Сабақтың тақырыбы : Мәтінмен жұмыс Сабақтың мақсаты

3.Мәтін мен мазмұнның байланысы дегенді қалай түсінесің?

а) Дауысты дыбыстар тілдің қатысына қарай жуан және жіңішке дауыстылар болып бөлінетіндігін түсіндіру ;

ә) Оқушылардың туған жер тарихына деген патриоттық сезімін ояту,адамгершілікке баулу, халық даналығы,халық өсиеттерінен нәр алғызу,сөз өнеріне деген қызығушылығын арттыру ;

б) Ой еркіндігіне,ізденімпаздыққа баулу,сөйлеу мәдениетін жетілдіру,өз бетімен әрекеттенуге дағдыландыру.

Оқушылармен амандасу,түгелдеу,оқу құралдарын тексеру.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.

1.Фонетика нені зерттейді?

2.Қазақ тілінде неше әріп бар?

3.Дауысты дыбыс дегеніміз не?

Дауысты дыбыстар тілдің қатысына қарай жуан және жіңішке болып екіге бөлінеді.Тіл кейін шегініп,үсті дөңестену арқылы жасалған дауысты дыбыстарды жуан дауытылар дейміз:а,о,ұ,ы,у.

Тіл ілгері қарай созылу арқылы жасалған дауысты дыбыстарды жіңішке дауыстылар дейміз:ә,ү,ө,і,е,э,й,у.
Жаттығумен жұмыс : 240-жаттығу. Жуан дауысты сөздердің астын бір,жіңішке дауысты дыбыстардың астын екі сыз.
Топпен жұмыс: Мына сөздердің ішінен жуан у дыбысы бар сөзді бір бағанға,жіңішке у дыбысыв бар сөзді бекінші бағанға теріп жазыңдар.

Ашу,көну,білу,айту,бару,жазу,кебу,кезу,ілу,қу т.б.

Тақтамен жұмыс: Сөздерді математикалық тәсілмен талдайды.

3 (ә,і,и)

6

3∆ (л,п,б)

2.Жіңішке дауысты дыбыстар қалай жасалады?

а) Оқушыларға ұлттық тіліміздің өркендеп оянуына ана тілімізді сүюге,ана тілін аяққабаспай мәртебесін биік ұстау жөнінде түсіндіру,соған дәріптеу ;

ә) жаттығулар , мәтін арқылы бекіту,дағды – машықтарын қалыптастыру,шешен сөйлеуге мақал – мәтелдің оқушы тілінде қолданыс аясын кеңейту ;

б) Ақыл – ойларын,іскерлік белсенділіктерін арттыру,өз ойын дұрыс айта білу негізінде әдемі сөйлеуге баулу,адмгершілік тәрбиесін бойына сіңіру.

Оқушылармен амандасу,түгелдеу,оқу құралдарын тексеру.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.

1.Дауысты дыбыстар тілдің қатысына қарай нешеге бөлінеді?

2.Жақтың қатысына қарай нешеге бөлінеді?

б) Жаңа сабақты түсіндіру:
Еріннің дөңгеленіп алға созылуы арқылы жасалған дауысты дыбысты еріндік дыбыстар дейміз.

Езудің кейін қарай тартылуы арқылы жасалған дауыстыдыбыстарды езулік дауыстылар дейміз.

60 70 60

4 ∆ ( с,з,ғ,ш ) 4 ∆ (б,л,п,н ) 3 ∆ ( т,р,з )
Білімді бекіту : Оқушыларға бірнеше сұрақтар қоя отырып,түсінбеген сұрақтарына жауап беремін.
Білімді бағалау : Оқушылардың жауаптарына қарай білімдері бағаланады.
Үйге тапсырма : 249-жаттығу


5 – с ы н ы п қ а з қ т і л і

Сабақтың тақырыбы : Көру диктанты

Сабақтың мақсаты :

а) Балалардың есте сақтау қабілетін дамыту,өз ойын жеткізе білуге сауатты жазуға,мұхият тыңдап,ұқыпты жазуға дағдыландыру ;

ә) Оқушылардың туған жер тарихына деген патриоттық сезімін ояту,адамгершілікке баулу,халық даналығы,халық өсиеттерінен нәр алғызу,сөз өнеріне деген қызығушылығын арттыру ;

б) Ой еркіндігіне,ізденімпаздыққа баулу,сөйлеу мәдениетін жетілдіру,өз бетімен әрекеттенуге дағдыландыру.

Оқушылармен амандасу,түгелдеу,оқу құралдарын тексеру.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.

Тақтаға мәтінді жазамын,бірнеше рет оқып беремін.Сонан соң мәтінді өшіріп өздеріне есте сақтағандарын жазғызамын.

Көкем циркте қандай ойындар көргені туралы бізге айтып берді. ( 38 сөз )

а- дауысты,жуан,езулік

р- дауыссыз,үнді

к- дауыссыз,қатаң

а- дауысты,жуан,ашық,езулік.
2  ( 2а )

Марка 50

3 ∆ ( м,р,к )
Білімді бағалау : Оқушылардың жазғандарын тексеріп,бағалаймын.
Үйге тапсырма : Үйге үш сөзге фонетикалық,математикалық талдау жүргізеді.


5 – с ы н ы п қ а з қ т і л і

Сабақтың тақырыбы : Көру диктанты
Сабақтың мақсаты :

а) Балалардың есте сақтау қабілетін дамыту,өз ойын жеткізе білуге сауатты жазуға,мұхият тыңдап,ұқыпты жазуға дағдыландыру ;

ә) Оқушылардың туған жер тарихына деген патриоттық сезімін ояту,адамгершілікке баулу, халық даналығы,халық өсиеттерінен нәр алғызу,сөз өнеріне деген қызығушылығын арттыру ;

б) Ой еркіндігіне,ізденімпаздыққа баулу,сөйлеу мәдениетін жетілдіру,өз бетімен әрекеттенуге дағдыландыру.

Үйге берілген тапсырманы тексеремін.

( 45 сөз )

а) Балалардың есте сақтау қабілетін дамыту,өз ойын жеткізе білуге сауатты жазуға,мұхият тыңдап,ұқыпты жазуға дағдыландыру ;

ә) Мұхият тыңдап,ұқыпты жазуға үйрету, туған жер тарихына деген патриоттық сезімін ояту,адамгершілікке баулу,,халық даналығы,халық өсиеттерінен нәр алғызу,сөз өнеріне деген қызығушылығын арттыру ;

б) өз ісіне ұқыпты,мейрімді кешірімшіл болуға тәрбиелеу.

Тақтаға бүгінгі күн мен диктанттың тақырыбын жазып қоямын.

а) Оқушылардың лексика тарауы бойынша түсінігін кеңейту,қазақ тілінің сөздік құрамы туралы түсінік беру,меңгерту ;

ә) Жаңа сабақты түсіндіру арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру,тіл байлығын сөздік қорын молайту ;

б) Жаттығу жұмыстарын орындату арқылы оқушыларды табиғатты сүюге тәрбиелеу.

Оқушылармен амандасу,түгелдеу,оқу құралдарын тексеру.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.

Үйге берілген тапсырма еркін тақырып бйынша әңгіме жасау.Оқушылардың әңгміелерін оқытамын.Сөздік қордан өткенді қайталау үшін пысықтауға арналған сұрақтар.

1.Қазақ тілінің сөздік қорына жататын атаулар қандай?т.б.

б) Жаңа сабақты түсіндіру:

Тілдегі сөздердің тұтас жиынтығы сөздік құрам деп аталады.Сөздік құрамға халықтың тұрмыс-жағдайын,кәсібін,мәдени қалпын танытатын барлық сөздер енеді.

1.Қыс суретіне зер салыңдар және сол бойынша мәтін құрап жазыңдар.

2.Мәтінде іс-әрекетті білдіретін сөздер-баяндау,сынды сипатты білдіретін сөздер-суреттеу болады.Өздерің жазған мәтінде осылардың қайсысы басым екенін айтыңдар.
Жеке оқушылармен жұмыс: Төменде берілген сөздерге алдымен қосымша жалғап,сонан соң сөйлем құрап жазыңдар.
1.Мен жаз өзен көп шомыл

2.Біз ауыл маңы ағаш қалың өс.

а) Оқушылардың ойлау қабілетін сабаққа деген қызығушылығын арттыру және негізгі мәселелерге аса көңіл бөлуге үйрету ;

ә) Өз бетінше ізденуге,ойлау қабілетін арттыруға ықпал ету,өз ойын еркін жеткізуге баулу,жылдам жауап беруге дағдыландыру,тіл,сөйлеу тілдерін етілдіру,сөйлеумашықтарын,шығармашылық қабілеттерін дамытуға жол ашу,ойлау қабілеттерін,сөздік қорларын дамыту ;

б) Мақал – мәтел арқылы оқушылардың рухани байлығын қалыптастыру,адамгершілікке тәрбиелеу,тапқырлық,іздемпаздық қасиеттерін қалыптастыру,адамгершілік қасиеттерге,ұлттық құндылықтарды сүйе білуге дағдыландыру.

Оқушылармен амандасу,түгелдеу,оқу құралдарын тексеру.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.

Өткен сабақты еске түсіру үшін бірнеше сұрақтар қоямын.

1.Лексика нені қарастырады?

2.тарихи сөздер дегеніміз не?

3.Жаңа сөздер дегеніміз не?
б) Жаңа сабақты түсіндіру:
Қазақ тіліндегі сөздер қолдану өрісі жағынан әр түрлі болып келеді.

Қазақ тілінің лексикасы 1.Жалпылама лексика. 2.қолдану өрісі тар лексика

2.Қолдану өрісі тар лексика нешеге бөлінеді?

3.Кәсіби лексика дегеніміз не?
Білімді бағалау: Оқушылардың жауаптарына қарай білімдері бағаланады.
Үйге тапсырма : 170-жаттығу.

5 – с ы н ы п Қа за қ т і л і

Сабақтың тақырыбы : Кірме сөздер

Сабақтың мақсаты :

а) Оқушылардың ойлау қабілетін сабаққа деген қызығушылығын арттыру және негезгі әселелерге аса көңіл бөлуге үйрету.

ә) Тәрбиелік мәні бар мысалдар келтіре отырып оқушыларды елін,жерін,Отанын сүюге тәрбиелеу..

б) Оқушылардың білімін бақылау арқылы дұрыс жаза білуге үйрету.

Оқушылармен амандасу,түгелдеу,оқу құралдарын тексеру.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.

Үйге берілген жаттығуды тексеремін.Оқушыларға бірнеше сұрақтар қоямын.

1.Жалпылама лексика дегеніміз не?

2.Қолдану аясы тар лексика нешеге бөлінеді?

Мыс: пұл - ... , шайыр - ... , сарбаз - ... , ғибрат - ... , 2-топ: Мына кірме сөздерді қатыстырып бірнеше сөйлем құраңдар: білім,құн,талап,сабақ,самауыр.

а) Балалардың есте сақтау қабілетін дамыту,өз ойын жеткізе білуге сауатты жазуға,мұхият тыңдап,ұқыпты жазуға дағдыландыру ;

ә) Мұхият тыңдап,ұқыпты жазуға үйрету, туған жер тарихына деген патриоттық сезімін ояту,адамгершілікке баулу,,халық даналығы,халық өсиеттерінен нәр алғызу,сөз өнеріне деген қызығушылығын арттыру ;

б) өз ісіне ұқыпты,мейрімді кешірімшіл болуға тәрбиелеу.

Оқушылармен амандасу,түгелдеу,оқу құралдарын тексеру.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.

Тақтаға бүгінгі күн мен диктанттың тақырыбын жазып қоямын.Мәтінді мәнерлеп бір рет оқып беремін.

Жас балапандарды күту.

Жұмыртқадан шықаннан кейінгі алғашқы он күнде балапандарға тары ботқасы, ақ ірімшік беріліеді.Жұмыртқаны қатты пісіріп оған қабығын уатып,қосып берген де жақсы.Үш күннен кейін балапандарға жаңа піскен жұмсақ қызылша сияқты жемістер беріледі.Олармен бірге астықтың жармаланған дәндерін берсе де болады.Балапандарға жем беретін астаушаларға уатылған бор,көмір, ұсақ-ұсақ тастар салынып қойылады.Бұлар жас балапандардың сүйегін қатайтуға,жемді бойына сіңіруге көмектеседі.Балапандарға екі айға дейін күніне алты рет,одан кейін төрт рет жем беріп отыру керек. ( 74 сөз )

Б-дауыссыз

а-дауысты

л-дауыссыз

а-дауысты

п-дауыссыз

а-дауысты

н-дауыссыз.

а) Оқушылардың шығармашылықты жұмыс істеуіне ықпал ету.Ойлау шеберлігін,сөйлеу мәдениетін арттыру

ә) Түрлі әдістермен оқушылардың ойлау қабілеттерін дамыту,өзіндік шығармашылыққа баулу ;

б) тәрбиелік – ұжымшылдыққа,тиянақтылыққа тәрбиелеу.

Оқушылармен амандасу,түгелдеу,оқу құралдарын тексеру.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.

Үйге берілген жаттығуды тексеремін

1.диалект дегеніміз не? 2.кірме сөздер дегеніміз не ?

3.жалпылама лексика дегеніміз не ? 4.табу дегеніміз не?

5.эвфмизм дегеніміз не ? 6.дисфемизм дегеніміз не ?

7.лексика нені зерттейді ? 8.антонимдер дегеніміз не?

9.синонимдер дегеніміз не ? 10.омонимдер дегеніміз не ?

б) Жаңа сабақты түсіндіру :

Кәсіби сөздер дегеніміз – жұрттың бәріне бірдей түсінікті бола бермейтін белгілі бір тәсілмен я шаруашылық саласымен шұғылданатын адмдардың арасында ғана айтылытын сөздер.Кәсіби сөздерді екі үлкен салаға бөлуге болады.

1. Қолөнершілікке ( ағашшылық,ұсталық,өрімшілік,тоқымашылық т.б. ) қатысты сөздер : тышқы ( араның бір түрі ), шербек ( үлкен ара ),ыңғыру (ағаш оятын құрал ) тышуыр (бұрап тесетін құрал ).

2. Ауыл шаруашылығына ( мал,астық,балық,аңшылық,бау – бақша,темекі,мақта,күріш,қызылша ) байланысты сөздер : 1) мақтаға байланысты қоза (мақта өсімдігі),шиіт)мақта тұқымы),терімші (мақта теруші) балдаң (мақтаныңсабағы ) 2) жүгері түрлері : дүмбі,пәшік,сота. 3) қауын аттары : әңгелек,жәмше,қауын,торлама.

а) Балалардың есте сақтау қабілетін дамыту,өз ойын жеткізе білуге сауатты жазуға,мұхият тыңдап,ұқыпты жазуға дағдыландыру ;

ә) Мұхият тыңдап,ұқыпты жазуға үйрету,амгершілікке баулу,,халық даналығы,халық өсиеттерінен нәр алғызу,сөз өнеріне деген қызығушылығын арттыру ;

б) өз ісіне ұқыпты,мейрімді кешірімшіл болуға тәрбиелеу.

Оқушылармен амандасу,түгелдеу,оқу құралдарын тексеру.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.

Мәтінді бір рет мәнерлеп оқып беремін.

а) Оқушыларға ұлттық тіліміздің өркендеп оянуына ана тілімізді сүюге,ана тілін аяққабаспай мәртебесін биік ұстау жөнінде түсіндіру,соған дәріптеу ;

ә) жаттығулар , мәтін арқылы бекіту,дағды – машықтарын қалыптастыру,шешен сөйлеуге мақал – мәтелдің оқушы тілінде қолданыс аясын кеңейту ;

б) Ақыл – ойларын,іскерлік белсенділіктерін арттыру,өз ойын дұрыс айта білу негізінде әдемі сөйлеуге баулу,адмгершілік тәрбиесін бойына сіңіру.

Оқушылармен амандасу,түгелдеу,оқу құралдарын тексеру.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.

1.Кірме сөз дегеніміз не?

2.Диалект сөздер дегеніміз не?

3.Кәсіби сөздер дегеніміз не?

1 деңгей: Қосар дауыссызға аяқталған бірнеше термин сөз тауып жазыңдар.

2 деңгей: Г әрпіне аяқталған бірнеше термин сөздер тауып жазыңдар.

3 деңгей: Құрамында ф,ң,э әріптері бар әр түрлі термин сөздер тауып жазыңдар.

1 деңгей: Ауыл шаруашылығына байланысты кәсіби алты сөз жаз.

2 деңгей:Мал бағу кәсібімен байланысты алты сөз

3 деңгей: Аңшылық кәсібімен байланыстыалты сөз

кк, ққ, тт, сш, зш.

а) Оқушыларға ұлттық тіліміздің өркендеп оянуына ана тілімізді сүюге,ана тілін аяққабаспай мәртебесін биік ұстау жөнінде түсіндіру,соған дәріптеу ;

ә) жаттығулар , мәтін арқылы бекіту,дағды – машықтарын қалыптастыру,шешен сөйлеуге мақал – мәтелдің оқушы тілінде қолданыс аясын кеңейту ;

б) Ақыл – ойларын,іскерлік белсенділіктерін арттыру,өз ойын дұрыс айта білу негізінде әдемі сөйлеуге баулу,адмгершілік тәрбиесін бойына сіңіру.