Сабақтың мақсаты: -1812 жылғы соғыс туралы хабарды қазақтардың қалай қарсы алғанын айтып түсіндіру

• Сабақтың тақырыбы: §16.Қазақтардың 1812 жылғы Ресейдің Отан соғысына
• қатысуы.
• Сабақтың мақсаты: -1812 жылғы соғыс туралы хабарды қазақтардың қалай
• қарсы алғанын айтып түсіндіру.
• -Ұрысқа қатысқандар туралы оқушыларға әңгімелеу.
• -Ұлтаралық тәрбие оқушыларға қазақ халқы мен орыс
• халқының достығы тек шаруашылық пен мәдениет
• саларымен шектеліп қана қоймағанын көрсету.
• -Оқулықпен өздігінен және топ болып жұмыс істеу
• дағдыларын дамытуды одан әрі жалғастыру.
• Материалдар мен құралдар: «1812 жылғы Отан соғысы», «1813 – 1815
• жылдардағы орыс армиясының шетелдік
• жорықтары», «ХІХ ғасырдағы Қазақстан»
• карталары. Интерактивті тақта.
• Сабақтың түрі: аралас сабақ.
• Пән аралық байланыс: география, қазақ әдебиеті.
• Сабақтың барысы:
• І.Ұйымдастыру бөлімі. (оқушыларды түгелдеп, назарларын сабаққа аудару)
• Сыныпты екі топқа бөлемін: І топ – Тәуелсіздік тобы, ІІ топ – Болашақ тобы.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру. §15. Бөкей хандығының құрылыуы. І.«Зымыран» тест сұрақтары. І топ – Тәуелсіздік тобына: 1.Ресей патшасына хат жазып, жер сұраған кім, нешінші жылы? 2.Қазақтар көшіп барған қоныстың аумағы қанша? 3.Ішкі Орда қай генерал – губернаторлыққа қарады? 4.1801 жылы Жайықтың оң жағасына қанша отбасы көшті? 5.1897 жылы Ресей империясының жалпыға бірдей алғашқы халық санағы бойынша Ішік Ордада қанша қазақ болды? 6.Бөкей хан өмірден өткен жыл? 7.Бөкей ханнан кейін, хандықтың басына кім отырды? 8.Жәңгір ханды кәмелеттік жасқа толғанша тәрбиелеп оқытқан губернатор? 9.Жәңгір хан алты құнды қол жазба тапсырған университет? 10.Хан сарайы орналасқан жер қалай аталады?

ІІ топ – Болашақ тобына: 1.Ресей патшасы І Павелдің Жайық бойына көшуге жарлығы шыққан уақыт? 2.Бөкей сұлтанның қол астындағы аймақ қалай аталды? 3.Әкімшілік тұрғысынан алғанда Ішкі Орда қай шекара комиссиясына бағынышты болды? 4.Жайықтың оң жағалауына қоныс аударуға қатты қолдау көрсеткен батыр? 5.Бөкей сұлтанға хан лауазымы берілген жыл? 6.Бөкей ханның мұрагері кім және әкесі өмірден өткенде ол неше жаста еді? 7.Жәңгір ханды кәмелеттік жасқа толғанша қайда жіберді? 8.Жәңгір хан қандай тілдерді меңгерген? 9. Жәңгір ханның жеке меншігіндегі жер үлесі? 10. «Хандық кеңесті» құраған билер саны?

Жылдар сөйлейді.

• Жәңгір ханның марапаттары

Тарихи тұлғаны танып біл.

ІІІ. Жаңа сабақ. § 16. Қазақтардың 1812 жылғы Ресейдің Отан соғысына қатысуы.   Жоспары: 1.Қазақстанның Ресей мен шекаралас аймақтарындағы ашаршылық,Орынбор және Жайық шекара шебінде и қазақ балаларын шоқындырып, христиан дініне кіргізу. 2.Қазақтарды Жайықтың ішкі жағына жіберу туралы 1808 жылғы жарлық. 3.Қазақтардың 1812 жылғы Отан соғысына қатысуы. 4. 1812 жылғы Отан соғысы кезінде қазақтардың Ресейге көрсеткен көмегі тарихи маңызы. 5.Сөздікпен жұмыс.    

• 1.Қазақстанның Ресей мен шекаралас аймақтарындағы ашаршылық,Орынбор және Жайық шекара шебінде қазақ балаларын шоқындырып, христиан дініне кіргізу.
• ХІХғ бас кезінде кіші жүздің Ресей мен шекаралас аудандарында күрделі әлеуметтік – экономикалық жағдай қалыптасты.

• Жайық бойындағылардың ашаршылыққа ұшырау себебі

• Жайық бойындағылардың ашаршылыққа ұшырау салдарынан, балаларын аштықан аман алып қалу үшін сатты
•  

• 1808 жылғы 23 мамырда патшаның Орныбор әскери – губернаторның атына жеке жолдаған жарлығы шықты. «Ресейдің қол астындағы жағдайы еркін көтеретіндердің қазақ балаларын сатып алуына не айырбас жасауына рұқсат ету туралы» деп аталды.

• 3.Қазақтардың 1812 жылғы
• Отан соғысына қатысуы.

• І Наполеон Бонапарт (1769 – 1821жж)
• Француз әскери қолбасшысы, император.1812 жылы Ресейге әскери жорық жасайды.

• 1812 жылы І Наполеонның армиясы Ресей аумағына басып кірді. Орыс халқының, Ресей құрамындағы басқа да халықтардың француз басқыншыларына қарсы соғысы Отан соғысы деп аталады.
• 1812 ж 6 шілдеде Ресей патшасы І Александр арнайы үндеу қабылдайды. Онда ел азаматтарын Отанды қоғауға шақырды. Үндеу түрлі халықтар тіліне аударылды.
• Орынбор губернаторы Г.С.Волконский Ресей мен Франция арасында соғыс басталғандығы туралы хабарды 1812 жылы қазан – қараша айларында ауылдарға жеткізді.
• Ресей мемлекетін қорғау үшін:
• 1.Орынбор өлкесінен 31 атты әскери полк аттанды
• Олардағы әр түрлі халықтардың өкілдері
• 2.Орынбор казактарының 5 полкі
• 3.Жайык казактарының 5 полкі
• 4.Башқұрттардың 19 полкі қазақтарда осы полкте болды.
• 5.2 тептяр полкі

1812 жылы Отан соғысына қатысып ерлік көрсеткен қазақтар.

4. 1812 жылғы Отан соғысы кезінде қазақтардың Ресейге көрсеткен көмегі.

• Ішкі Орданың, Кіші жүзбен Орта жүздің қазақтары орыс армиясына Отан соғысы кезінде: киіз үйлер, жылы киімдер, жылқылар берген.

1992 жылдың 25 мамырында Мәскеуде Ресеймен достық ынтымақтастық және өзара көмек туралы шартқа қол қойылды.

  Менталитет – қоршаған ортаға қалыптасқан көзқарас жүйесі.   Отан соғысы – Отанды сыртқы жаудан қорғап қалуға бағытталған азаттық соғыс.   Тамыр – Дос – жар болу. Қазақтар мен ішкі Ресейден қоныс аударып келген орыс шаруалары арасында қалыптасқан шаруашылық – тұрмыстық байланыс, ынтымақтастық пен достық қарым – қатынастың көрінісі.    

Бекіту тапсырмалары.

Тарихи диктант.

• 1.Елтондағы тұз кеніштеріндегі қазақтар армияның мұқтажын өтеу үшін ------------ ------------------------------------------ жіберді.
• 2.Ержүрек жауынгерлер ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- хорунжий шені берілді.
• 3.Вьязма түбіндегі шайқаста көрсеткен ерлігі үшін ---------------------------------------------------------------------------------------- үшінші дәрежелі қасиетті Анна орденімен марапатталды.
• 4.Башқұрт құрамаларының қатарында соғысқан Нарынбай Жанжігітұлы ------------------------------------------------- ие болды.
• 5. --------------------------------------------------- Лейпциг пен Глогау түбінде болған шайқастарда көрсеткен ерлігі үшін күміс медальмен марапатталды.

Бағалау. Үй тапсырмасы § 16.