бірдей заттар

Радикалдар – жұптаспаған электроны бар бөлшектер.

  • Саны
  • Сан атауы
  • Радикалдың формуласы
  • Радикалдың атауы
  • 1
  • Моно-
  • -СН3
  • Метил
  • 2
  • Ди-
  • -С2Н5
  • Этил
  • 3
  • Три-
  • -С3Н7
  • Пропил
  • 4
  • Тетра-
  • -С4Н9
  • Бутил
  • 5
  • Пента-
  • -С5Н11
  • Пентил

Алкандардың Изомериясы және номенклатурасы

  • Құрылымдық:
  • CH3 – CH - CH2 - CH3
  • │
  • CH3
  • Алгоритм.
  • Негізгі тізбекті таңдап алу:
  • CH3 – CH - CH2 - CH3
  • │
  • CH3

Алкандардың Изомериясы және номенклатурасы

  • 2. Негізгі тізбектегі атомдарды нөмірлеу және радикалдың орнын анықтау
  • 1 2 3 4
  • CH3 – CH - CH2 - CH3
  • │
  • CH3

Алкандардың Изомериясы және номенклатурасы

  • 3. атау:
  • 1 2 3 4
  • CH3 – CH - CH2 - CH3
  • │
  • CH3
  • 2 - метилбутан

Метанның құрылысы

  • Метан
  • алкандарға sp³-гибридтену тән;
  • байланыс ұзындығы С-С = 0,154 нм
  • орбиталдар арасындағы бұрыш= 109° 28´
  • .көміртегі және сутегі орбитальдарының қабысуы
  • +
  • 109°28´
  • s
  • р
  • сурет 1.
  • сурет2.
  • сурет 3.
  • c
  • c
  • c
  • c
  • c
  • c
  • c
  • 0,154 нм

Метан қатары гомогтарының құрылысы

Алкандардың құрылысы

Метанның кеңістік пішіні

Этанның пішіні

Физикалық қасиеттері

  • Салыстырмалы молекулалық массаларының өсу ретіне қарай қайнау, балқу температуралары артады
  • СН4…C4Н10 – газдар
  • Tқайнау:
  • -161,6…-0,5 °C
  • T балқу:
  • -182,5…-138,3 °C
  • С5Н12…C15Н32 –сұйықтар
  • T қайнау:
  • 36,1…270,5 °C
  • Tбалқу:
  • -129,8…10 °C

Алынуы

  • Өнеркәсіпте
  • а) мұнай өнімдерін крекингілеу :
  • C16H34 → C8H18 + C8H16
  • 2) Зертханада:
  • в) карбон қышқылының натрий тұздарын декарбоксилдеу
  • СН3СООNa + 2NaОН → СН4 ↑ + Nа2СО3
  • б) Вюрц реакциясы:
  • C2H5Cl + 2Na → C4H10 + 2NaCl
  • а) карбидті гидролиздеу:
  • Al4C3 +12 H2O = 3 CH4 + 4 Al(OH)3↓

Метанды алу

Химиялық қасиеттері

Химиялық қасиеті 1. Орын басу реакциялары

  • СН4 + Сl2 CH3Cl + HCl + Q
  • t
  • Реакция радикалды механизм бойынша жүреді.
  • Этан
  • б) Нитрование
  • С Н
  • Н
  • Н
  • Н
  • + НО NO2
  • СН3
  • NO2
  • + H2O + Q
  • в) Сульфирование
  • С Н
  • Н
  • Н
  • Н
  • + НО SO3H
  • СН3
  • SO3H
  • + H2O + Q
  • t
  • t
  • 2) Нитрлеу (Коновалов):
  • 3) сульфирлену:
  • 2. Изомерлену реакциясы:
  • СН3 СН2 СН2 СН2 СН3
  • t, катализатор
  • СН3 СН СН2 СН3
  • СН3
  • 3.Су буында жүретін реакциялар:
  • СН4 + Н2О СО + 3Н2
  • 800°С
  • синтез-газ
  • 4. дегидрлену:
  • 2СН4 Н С ≡ С Н + 3Н2 + Q
  • 1500°С
  • СН3 СН3 Н2С=СН2 + Н2 + Q
  • 5. тотығу:
  • Қаныққан көмірсутектер оттегі жеткілікті болғанда
  • көмірленбей жанады)
  • С3Н8 + 5О2
  • 3СО2 + 4Н2О + Q
  • Катализаторт қатысында тотығады:
  • СН4 + О2
  • 500°С, катализатор
  • Н С
  • О
  • Н
  • + Н2О + Q
  • 2СН3(СН2)34СН3 + 5О2
  • 4СН3 (СН2)16СООН +2Н2О + Q

6. Жану тотығу: CH4 + 2O2 → CO2 + 2H2O + Q

алкандардың қолданылуы

қолданылуы

  • 1-3 – өндірісте күйе
  • (1 – картрижи;
  • 2 – резина;
  • 3 – типографиялықбояу)
  • 4-7 – органикалық заттар
  • (4 – еріткіштер;
  • 5 – тоңазытқыштарда;
  • 6 – метанол;
  • 7 - ацетилен)

Бекіту.Бағалау

  • Гептанның барлық изомерлерін құрып ата.
  • Пентанның екі жақын гомологын жазып ата.
  • Ауа бойынша тығыздығы 2 –ге тең көмірсутекті анықта.

Қорытындылау

  • «INSERT» кестесінің белгілерін қоя отырып сабақты қорытындылау .
  • V - ТАНЫС
  • + ЖАҢА
  • ? - БІЛГІМ КЕЛЕДІ.
  • - ОЙЛАҒАН ОЙҒА КЕРІ

Үй тапсырмасы

  • Гептанның мысалында алкандардың химиялық қасиеттерін көрсететін реакция теңдеулерін жаз.


жүктеу/скачать 15,23 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:



©www.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз
    Басты бет