Жаңа тақырыпты бекіту 25 мин (19 %)

1 жаттығу Көп нүкте орнына тиісті септік жалғауларын қосып, мәтінді көшіріңіздер

Ол он бес күн... біз күшейе түсеміз, жау әлсірей түседі. Менің есебім осы еді. Жолдастарым бұл ойым...түгел қосылды.

2 жаттығу Төмендегі сөздерді жіктеңіздер.

Қағаз, мен, осы, ол, бұл, көрген,келу, кітабын,үйім, баласы.

3 жаттығу Сөз тіркестерін пайдаланып,кім не істей алатынын айтыңыз.

Балық аулау (мен); шаңғы тебу (сен ); дастарқан жасау ( біз); кофе әкелу(сіз); дойбы ойнау (сіздер); газет оку (оқушы); үйді тазалау( сен); теледидар көру(сендер); ән айту (Ермек); коньки тебу)балалар);шаң сүрту (қызы) ;ертек айту (мен)

11. Оқушылардың өз бетінше атқарған жұмысындағы тапсырмаларды талқылау 10 мин.. (7 %)

12. Сабақты қорытындылау 10 мин (7 %)

а) жеке кеспе қағаздардағы тапсырмаларды орындау;

б) сұрақтарға жауап беру;

в) тест тапсырмаларын орындау

Алма, ата, дәрігер, студент, кәсіпкер сөздерін септеп келу.

а) өзіндік жұмыстарға арналған кеспелер, тест, тапсырмалары.

б) оқыту орны: қазақ тілі дәрісханасы

Әдебиеттер:

1.Ж.Доспанова.С.Сарсембекова., Г.Шаһарман. «Практикалық қазақ тілі" Алматы, 2002 ж

2.Ж.Бектұров., А.Бектұрова «Қазақ тілі для начинающих», А-1994, 345 б.

3.Бектұров Ш., Серғалиев М. «Қазақ тілі» Алматы, 1994 ж.

4.Оралбаева Н.ӘбдіғалиеваГ.ШалабаевБ,«Практикалық қазақ тілі»Алматы, 1993

5.А.Жапбаров., Д.Р.Тайменова., С.Ә.Тұрмаханова. Қазақ тілі І бөлім. Шымкент, 2002.

6.Мырзабеков С. Қазақ тілінің дыбыстық жүйесі.Алматы,1999ж.

б) Қосымша әдебиеттер:

1. Беріков Н. «Қазақ тілі сабақтары», Алматы-1997ж

2. Қожахметова Х. «40 уроков в казахского языка» Алматы, 1985

3. Молдабеков к. «Говарим по казахский». Для студентов русских отделений Вузов. Алматы 1992ж.

4. Түймебаев Ж. «Қазақ тілі», Алматы-1992ж.

5. Бектұров Ш. Бектұрова А. Қазақ тілі для начинающих, Алматы, 1994ж.

6. «Тіл туралы» Заң. 1997, 11 шілде.

Біз аптасына бес күн, күніне төрт сабақтан оқимыз. Сабақтар сағат екіде аяқталады. Мен үйге сағат үште келемін. Түскі асымды ішіп, сабақ оқимын. Одан кейін биге барамын, кейін музыка тыңдаймын.

Мен сағат жетіде досыммен кездесу үшін аулаға шығамын. Біз кешке қарай таза ауада серуендейміз. Кешкі астан кейін шешеме көмектесемін. Содан кейін теледидар көремін. Газет-журналдардың жаңа санын қарап шығамын. Сағат он бірлерде жататын бөлмеме барып, ұйықтардың алдында аздап оқимын.

Грамматикалық тақырып: Жіктік жалғауы.
Жіктік жалғауы тек қана синтаксистік қызмет атқарады. Өйткені жіктік жалғауы сөйлемде әрдайым баяндауыш қана бола алады. Олай болса жіктік жалғауы- баяндауышқа ғана тән жалғау.

Жіктеу категориясы- қазақ тілінде тек етістікке ғана тән қасиет емес, баяндауыш болып қызмет атқаратын өзге де сөз таптарына соның ішінде есімдерге де тән қасиет. Олай дейтін себебіміз- бастауышы жіктеу есімдігінен болған сөйлемде бастауыш болатын сөз ( қай сөз табынан болу шарт емес ) әрқашан бастауышпен жақтасып, тиісті жіктік жалғауын қабылдайды. Егер сөйлемнің бастауышы есімдіктен емес, басқа бір жалпы я жалқы есімнен болатындай жағдайда, оның баяндауышы, әдетте, үшінші жағында тұрады.Мысалы: ол отыр-бала отыр; ол бала келді; ол көрсін-бала көрсін; ол оқыпты-бала жазыпты т.б.

1 Етістіктерді жедел өткен шаққа қойып жіктеңіз

Сақтау, өңдеу, енгізу, іздеу, алмастыру.

2 Жақшадағы етістіктерді жедел өткен шаққа қойып, сөйлемдерді жазыңыз

1 1981 жылы дербес компьютерлер (шығу). 2 70-інші жылдардағы тұрмыстық компьютерлердің мүмкіндіктері шектеулі (болу). 3 Балалар компьютерде (ойнау). 4 Алғашқы ЭЕМ-дерде мамандар ғана жұмыс істей (алу). 5 Мен компьютерде мәтін (теру). 

6 Біз жаңа программада жұмыс істеуді (үйрену). 7 Сендер осы программаны (енгізу). 8 Сен мәтіндегі қателерді (түзету). 9 Сіз ақпаратты кесте түрінде (беру). 10 Компьютерлер есептеуді (жеңілдету) 11 Мен Интернеттен қажетті ақпаратты (іздеу) 12 Біз ЭЕМ-дерді көптеген салаларда қолана (бастау).

3 Мәтіннен етістіктерді теріп, құрамына қарай талдаңыз

4 Аударыңыз

1 Есептеу техникасының дамуы ерте кезден-ақ басталды. 2 ХVІІ ғасырдың 40-ыншы жылдарында Б. Паскаль сандарды қоса алатын механикалық құрылғы ойлап тапты. 3 ХVІІІ ғасырда В. Лейбниц сандарды қоса және көбейте алатын құрылғы жасап шығарды. 4 ХІХ ғасырда Ч Бэббидж механикалық машинаны программа арқылы басқару жүйесімен біріктірді. 5 ХХ ғасырдың 30-ыншы жылдарының соңында Америкада қосу, азайту элементтері, электрондық жад, механикалық компонент енгізілген ЭЕМ құрастырылып шықты. 6 40-ыншы жылдардың соңында қазіргі ЭЕМ-дердің құрылу принципінің негізіндегі машиналар дайындалды.7 Алғашқы ЭЕМ-ді құру және оның жұмыс істеуінің теориялық негіздерін 1946-1947 жылдары атақты математик, кибернетик Джон фон Нейман дайындап шықты.
5 Аударыңыз

Появление, микрокомпьютер, лампа, знак, прибор, инструмент, персональный, домашний, набирать, ограниченные возможности, производительность, основа, уменьшаться, первый.

6 Аударыңыз
Шам, жабдық, тұрақталынып қалу, төмендеу, алмастыру, өнімділік, шектеулі, оқиға, елеулі, белгі, кезең, мәтін теру, шағын, топ.
7  Берілген сөздермен сөз тіркестерін құрастырыңыз

Өнімділігі, тындыру, жылдамдықпен, анықтамалық, дәлдігі,

а) жеке кеспе қағаздардағы тапсырмаларды орындау;

б) сұрақтарға жауап беру;

в) тест тапсырмаларын орындау

Мысалдар жазу

а) өзіндік жұмыстарға арналған кеспелер, тест, тапсырмалары.

б) оқыту орны: қазақ тілі дәрісханасы

Әдебиеттер:

1.Ж.Доспанова.С.Сарсембекова., Г.Шаһарман. «Практикалық қазақ тілі" Алматы, 2002 ж

2.Ж.Бектұров., А.Бектұрова «Қазақ тілі для начинающих», А-1994, 345 б.

3.Бектұров Ш., Серғалиев М. «Қазақ тілі» Алматы, 1994 ж.

4.Оралбаева Н.ӘбдіғалиеваГ.ШалабаевБ,«Практикалық қазақ тілі»Алматы, 1993

5.А.Жапбаров., Д.Р.Тайменова., С.Ә.Тұрмаханова. Қазақ тілі І бөлім. Шымкент, 2002.

6.Мырзабеков С. Қазақ тілінің дыбыстық жүйесі.Алматы,1999ж.

б) Қосымша әдебиеттер:

1. Беріков Н. «Қазақ тілі сабақтары», Алматы-1997ж

2. Қожахметова Х. «40 уроков в казахского языка» Алматы, 1985

3. Молдабеков к. «Говарим по казахский». Для студентов русских отделений Вузов. Алматы 1992ж.

4. Түймебаев Ж. «Қазақ тілі», Алматы-1992ж.

5. Бектұров Ш. Бектұрова А. Қазақ тілі для начинающих, Алматы, 1994ж.

6. «Тіл туралы» Заң. 1997, 11 шілде.

1. Жіктік жалғау туралы

2. Сөздерді жіктеу

9. Жаңа сабақты түсіндіру: 45 мин.(33%)
Грамматикалық тақырып: : Зат есім мен жіктеу есімдігінің жіктелуі
Зат есімдер сөйлемде баяндауыш қызметінде жұмсалғанда жіктеліп қолданылады. Жіктік жалғаудың 3-жағы және жекеше, көпше түрлері бар. Әдетте 1—2-жақтарда адамға байланысты зат есімдер жіктеледі де, 3-жақта кез келген зат есім бола береді: Жіктік жалғаулары буын (1—2-жақ) және дыбыс (1-жақ) үндестіктері бойынша жалғанады. 1-жақ жекеше -мын, -мін, -бын, -бін, -пын, -пін, көпше -мыз, -міз, -быз, -біз, -пыз, -піз, 2-жақ жекеше анайы -сың, -сің, сыпайы -сыз, -сіз, көпше анайы -сыңдар, -сіндер, сыпайы -сыздар, -сіздер, 3-жақта арнайы жалғау жоқ.
Қазақ тілінде есімдіктер сан жағынан көп емес, 60 - 70 - тей.
Есімдіктер мағынасына қарай жеті топқа бөлінеді:
1. Жіктеу: мен, сен, сендер, сіз, сіздер, ол, олар, біз, біздер.
2. Сілтеу: ол, сол, бұл, осы, анау, сонау, әне, міне, әнеки.
3. Сұрау: кім? не? қалай? қашан? қандай? т. б.
4. Өздік: өз, өзім, өздері, өзіміз, өзінен, өзімнің, өздеріңіз.
5. Жалпылау: бар, барша, барлық, бәрі, күллі, бүтін, тегіс, түгел.
6. Белгісіздік: әр, қай, бір, біреу, әлде, кей (әркім, әлдебір).
7. Болымсыздық: ештеңе, ештеме, дәнеңе, ешкім, ешқашан, түк, дым.
Жіктеу есімдіктерінің үш жағы және жекеше, көпше түрі болады. Жіктеу есімдіктері: мен, сен, сіз, ол, біз (біздер), сендер, сіздер, олар.

Жекеше түрі Көпше түрі

Жақ: Жекеше түрі. Жақ: Көпше түрі.

1-жаттығу. Өлеңді мәнерлеп оқы. Қарамен жазылған сөздердің түбірі мен қосымшасын тап, сөйлемнің қай мүшесі болатынын айт.

2- жаттығу. Берілген сөздерді жекеше түрде жіктеп жаз.

Заңгер, домбырашы, сатушы, дәрігер.

Мыс: І Мен заңгермін

          ІІ сен  заңгерсің

          ІІІ ол заңгер

3-жаттығу. Көп нүктенің орнына тиісті сөздерді қойып жаз.

 І жақ әншімін                        Доспыз

ІІ көршісің                              Кезекшісіңдер

ІІІ шәкірт                                Ұстаз

Біз Талғатпен доспыз.

Сергіту сәті: Орнымыздан тұрайық,

Қолды-қолға соғайық.

Кәне, қанат қағайық,

Жайнап тұрған гүлдерге.

4-жаттығу. Өлеңді көшіріп жаз. Жіктік жалғауы жалғанған зат есімдерді тауып астын сыз.

  Ылғи өжет баламыз,

Жұлдыздайын ағамыз.

Шыр айналып, секіріп,

Мұзда ойнақ саламыз.

  Анаң – күнің, жүрегің,

Әкең - өмір тірегің.

Сен бақытты ұлансың,

Бәрі саған қуансын.

5-жаттығу. Сөйлемді көшіріп жаз. Зат есімнен болған баяндауыштарды тауып, астын сыз. Қай жақта тұрғанын айт.

а) жеке кеспе қағаздардағы тапсырмаларды орындау;

б) сұрақтарға жауап беру;

в) тест тапсырмаларын орындау

Мысалдар жазу

а) өзіндік жұмыстарға арналған кеспелер, тест, тапсырмалары.

б) оқыту орны: қазақ тілі дәрісханасы

Әдебиеттер:

1.Ж.Доспанова.С.Сарсембекова., Г.Шаһарман. «Практикалық қазақ тілі" Алматы, 2002 ж

2.Ж.Бектұров., А.Бектұрова «Қазақ тілі для начинающих», А-1994, 345 б.

3.Бектұров Ш., Серғалиев М. «Қазақ тілі» Алматы, 1994 ж.

4.Оралбаева Н.ӘбдіғалиеваГ.ШалабаевБ,«Практикалық қазақ тілі»Алматы, 1993

5.А.Жапбаров., Д.Р.Тайменова., С.Ә.Тұрмаханова. Қазақ тілі І бөлім. Шымкент, 2002.

6.Мырзабеков С. Қазақ тілінің дыбыстық жүйесі.Алматы,1999ж.

б) Қосымша әдебиеттер:

1. Беріков Н. «Қазақ тілі сабақтары», Алматы-1997ж

2. Қожахметова Х. «40 уроков в казахского языка» Алматы, 1985

3. Молдабеков к. «Говарим по казахский». Для студентов русских отделений Вузов. Алматы 1992ж.

4. Түймебаев Ж. «Қазақ тілі», Алматы-1992ж.

5. Бектұров Ш. Бектұрова А. Қазақ тілі для начинающих, Алматы, 1994ж.

6. «Тіл туралы» Заң. 1997, 11 шілде.

1. Зат есімнің жіктелуі

2. Жіктеу есімдігі
9. Жаңа сабақты түсіндіру: 45 мин.(33%)

Грамматикалық тақырып: Етістік және оның болымсыз түрінің жасалуы. Сұраулық шылау.

Етістік –заттың қимылын, іс-әрекетін, күй-жайын білдіретін сөз табы. Етістік не істеді? не қылды?, қайтті? деген сұрақтарға жауап береді. Мысалы: Таңертең ерте тұрып, сабаққа келдім.

Етістіктер құрамына қарай дара және күрделі етістіктер болып бөлінеді.

Бір ғана сөзден тұратын негізгі етістік дара етістік деп аталады. Мысалы:Асан ұйықтады.

Екі я одан да көп сөзден құралып, бір ғана мағынаны білдіріп, бір сұраққа жауап беріп, сөйлемнің бір ғана мүшесі қызметін атқаратын етістіктерді күрделі етістіктер деп аталады. Мысалы: Интернатта оқып жүр.Талай қазақ баласы.

Етістік сөйлемде не болымды, не болымсыз түрде қолданылады. Түбір етістіктер болымды етістік болып саналады: ал, кет, сөйле, тыңда, сына, апар, әкет т.б. Мысалы: Қара бұлттай қаптап, шыр айналып жүр. (С. Жүнісов )

Түбір етістіктер тілде болымды түрде болғандықтан, олардан болымсыз етістіктер екі түрлі тәсілмен жасалады:

1. 
   –ма,-ме,-ба,-бе, -па,-пе жұрнақтардың етістікке жалғануы арқылы
   

2. 
   Етістіктің болымсыз түрі ( аналитикалық тәсілмен) емес, жоқ көмекші сөздерінің етістікке тіркесу арқылы жасалады: а) есімшеге « емес» көмекші етістігі тіркесу арқылы болымсыз етістік жасалады: көрген емес, келетін емес. б) -ған, -ген, -қан, кен формалы есімшеге «жоқ» көмекшісітіркесу арқылы болымсыз етістік жасалады: келген жоқ, айтқан жоқ. Мысалы: Оспандар трактор айдап, бір күн де тоқтаған жоқ
   

Мен барамын

Сен кетесің

Сіз келесіз

Ол келеді

Нақ осы шақ
Нақ осы шақ қимылдың сөйлеуші хабарлап тұрғанда болып жатқанын білдіреді. Оның дара, күрделі түрлері бар. Дара түрі « жатыр, отыр ,тұр, жүр»етістіктеріне жіктік жалғауының тікелей жалғауымен жасалады.

Мысалы: Мен отырмын Сен жатырсың Сіз тұрсыз Біз жүрміз

Күрделі түрі түбір етістікке – н,-ын,-ін, жұрнағының жалғануы және олардың ( жатыр, отыр, тұр, жүр) етістіктерімен тіркесуі арқылы жасалады.

Мысалы :

Ол сөйлеп тұр

Болат айтып берді.

10. Жаңа тақырыпты бекіту 25 мин (19 %)

1-топ. «білген» етістігіне фонологиялық , ал «арысты» етістігіне лексика-грамматикалық талдаулар жасайды.

А) –у          Ә) –ма, -ме, -ба, -бе, -па, -пе                          Б) –ып, -іп, -п

Б) Ол сәлем  беруді  ұмытқан  жоқ.

а) жеке кеспе қағаздардағы тапсырмаларды орындау;

б) сұрақтарға жауап беру;

в) тест тапсырмаларын орындау