Сабақ Тақырыбы: Қазақ халқының кесте өнері «Шебер» үйірмесінің мұғалімі: Досмағанбетова Алмагүл Тұрғазықыз



Дата05.06.2017
өлшемі45,73 Kb.
#18208
түріСабақ
Мойынқұм ауданы әкімдігі білім бөлімінің

Балалар мен жасөспірімдер орталығы

Коммуналдық мемлекеттік мекмесі


Ашық сабақ


Тақырыбы:

Қазақ халқының кесте өнері



«Шебер» үйірмесінің мұғалімі: Досмағанбетова Алмагүл Тұрғазықыз.

Сабақтың тақырыбы: Қазақ халқының кесте өнері


Мақсаты: халқымыздыңқолөнері, көркемтігістерітуралыұғымдықалыптастыру.
Сабақтыңмақсаты: қолөнертарауыбойыншаалғанмәліметтердіжинақтау, пысықтау.Қауіпсіздікережесінсақтау. Тақырыпбойыншабілімдерінтолықтыру.
Дамытушылық: танымдыққызығушылығындамыту.
Тәрбиелік: еңбеккетәрбиелеу, салт - дәстүрдіқұрметтеп, әсемдікке, эстетикалықталғамғатәрбиелеу.
Сабақтыңәдіс - тәсілі: зерртеу,түсіндіру, сұрақжауап.
Сабақтыңкөрнекілігі: буклет, инежіптүрлері, қайшыүлгіқағазкерілген мата, суреттер, дайын жұмыстар.

Пәнаралықбайланыс: бейнелеуөнері, математика, тарих, сызу.

Қажетті құрал - жабдықтар: бір түсті мата, кергіш, ине, жіп, оймақ.

Сабақ барысы:

I. Ұйымдастыру кезеңі. Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.
II. Үй тапсырмасын «Көңілді сауда» ойыны арқылы сұрау. Интерактивті тақтада сұрақтар нөмірленген. Өздері дайындаған әшекей бұйымдарды «дүкенге» қойып, «сату».
1. Бисер дегеніміз не?
2. Ең алғаш бисер қай елде пайда болды?
3. Тұңғыш рет бисер қандай өндіріспен байланысты болды?
4. Бисермен сәндік үшін қандай бұйымдар тоқылады?
5. Бисерді неден жасайды?
6. Бисерді ең көп шығаратын елді ата?

III. Мақсат қою кезеңі. 1. Қолөнер туралы түсінік. Кесте тігу өнері.


2. Бүгін сабағымызда халқымыздың қолөнер туралы мәлімет аламыз, көркем тігіс түрлерін тігу барысында толық меңгереміз, жұмыс барысында қауіпсіздік ережесін сақтаймыз.

IV. Жаңа сабақ Кесте – қазақ халқының қолөнерінің ерекше түрінің бірі. Қолмен кестелеп тігу – өте көне заманнан келе жатқан қолданбалы өнер түрі. Қолданбалы өнер – көптеген елдердің шеберлерінің, суретшілерінің шығармашылық жемісі Ол киімдерді, интерьерді әшекейлеу нәтижесінде кісінің көңіл - күйін көтереді. Қол кестесі бұйымдарына тұтынушылар сұрасының өсу бұйымдардың түрлерін көбейтуге, оның сәндігін түрлендіруге және кестелеудің әдістерін көбейтуге көмектеседі. Кесте тігу үшін қолданылатын құрал - саймандар: Кергіштер – кесте тігушінің негізгі құралы. Ол матаны керіп ұстайды және оны зақымдалудан сақтайды. Кергіштер дөңгелек болады. Ол бірінің ішіне бірі кіретін екі дөңгелектен тұрады. Оны ағаштан, пластамассадан, резеңкеден және металдан дайындайды. Инелер – мата қалыңдығы мен жіптің жуандығына қарап таңдалады. Қайшылар – жіптің ұшын қию үшін қайтқы қайшылар, оралған жіпті қию және жіпті тегістеу үшін орташа қайшы қолданылады. Жіптер – кестелеу үшін табиғи, жасанды, синтетикалық және аралас жіптер, ирис, мулине т. б. жіп түрлері қолданылады. Калька – бұл мөлдір ақ қағаз. Калька түпнұсқа суреттің көшірмесін жасау үшін қолданылады. Ал калькадан суретті сатаға көшіру үшін көшіргіш қағаз пайдаланылады. Өрнек құрастыру үшін милиметрлік қағаз қолданылады. Кестелеуге арналған материалдар – канва, тегіс боялған мата.

Ертеде халқымыз тұтынатын бұйымдарының бәрін кестемен әшекейлеп безендірген. Сол сияқты қазақ халқының қолөнерінің өмірге келуі халықтың көшпелі өміріне байланысты. Атадан баласына, анасынан қызына мирас болып келе жатқан - сәндік өнерінің өзі ұлттық мәдениеттің дамуына ықпал етеді. Аталарымыз қызымыз бен ұлымыз сегіз қырлы, бір сырлы болуын қадағалаған. Әсіресе қыз балаға: ине сабақтап, түйме қадау, кесте тігуді, ас пісіруді үйретсе, ұл балаларымызға таспа тілу, өрім тоқу, мал сою және мүшелеуді үйреткен. Бүгінгі күннің талабына сай қолөнер түрлері де сан алуан. Кестелеу, көркемдеп тігу, ою - өрнектерін әшекейлеу. Кестені көңіл сызады, қол тігеді, көз сынайды дегендей, кесте тігудің алуан әдісі бар. «Біз кесте», «Гобелен» (көпіртпелі) кесте, «Моншақпен кестелеу» (бисерлеу) деп атайды. Кестелеу өнері дүние жүзінің әр халқында бар. Сонымен қатар әр халықтың тарихи ерекшелігіне және эстетикалық талғамына байланысты өзінің ерекшеліктерімен ерекшеленеді.

Еуропада кестемен айналысу ақсүйектің, мәдениеттіліктің белгісі ретінде қабылданған. Үй тұрмысындағы қажетті бұйымдар: дастархан, терезе пердесі, қол орамалдар, жастық тыстары, түрлі көлемдегі үлкенді - кішілі стол жапқыштар барлығы кестеленген. Қазақ әйелдері де ертеден бүгінге дейін мүмкіндігінше пайдаланатын заттарын кестемен сәндеуге тырысады. Жиі қолданатын кесте түрлері – «баспа кесте», «қабырға кесте», «біз кесте», «тығыз кесте», «маржандау», «түкті кесте» және т. б. Бұл – қазақ қыздарына аналарының бала кезінен үйрететін ыждақаттылық пен төзімді талап ететін қолөнер түрі. Адам бойында, әсіресе бойжеткендерге табанды, сабырлы, ұқыпты, зерделі мінез - құлық қалыптастыруда кесте өнерінің тигізетін пайдасы көп. Қазіргі күнде ата - бабамыз айналысқан қандай да бір ата кәсібі болмасын өз маңызы мен қасиетін жоймаған, қайта түрленіп қазіргі заман талабына сай ерекшеленіп отыр. Енді біз бүгінгі сабағымызда, соның ішінде кесте тігу өнеріне тоқталамыз. «Егер мал таппақ болсаң қолөнерді үйренбек керек, мал жұтайды, өнер жұтамайды» деп Абай атамыз өлеңмен кеңес беріп кеткен.

Сұрақтар. 1. Көркем тігіс түрлерін ата. Схема бойынша жұмыс.
Тор тігіс Айқас тігіс таңдай тігіс Қабырға тігіс Жұлдызша тігіс
2. Жоғарыда аталған көркем тігістер арқылы қандай тігістер арқылы қандай кесте түрін тігуге болады?
Шымкестемоншақкесте

БізкестеБаспакесте


V. Сарамандықжұмыс. Техникалыққауіпсіздікережелері. Суреттер, дайынүлгілерді, кестеленгендайынжұмыстардыкөрсету. Кестетігугепайдаланатынқұралдар: ине, оймақ, біз, қайшы, кергіш, жіптертүрлері.

Аққағазға эскиз түсіріпқиыпаламыз. Керілгенматағасуретінтүсіреміз. Кестетігукезіндеқарапайымеңбекқозғалыстары (саусақ, білезік, шынтаққозғалыстары) болады. Қауіпсіздікережесінбіроқушыоқыпбереді. Оқушылардыңтігістүрлерінемән беру, тексеру, көмектесу. Сабақтаналғанәсерлерібойыншаоқушылармақал - мәтелдерайтады.


Қолөнердіңбіртүріәшекейлікестелеу. Қазақтыңнәзікқыздары, көркемдеп оны тігеді. Кестелеудіңқыр - сырынапайымызбіледі, Шәкіртінеәркездеүйретіполжүреді.

VI. Сабақтықорытындылау. – Кестетігугеқажеттіаспаптарғақандайаспаптаржатады? – Иненіңқұрылысы мен түрлері. – Кімайтады, иненіңқұрылысы мен оныңқолданылуытуралы? – Қандайтігістүрлерінжәнеатауларынбілеміз? - Кестелеугеқандайжіптерқолданылады? Инементігетінтігістердіңтүрлерінебайланыстыплакаттағысуреттербойыншаоқушылардыңжауабы (көктеу, тепшу, жөрмеу, қайыптігу) Кестелеудіңбірнешетүріқолданыста бар. Олар «бізкесте», «айқас» тігу, «жіпсалып» тігу, Жасағанбұйымдарыныңсапасынтексеру, талдау.


VI. Жұмыстарынбағалау.
VII. Үйгетапсырма беру.
Каталог: uploads -> doc -> 0201
doc -> Сабақтың тақырыбы Бала Мәншүк ( Мәриям Хакімжанова) Сілтеме
doc -> Ана тілі №2. Тақырыбы: Кел, балалар, оқылық Мақсаты
doc -> Сабақ жоспары «Сәулет және дизайн» кафедрасының арнаулы пән оқытушысы, ҚР «Еуразиялық Дизайнерлер Одағының» мүшесі: Досжанова Галия Есенгелдиевна Пәні: Сурет және сұңғат өнері
doc -> Сабақ Сабақтың тақырыбы : Кіріспе Сабақтың мақсаты : «Алаштану» курсының мектеп бағдарламасында алатын орны, Алаш қозғалысы мен Алашорда үкіметі тарихының тарихнамасы мен дерекнамасына қысқаша шолу
doc -> Тәрбие сағаттың тақырыбы: Желтоқсан жаңғырығы
doc -> Сабақтың тақырыбы : Әбунасыр Әл- фараби Сабақтың мақсаты
doc -> Сабақ жоспары Тақырыбы: Үкілі Ыбырай Мектеп:№21ом мерзімі
0201 -> Сабақтың тақырыбы: Достық өлкесінің заңы
0201 -> Сабақ жоспары Пәні. Күні, айы Қазақ әдебиеті. 8-сынып. Тақырыбы
0201 -> Сабақтың технологиялық картасы (жоспары) Топ Күні 1 негізгі фо-1 03. 03


Достарыңызбен бөлісу:




©www.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет