Статистикалық көрсеткіштерді пайдалану нысандары
Статистикалық бақылау кезінде және оның нәтижелерінен алынған статистикалық көрсеткіштерді кесте және график әдісі арқылы, яғни көрнекі түрінде пайдалануға болады.
Статистикалық кестелер – бұл бағандар мен жолдардың атауларға ие жүйелері. Кестелердегі бағандар мен жолдар атауларға ие және оларда әлеуметтік-экономикалық
38
құбылыстар мен процестердің санды, әріптік немесе өзге белгілеулері/мәндері келтіріледі.
Кестелі әдістің мәнін, «статистикалық сөйлем» ұғымын пайдаланып, түсіндіруге болады. Осындай сөйлемнің негізгі элементтері болып бастауыш пен баяндауыш саналады. Кестенің бастауышы – бұл санды мәндерге ие зерзат; мысалы, жыртылған, егілген жер алқаптары. Баяндауыш – бұл қарастырылатын жиынтықты сипаттайтын көрсеткіштер жүйесі, яғни осы алқаптардың көлемі.
Статистикалық кестелер келесі негізгі түрлері бойынша бөлінеді:
1.қарапайым кестелер, бұл кестелерде бастауыш қандай да бір топтарға бөлінбей, тұтастай қарастырылады;
2.топтық кестелер, бұл кестелердегі бастауышта жиынтықтың қандай да бір құрамдық бөліктері орын алады;
3.құрамдастырылған кестелер, олардағы бастауышта
зерттелетін жиынтық екі немесе одан да көп белгі бойынша топтастырылып, қарастырылады.
Достарыңызбен бөлісу: |
