Сабақтың мақсаты: Өлең мазмұны арқылы идеясын талдап ашуға мүмкіндік беру

1. 
   Өлең мазмұны арқылы идеясын талдап ашуға мүмкіндік беру.
   

Еңбек етуге, ұлттық сана-сезімдерінің оянуына, сыйластық пен бірлік арқылы бір-бірінің күшіне арқа сүйеу, сенім арқылы достыққа, елдікке жол салу.

«Әдебиеттік оқу» кітабын қолға алып, оқушылардың жаңа оқулықпен дос бола білулерін, оны ренжітпей ұстауларын сұрау. Оқулықтың бірінші бетін ашып, оның ең алғашқы тарауымен таныстыру.

Балалар, тарау тақырыбы болып тұрған 4 сөз, 2 тіркестің мән-мағынасын қалай түсінесіңдер?

Оқушылардың сөздерін тыңдап, қорытындылау. Тарау тақырыбының мағынасын ашу. «Шежіре» сөзіне түсінік беріп, дәптерлеріне жаздыру.
- Балалар, осы тарау тақырыбындағы шежірелі елғе қай халық ие?

- Қазақ халқы.

- Қазақ қандай халық?

Тақта немесе плакатқа көк маркермен топтау жүргізу.

Қазақтың үш қасиетіне қарай топқа бөлініп отыруға ұсыныс жасалады.

Оқушылар өз аттарына сай қасиеттерін топпен, шығармашылық түрде көрсетеді.

Мысалы:

1-топ батырлықты дәріптейді.

2-топ қонақжайлықты (өз қалаулары бойынша) кез келген түрде көрсетеді, дәріптейді.

3-топ өнерлерін көрсетеді.

Оқушылардың пікірлері тыңдалып, қорытындыланады. Мұғалімнің балалардың сәл болса да талпынысына қолдау көрсетуі оның мимикасы мен бас изеуінен, таңданғанынан көрінуі керек. Осы арқылы баланың бойында өзіне деген сенім ұялай бастайды. Өзінің шығармашылық мүмкіндігінің бар екенін сезіну ары қарай да оларды қанаттандырады.

- Балалар, сендердің де осындай нағыз қазақ болатындарыңа мен сеніп тұрмын.

II. Мағынаны тану.

- Ақын Күләш Ахметова «Қазағым менің» деген өлең жазған екен, -деп, автормен таныстырып өтіп, сабақты жалғастыру.

Мұғалім өлеңді мәнерлеп оқып береді.

1-топ. Өлеңде қазақ халқының өткен өмірі туралы не айтылған?

2-топ. Халықтың Отанына деген сүйіспеншілігін қалай суреттеген?

3-топ. Ақын қазақтың қандай қасиеттерін мақтан етеді?

Осы сұрақтар талданған кезде сабақ басындағы топтауға қайта оралып, ақынның көркемдеуіш сөздері қызыл маркермен жалғастырылып жазылады. Топтауға үңіле түсіп, балалардың сөздерімен синонимдес болған ақынның ойларын табу. Мысалы, окушы: «батыр» десе, ақын: «жауынгер» деген екен... Бұл арқылы балалардың сезімдері ақынның ойына жақын екенін сездіру, байқату. Қойылған сұрақтарға жауап беру кезінде оқушы үзінділер оқып, пікірлерін дәлелдеу керек.

Жұмысты қорытындылай отырып, туған жер, қазақ халқы туралы жазбаған ақындар жоқ дей келіп, Қадыр Мырза Әлидің «Қазақтарды шетелдік қонақтарға таныстыру» өлеңінен үзінді алып, интерактивті тақтаға немесе плакатқа жазылған түрінде ілу.

Сүйетұғын қазақ осы,

Қараңдар! Қазақ осы:

Күй шығарып,

Ән салып, -

Көкпар тартып,

Қыз қууға жаралған.

...Қазақ осы:

Дала дейтін,

Күн дейтін.

Қазақ осы:

«Өнер алды - тіл» дейтін.

... Қазақ осы:

Қарасың ба,

Ақсың ба,

Қоңырсың ба,

Жатырқауды білмейтін.

Қазақ осы:

Ашық, жарқын қабағы,

Қонақ келсе,

Шабылып бір қалады.

Байқа да тұр

Саған да ол кетерде

Ат мінгізіп,

Жібек шапан жабады...

Қадыр Мырза Әли

а) «Венн» диағраммасы арқылы немесе сызба арқылы өлеңдерді салыстыру

ә) Сабақ басындағы топтауға қайта оралып, Қадыр ақынның қазақтың бейнесін қалай толықтырғанын өлеңнен тауып, сызбаны жасыл маркермен толықтыру. Мысалы, тілге бай, дос, бауырмал, атбегі, әнші, күйші.

Енді топтаудың төбесіне «Қазағым менің» деген сөз жазылады. Ілерде қазақ туралы тағы басқа ақындардың жазғандарын оқи берсеңдер, халқымыздың басқа да көптеген қасиеттері жазылатыны сөзсіз. Бүгін біз сабақта топтау арқылы не жасадық? Қазақ халқын сөзбен мүсіндегендей болдық. Біз өзіміз үшін не жаңалық ашқандай болдық?

Сабақ кезінде, тапсырмаларды орындағанда, топталып жұмыс жасаудың, қайдай жақсы жақтарын байқадыңдар?

Мұғалімнің уақытты үнемді пайдалануы - басты өлшем.