СөЖ №11. Тақырып бойынша сөздік (глоссарий) жасау. Мораль



Дата14.05.2020
өлшемі24,18 Kb.
#68463
Байланысты:
!СӨЖ 11. менеджмент.


СӨЖ № 11 .
1.Тақырып бойынша сөздік (глоссарий) жасау.
Мораль (лат. moralis — әдет-ғұрып) — адамдардың бір-бірімен және қоғаммен қатынастарын, өздерін ұстауын реттеп отыратын әлеуметтік институт, қоғамдық сананың бір формасы. Мораль немесе адамгершілік туралы ілімді әдеп (этика) дейді. 
Мораль әлеуметтік шындықтың этикалық сапаларын (ізеттілік, мейірбандық, әділеттілік, мінез-құлық, әдет-ғұрып, т.б.) бейнелейтін қоғамдық сананың ерекше нысанына жатады. 
Этика (грек. ethos – дағды, әдет-ғұрып) – мораль, адамгершілік туралы философиялық ілім.
Этика – зерттеу нысаны мораль, адамның мінез-құлқы болып табылатын ежелгі теориялық пәндердің бірі. 
Әдеп («ethos» деген грек сөзінен шыққан, дәстүр, адамгершілік деген мағына береді) — бұл мораль, адамгершілік туралы ілім. Ең алғаш «әдеп» терминін Аристотель практикалық философияны белгілеуде, адамдардың дұрыс, адамгершілікті қылықтар жасауда не істеу керек деген сұраққа жауап беру үшін қолданған.
Әдептілік — адам бойындағы жағымды қасиет, оның қоғамда қабылданған әдеп талаптарын мінсіз орындауы.
Сыпайылық (әдептілік, ізеттілік) — адамдарды сыйлау, қарым-қатынас пен өзара қатынастың күнделікті нормасы мен ережесіне айналған, айналадағылармен қарым-қатынас жасаудың әдетті тәсілі болып табылатын тұлғаның адамгершіліктік-психологиялық қасиеті, мінез бітісі. 
Адамгершілік - адам бойындағы гуманистік құндылық, әдеп ұғымы. "Кісілік", иізгілік", "имандылық" тәрізді ұғымдармен мәндес. Адамгершілік - адамшылық, каталдықпен салыстырғанда жаксылық тілеу қарым-қатынастары.
Адамгершілік -адамның асыл қасиеті. Рухани адамгершілік тәрбие өзіндік сананы дамытуға жағдай жасайды.Жеке тұлғаның әдеп ұстанымын,оның қоғам өмірінің нормалары мен дәстүрлерімен келістірілген моральдык қасиеттерін және бағдарламаны қалыптастыруды болжайды. 

2. «Этика» және «мораль» ұғымдарының арасына қандай айырмашылық бар? Осы айырмашылықтар басшының этикасында қалай білінетін болады?




ЭТИКА

МОРАЛЬ


Зерттеу нысаны мораль, адамның мінез-құлқы болып табылатын ежелгі теориялық пәндердің бірі. Этика деп – этикалық ізгіліктерді зерттейтін ғылымды айтады. Этика практикалық философия ретінде, адам өмірінің күнделікті қажеттіліктерін бағдарлайтын ғылым ретінде туындайды.




Мораль-этиканың зерттеу пәні. Мораль деп белгілі бір қоғамдағы өмір сүріп жатқан адамдар арасында қалыптасқан адамгершілік нормалары мен принциптерінің жиынтығын айтамыз. Сондай-ақ,жеке адамның қоғамда өмір сүре алу,басқалармен үйлесімді қарым-қатынаста бола білу қабілетін танытады,адамдардың қызметінде және тұрмыстағы өзара қатынастарында басшылыққа алатын қағидалары.



Басшының этикасы: Менеджердің киімі мен сыртқы келбеті – басқару эстетикасының маңызды факторларының бірі. А.П. Чехов адам бойында барлығы да – келбеті, киім киісі, жаны және ойы да сұлу болу керек деген.
Қарапайым, әдемі, орынды және заманға сай киіне білу – адам мәдениетінің бір түрі. Басқарма қызметкерінің сыртқы келбетінің қарапайымдылығын және жақсы киім талғамын оның жалпы әрі кәсіби мәдениетінің басты компоненттерінің бірі деп санауға болады. Атап айтқанда, басшының сыртқы келбеті мен киім киісі айналасындағылардың оған деген қарым-қатынасын тудырады. Тек қана киімінің ғана емес, барлық сыртқы келбетінің (шаш қоюы, жүріс-тұрысы) ұқыптылығы оның ерекше сипаты болуы керек.
Әдептілік : іскерлік этикет мейірімділікке бағытталған және адал, әділ болуы керек.
Мақсаттылық: іскерлік этикеттің әрбір алғышарттары мақсаттарға қызмет етеді.Себебі іскерлік қарым-қатынастар (ашылу рәсімі, сөйлесулер, іскерлік әңгімелесулер және т.б.) түрлерінің нақты мақсаттары болады.
3. Қызметтік этиканың негізгі сипаттамаларын қарастырыңыз.Олар білім беру мекемесінің басшысына қатысты түрін өзгертетінін немесе өзгертпейтінін көрсетіңіз.
Қызметтік этика — кәсіби этика саласындағы ең кең ұғым. Қызметтік этика деп адамның кәсіби, өндірістік және қызметтік іс-әрекеті саласындағы мінез-құлқының ең жалпы нормаларының, қағидалары мен қағидаттарының жиынтығын түсінеді. Бұл нормаларды жұмыс істей бастаған әрбір адам сақтауы тиіс. Бұл нормалардың саны аз емес. Олардың басым бөлігі нақты қызмет түрлеріне қатысты егжей-тегжейлі болу үшін жалпы шекті түрде тұжырымдалады. Қызметтік этика талаптары:

Тәртіп. Бұл ұғымды нақтылау Еңбек ерекшелігі мен мазмұнына байланысты болады.


Өндірістік қызметті жүзеге асыру үшін қызметкерге берілетін материалдық ресурстарды жинақтау. Бұл ресурстар әртүрлі болуы мүмкін. Жоғалған ресурстарды ауыр жүкпен толықтыру қажеттілігі пайда мен өнімнің өзіндік құнына жатады, осыдан шығындарды азайту талабы. Бұл нормаға жылуды, ғимараттарды, техниканы, материалдарды және т. б. үнемдеу кіреді.
Тұлғааралық қатынастардың дұрыстығы. Адам өзінің еңбек қызметі саласында өзін тұлғааралық қақтығыстар барынша аз пайда болатындай және басқа адамдарға тікелей және жанама тұлғааралық қарым-қатынаста оның жанында ыңғайлы жұмыс істеу үшін ұстауы тиіс.
Қызметтік этиканың бұл сипатттамалары білім беру мекемесінің басшысына қатысты түрін өзгертпейді.Екі тарапта да этиканың түрлері бір десе де болады,яғни,тəртіп,өзара түсіністік,тұлғаралық қатынастардың дұрыстығы көрініс алады.

Достарыңызбен бөлісу:




©www.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет