1. Желінің даму сұлбасын өңдеу
жүктеу/скачать 0,53 Mb.
|
3, Ашық сабақ талдама, қазақ тілі протокол, Дәріс 12 (1)
Мазмұны
Кіріспе Электрмен қамтамасыздандыру жүйесін жобалаудың ең бірінші кезеңі электр жүктемелерін анықтау.Электрлік жүктеменің мәніне байланысты электрмен қамтамасыздандыру жүйесінің электр жабдықтарын таңдайды және тексереді,электр энергиясы мен қуат шығындарын табады.Дұрыс табылған жүктемелерден электрмен қамтамасыздандыру жүйесіне капитал шығындар,пайдалану шығындары,электрмен жабдықтау жұмысының сенімділігі байланысты болады. Қабылданған нұсқалардың электрлік есептеулері максималь және апаттық режитмдерде шиналардағы кернеу 35-110 кВ берілген трансформаторлардың қалыпты кернеулеріне жақын болады. Жергілікті реттеу кернеулерін тексеру. Жергілікті кернеу реттеу мақсаттары үшін, статикалық батареялар конденсаторларының қуатын анықтау. Аудандардың бірінде екі нұсқаларды түпкілікті салыстыру және экономикалық тұрғыда техникалық талаптарға сәйкес таңдау жүргізу. Ауданның желісінің даму жобасын өңдеуде электр энергия тұтынушыларына сараптама жасау керек және электрмен жабдықтау сенімділігі мен электр энергия сапасына негізгі талаптарды орындау қажет. Бұл талаптар желі сұлбасын құрудың жолын,электр тасымалдау сымдарының қажетті санын және қосалқы станциялардағы трансформаторлардың саны мен қуатын анықтайды. Бұл бөлімде ауданның климаттық шарттары бойынша тіректердің құрылымдары мен түрлері, сымдардың өткел ұзындықтары және 1 км ӘТС құрылымдарының құны көрсетіледі. Электр желісін жобалау кезінде қоректендіру көзі мен тұтынушы желілерін әр түрлі тәсілмен жалғауға болады, ал соңғы жағы бір-бірімен жалғанады.Сонда электр торабының сұлбалары мүмкіндігінше аз мөлшерде шығын жасап, пайдаланушыларға сапалы электр энергиясын қамтамасыз ету керек. Жобалауға берілген тапсырмада сенімділігі бойынша тұтынушылардың категориялары, желінің даму ауданы және желі сұлбаларын құру жолдары көрсетілген. ІІ Технологиялық бөлім 1 Желінің даму сұлбасын өңдеу Электр желілерінің сұлбалары электрмен жабдықтаудың сенімділігін,тұтынушыларға қажетті энергия сапасын, пайдалану оңтайлылығы мен қауіпсіздігі, желіні дамыту мүмкіндігі және жаңа тұтынушыларды қосу қарастырылуы қамтамасыз етуі қажет. Жобалық тәжірибеде желінің тиімді конфигурациясын құру үшін, нұсқалық әдіс қолданылады, онда тұтынушылардың орналасуына байланысты бірнеше нұсқалар белгіленеді және солардың негізінде техника-экономикалық салыстырулар жүргізіліп, ең дұрысы таңдалады. Бұл нұсқаның қажетті сенімділігі, тиімділігі және иілгіштігі болуы қажет. Белгіленген нұсқалар кездейсоқ болмауы қажет. Әрбір нұсқада алдыңғы тиімділік көрсетілуі және келесі бөліктерінде электр энергия ағыны қоректендіру көзінен бағытталуы қажет. Желі нұсқаларын құруда келесі шарттар орындалуы қажет. Қоректендіру көзіне тұтынушыларға электр энергиясы ең қысқа жолмен өтуі қажет. Нұсқаларды өңдеу қарапайым сұлбалардан басталуы қажет, яғни желіні құруда сымдар саны аз болуы және қосалқы станция жабдықтары аз болуы қажет. Мұндай нұсқалар санына магистральдық және тұйықталған түрдегі сұлбалар жатады. Қарапайым сұлбалармен бірге сымдар мен қосалқы станцияларды құруға жоғары капитал кірістері бар сұлбаның нұсқалары қарастырылуы қажет, осыдан сұлбаның пайдалану иілгіштігі мен электрмен жабдықтаудың жоғарғы сенімділігі қамтамасыз етіледі. Мұндай нұсқаларға күрделі тұйықталған контурлары бар аралас магистральды-радиалды сұлбалар жатады. Өте күрделі және қымбат желі сұлбаларын қолдануға өту, тек қана техникалық талаптары мен критерииларына (мысалы, рұқсат етілген қыздыру шартына қажетті сымдардың қималары жоғары болғанда, кернеу шығындары жоғары болғанда және т.б.) байланысты қарапайым сұлбалар қанағаттандырмайтын болғанда рұқсат етіледі. Барлық нұсқалар нәтижесінде екі әр түрлі принцип бойынша қолданылған желілердің сұлбасын таңдау тиімді: а) бір ғана қоректендірілетін сұлба ретінде; б) тұйықталшған (сақиналы) сұлба ретінде. Бұл сұлбалардың әр түрлі сапалы және техника-экономикалық көрсеткіштерге ие болады, оның ең тиімділігі келтірілген шығындармен анықталады. ЭҚЕ сәйкес I категория жүктемелері екі тәуелсіз қоректендіру көзінен (аудандық қосалқы станциясының екі секциялық шиналардан) қамтамасыз етілуі қажет. Көптеген жағдайларда екі тізбекті ӘТС тұтынушыларды электрмен жабдықтаудың I және II категориялдарының сенімділік талаптарын қанағаттандырмайды, себебі тіректерде ақау болғанда қоректендіруде үзіліс болуы мүмкін. Мұндай тұтынушыларға екі бір тізбекті сымдар қарастырылуы қажет. Электр қабылдағыштардың Ш категориялары үшін, бір сымда қоректендірілуге, техника-экономикалық негіздерде рұқсат етіледі. Жоғары келтірілген мәліметтер бойынша жобада әрбір тұтынушы үшін, ӘТС қажетті саны анықталады. Тұйықталған сұлба электрмен жабдықтаудың сенімділігіне байланысты екі бір тізбекті сымдарға теңестіріледі. ӘТС қосылатын тұтынушылар шектелмейді. Желінің таңдалған сұлбасы (радиалдық, магистральдық, тұйықталған, аралас) қосалқы станция сұлбасына әсер етеді. Сондықтан электрмен жабдықтаудың тиімді сұлбасын таңдауда қосалқы станцияның сол кернеу класындағы тарату қондырғысының жабдықтарының құныны ескеру қажет. Желі сұлбасының әрбір нұсқасы үшін, қосалқы станцияға қосылатын электр жалғану сұлбаларының сұлбаларын белгілеу қажет. Қосалқы станциялардың сұлбаларын құруда I және II категория тұтынушылары үшін, жоғарғы жағында тарату қондырғысы бар екі төмендеткіш трансформаторлар орналастыру қажет.Қосалқы станцияның оңтайландырылған сұлбалары [1, рис. 1.2-1.4] көрсетілген. Бірінші сұлбаның желісінің электрлік сұлбасы 1.1 суретте көрсетілген. 33,764+j25,663 57,842+j41,546 Сурет 1.1 Бірінші сұлбаның желісінің электрлік сұлбасы 42,205+j32,079 33,764+j25,663 Сурет 1.2 Екінші сұлбаның желісінің электрлік сұлбасы Бірінші нұсқаның есептеу жүктемесін анықтау Қосалқы станция 110/35/10: 50 км 57,842+j41,546 Сурет 1.3 №2 қосалқы станция (110/35/10). Сымдардың зарядтау қуаты: QC = QCO ∙ ℓ (1.1) QC = 0,038 (35 + 50 ∙ 2) = 5,13МВар S мах расч = S прив мах - ½ QC (1.2) S мах расч = 72,302 + j51,932 – ½ j 5,13 = 72,302 + j 49,367 S мин расч = S прив мин - ½ QC (1.3) S мин расч = 57,842+ j 41,546 – ½ j 5,13 = 57,842 + j 38,981 Қосалқы станция 110/10/6: 33,764+ j 25,663 Сурет 1.4 №3 қосалқы станция (110/10/6). QC = 0,038 (48 ∙ 2 + 35) = 4,978 МВар S мах расч = 42,205 + j32,079 – ½ j 4,978 = 42,205 + j 29,590 S миин расч = 33,764 + j 25,663 – ½ j 4,978 = 33,764 + j 23,174 Екінші нұсқа үшін есептеу жүктемесін анықтау Қосалқы станция 110/35/10: QC = 0,038 (35 ∙ 2 + 50 ∙ 2) = 6,46 МВар S мах расч = 72,302 + j51,932– ½ j 6,46 = 72,302 + j 48,702 S мин расч = 57,842 + j 41,546 – ½ j 6,46 = 57,842 + j 38,316 57,842 + j 41,546 Сурет 1.5 №2 қосалқы станция (110/35/10). Қосалқы станция 110/10/6: 33,764+ j 25,663 Сурет 1.6 №1 қосалқы станция (110/10/6). QC = 0,038 (35 ∙ 2) = 2,66 МВар S мах расч = 42,205+ j32,079– ½ j 2,66 = 42,205 + j 30,749 S мин расч = 33,764 + j 25,663 – ½ j 2,66= 33,764 + j 24,333 2 Желідегі ағын таралуын есептеу Біржақтама қоректендірілетін желілерде ағын таралуы төмендегідей есептелінеді. Тізбектей, алыс орналасқан тұтынушылардан бастап, қоректендіру көзіне жақын орналасқан түйіндердің қуаттарын қосамыз. Сонымен барлық радиалды желі бөліктеріндегі ток таралуын аламыз. Желі тұйықталған түрде болса, ток таралуын «моменттер» ережесін қолданып, екі жақтама қоректендіру желісі ретінде тұйықталған түрде желіні ескеріп, есептейміз. Желідегі әрбір қоректендіру көзіндегі қуаттар төмендегі формуламен есептелінеді: , , мұндағы , - қоректендіру көзінің актив және реактив қуаттары; , - тұтынушылардың түйіндеріндегі актив және реактив құраушылар; - берілген тұтынушыға дейінгі қарама-қарсы орналасқан қоректендіру көзінің қашықтығы; - қоректендіру көзі арасындағы жалпы қашықтық. Желінің басқа бөліктерінде қуат Кирхгофтың заңдары бойынша анықталады. Егер желі сақинасында екі немесе одан көп параллель тізбектер болатын болса, онда бұл бөліктерлі эквивалентті ұзындықтарға келтіру қажет: , мұндағы - сым ұзындығы, км; - параллель тармақтар бөлігі. 3 Желінің қалыпты кернеуін таңдау Кернеу бірнеше факторларға: Тұтынушылар қуаттары; қоректендіру көзінген қашықтығы; желі құрылымының ауданына және берілген желінің қалыпты кернеу класына байланысты болады. Кернеуді таңдау экономикалық факторлармен анықталады, қалыпты кернеу артқанда, желіні құруға кететін капитал кірістер артады, бірақ электр энергиясының шығындарының төмендеуіне байланысты пайдалану шығындары да төмендейді. Жобалау тәжірибесінде тиімді кернеуді таңдау үшін, қисық сызықтар, өткізгіштік тәсілдері мен электр тасымалдау сымдарының қашықтығы бойынша мәліметтер және эмпирикалық формулалар, яғни Г.А.Илларионов формуласы қолданылады, ол кернеу шкалалары бойынша 35-тен 1150 кВ-қа дейін жақсы мәліметтер береді. . мұндағы - қарастырылып жатқан бөліктегі сым ұзындығы; - қарастырылып жатқан бөліктегі қуаттың артуы. Берілген ӘТЖ 110 кВ ескере отырып, қуаттың артуы бөліктерде және сым ұзындығы барлық қарастырылған нұсқалар үшін (сурет 2) қалыпты кернеу класы 110 кВ таңдалған. 4 Электр тасымалдау сымдарының қимасын таңдау 35-500 кВ электр тасымалдаудағы әуе тарату сымдарының қимасын таңдау экономикалық интервалдар мен экономикалық ток тығыздығына байланысты орындалады. Қималарды экономикалық интервалдарға байланысты қарастырамыз. 4.1 Қиманың экономикалық интервалдары Белгілі кернеу класына байланысты әр түрлі стандартты қималардың экономикалық интервалдары келтірілген шығындардың 1 км құрудағы токқа байланысты тәуелділігіне байланысты алынған. Тәуелділіктер түрлері 3 суретте көрсетілген. қималары - қалыпты кернеудің класы үшін стандартты қималар. Экономикалық интервалдар әуе тарату сымдарының қимасын максималь қалыпты режим үшін, токқа байланысты анықталады. Егер сымдардағы ток 0-ден интервалына дейін – тиімді экономикалық қима , -тан дейін - қимасы және т.б. Мұнда сымның бір тізбегіндегі ток болып есептелінеді. Қималардың экономикалық интервалдары [1,1.12 кесте] көрсетілген0102. Сурет 1.7. Қималардың экономикалық интервалдары Бірінші сұлба үші, сымдардың қимасы мен маркасын анықтау 51,665 + j 35,828 62,842 + j 43,129 Сурет 1.8. Бірінші нұсқаның құрылымдық сұлбасы Қоректендіру көзінен берілетін қуат: ∑Рi ∙ ℓ i Р = —————, (4.1) ∑ℓ АВ ∑ Qi ∙ ℓ i Q = —————, (4.2) ∑ℓ АВ 42,205 ∙ 60 + 72,302 ∙ 25 РА = ——————————— = 51,665 МВт 84 25,590 ∙ 60 + 49,367 ∙ 25 QА = ——————————— = 35,828 МВар 84 72,302 ∙ 59 + 42,205 ∙ 24 РВ = ——————————— = 62,842 МВт 84 49,367 ∙ 59 + 29,590∙ 24 QВ = ——————————— = 43,129 МВар 84 Тексеру: 51,665+62,842 = 42,205+72,302 114,507 МВт = 114,507 МВт 35,828+43,129 = 29,590+49,367 78,957 МВар = 78,957 МВар Барлық бөліктердегі ток: √P 2 + Q 2 I = —————, (4.3) √3 ∙ U √ 51,665 2 + 35,8282 IА-1 = —————————— = 315,64 А √3 ∙ 115 √ 9,46 2 + 6,238 2 I1-2 = —————————— = 57,13 А √3 ∙ 115 √ 62,842 2 + 43,129 2 I2-В = —————————— = 407,83 А √3 ∙ 115 Ток тығыздығы бойынша сымдардың қимасы: I мах FЭ = —————, (4.4) jЭ мұндағы jЭ – экономикалық ток тығыздығы; jЭ = 1 А/мм2 /3/. Тізбек екі тізбекті болғандықтан, сым қимасын екіге бөлеміз: 315,64 FА-1 = ————— = 157,82 мм2 1∙2 57,138
1 407,83 F2-В = ——— = 203,92 мм2 1∙2 А-1 бөлігінде 2 АС -185/29, Iдоп = 510 А. Iмах ≤ Iдоп 315,64 А < 2∙510 А 1-2 бөлігінде АС -150/24, Iдоп = 450 А Iмах ≤ Iдоп 57,13 А < 450 А 2-В бөлінінде 2 АС -240/32, Iдоп = 605 А Iмах ≤ Iдоп 407,83 А < 2∙605 А Таңдалған сым апаттық режимге тексеріледі. В бөлігі сөнгенде, А-1 ( сурет 1.9): √ 114,507 2 + 78,957 2 IА-1= —————————— = 698,28 А √3 ∙ 115 IАВАР ≤ Iдоп 698,28 А < 2∙510 Таңдалған сым апаттық режимнен өткендіктен, А-1 бөлігінде 2 АС -185/29 қалады. 72,302 + j 49,367 Сурет 1.9. В қоректендіру көзін сөндіргендегі құрылымдық сұлба А бөлігі сөнгенде, 2-В ( сурет 1.10): √ 114,507 2 + 78,957 2 I2-В= —————————— = 698,28 А √3 ∙ 115 IАВАР ≤ Iдоп 698,28 А < 2∙605 А Таңдалған сым апаттық режимнен өткендіктен, 2-В бөлігінде 2 АС -240/32 қалады. С урет 1.10. В қоректендіру көзін сөндіргендегі құрылымдық сұлба 1-2 бөлімшедегі апаттық режимдегі сымның таңдалған қимасын тексереміз: √ 72,302 2 + 49,367 2 I1-2 = —————————— = 439,52 А √3 ∙ 115 IАВАР ≤ Iдоп 439,52 А < 450 А Таңдалған қима апаттық режимнен өтетіндіктен,1-2 бөлігінде таңдалған қиманы АС -150/24 қалдырамыз. Әрбір желідегі кедергі: R = r0 ℓ (4.5) Х = х0 ℓ (4.6) А-1 бөлімшеде: RА-1 = 0,159 ∙ 48 = 7,632 Ом, ХА-1 = 0,396 ∙48 = 19,008 Ом, 1-2 бөлімшеде: R1-2= 0,194 ∙ 35 = 6,79 Ом, Х1-2 = 0,404 ∙ 35 = 14,14 Ом 2-В бөлімшеде: R2-В= 0,118 ∙ 50 = 5,9 Ом, Х2-В = 0,391 ∙ 50 = 19,55 Ом Есептеулер нәтижелерін 4.1кестеге ендіреміз. Кесте 4.1 Бірінші нұсқаның сымдарының техникалық мәліметтері
Екінші нұсқаның сымдарының қимасын есептеу және таңдау 1.11 суретке сай, желі бөліктеріндегі қуат анықталады: 1-2 бөлігінде: 42,205+j30,749; А-1 бөлігінде: 114,507+ j79,451. Сурет 1.11 Екінші сұлбаның құрылымдық сұлбасы Желі бөліктеріндегі токтар: √ 114,507 2 + 79,4512 IА-1 = —————————— = 699,69 А √3 ∙ 115 √ 42,2052 + 30,749 2 I1-2 = —————————— = 262,15 А √3 ∙ 115 Экономикалық ток тығыздығы бойынша сымдардың қимасы: Екі сым болғандықтан, сонда: 699,69 FА-1 = ——— = 349,84 мм2 1∙2 262,15
1∙2 А-1 бөлігінде 2 АС -400/22 сымы қабылданады, Iдоп =830 А. Iмах ≤ Iдоп 699,69 А < 2∙830 А 1-2 бөлігінде 2 АС -150/24 сымы қабылданады, Iдоп = 450А. Iмах ≤ Iдоп 262,15 А < 2∙450 А А-1 бөлігінде: RА-1 = 0,073∙50 = 3,65 Ом, ХА-1 = 0,370∙50 = 18,5 Ом, 1-2 бөлігінде: R1-2= 0,194∙35 = 6,79 Ом, Х1-2 = 0,404∙35 = 14,14Ом Есептеулер нәтижелерін 4.2 кестеге ендіреміз. Таблица 4.2 Екінші нұсқаның сымдарының техникалық мәліметтері
5 Төменгі кернеулікті қосалқы станциялардағы трансформаторлар таңдау Таңдау шарты: 1) ; 2) ; 3) . Трансформаторларды (автотрансформаторларды) таңдау тұтынушыларды электрмен жабдықтау сенімділігіне байланыст болады және техника-экономикалық мәселелер болып табылады. Жобалау тәжірибесінде барлық категориялардағы қосалқы станцияларда екі трансформаторларды (автотрансформаторларды) орналастыру қарастырылады. Бір трансформаторды орналастыру тек қана III категория тұтынушылары болғанда және трансформаторды бір тәулікке ауыстыра алатын желі ауданында резервтік жылжымалы қосалқы станция болғанда ғана болады. Қалыпты жағдайда трансформаторлар қуаты берілген қосалқы станцияға қосылған барлық тұтынушылардың электр энергиясымен қоректендіру қажет. Сонымен бірге I және II категория тұтынушыларын энергиямен жабдықтауда бір трансформаторлар істен шыққанда немесе сөнгенде екіншісі 40% жүктемеге дейін, 6 сағатта, 5 күн тәулікте, тәуліктік графиктің толтыру коэффициенті 0,75 болғанда толық энергиямен жабдықтау қажет. Сонымен бірге бір трансформатор істен шыққанда, III категория тұтынушылары сөндіруге рұқсат етіледі. Трансформаторлардың көрсетілген жұмыс режимдері бойынша оның қуаты төмендегі формула бйынша анықталады , мұндағы - қосалқы станция жоғары жүктемесі, - асқын жүктеме коэффициенті, п – қосалқы станция трансформаторларының саны. Қосалқы станциялардағы трансформаторлардың санын, түрін және қуатын таңдау барлық нұсқалар үшін бірдей болады, 110 кВ [1, кесте1.30] желі сұлбасына байланысты болмайды. Трансформаторларды таңдау 6 кестеде көрсетілген. 6 Қосалқы станция сұлбасын таңдау Қосалқы станцияның тарату қондырғыларының электрлік жалғану сұлбаларын таңдау, қосалқы станцияның төменгі кернеулік және жоғарғы кернеулік жағында орындалады, бірақ қосалқы станцияның төменгі кернеулік жағындағы сұлбалар электр желісі нұсқаларына байланысты болмайды. Тарату қондырғыларының ең жоғарғы қымбат тұратын қондырғылары жоғары кернеулікті ажыратқыштар болады, сондықтан тарату қондырғыларының сұлбаларын таңдау, олардың ұяшықтарының санын анықтау мақсатында орындалады. 110 кВ жүйесі. НТП /5/ сәйкес екі жұмысшы және айналмалы шиналар жүйесі қолданылады. Бұл сұлбада екі шиналар жүйесі де жұмысшы болады және қалыпты кернеуде болады. Бір сым бір шиналар жүйесіне жалғанады, екіншісі басқа шиналар жүйесіне жалғанады. Айналмалы ажыратқыштары бар айналмалы шиналар жүйесі ажыратқыштарды жөндеуге шығару үшін қолданылады. Екі сызықты айырғыштардың айырының болуы бір шиналар жүйесінен екіншісіне өтуге мүмкіндік береді, яғни жалғануларсыз жүйені жөндеуге шығарады. №1 қосалқы станция (110/10/6) 110 кВ кернеулікте бір жұмысшы және айналмалы шиналар жүйесі қолданылады. Бұл сұлба РУ 110 кВ-та кішігірім жалғанулармен болады. Бұл жағдайда екі трансформатор және үш сымдар. 10 кВ кернеулікте бір секцияланған ажыратқышы бар шиналар жүйесі қолданылады. Бұл сұлбалардың артықшылығы қарапайымдық, көрнектілік, жоғары сенімділіе болып табылады. Құрама шиналардағы апаттар қоректендіру көзінің біреуінің және тұтынушылардың сөнуі болады, ал екінші секция барлық жалғануларымен бірге жұмыста болады. Қосалқы станцияларда секциялық ажыратқыш қалыпты жағдайда қысқа тұйықталу токтарын шектеу мақсатында сөндірулі болады. 6 кВ кернеулікте бір секцияланған шиналар жүйесі қолданылады. №2 қосалқы станция(110/35/10) 110 кВ кернеулікте бір жұмысшы және айналмалы шиналар жүйесі қолданылады. Бұл сұлба РУ 110 кВ-та кішігірім жалғанулармен болады. Бұл жағдайда екі трансформатор және үш сымдар. 35 кВ кВ кернеулікте бір секцияланған ажыратқыштары бар шиналар жүйесі қолданылады. 10 кВ кернеулікте бір секцияланған шиналар жүйесі қолданылады. Екінші нұсқа бойынша қосалқы станция сұлбасын таңдау 110 кВ кернеулікте екі жұмысшы және айналмалы шиналар жүйесі қолданылады. № 1 қосалқы станция (110/10/6) 110 кВ кернеулікте ажыратқышы бар көпірлер жүйесі қолданылады. 10 кВ кернеулікте бір секцияланған ажыратқышы бар шиналар жүйесі қолданылады. 6 кВ кернеулікте бір секцияланған шиналар жүйесі қолданылады. №2 қосалқы станция (110/35/10) 110 кВ кернеулікте бір жұмысшы және айналмалы шиналар жүйесі қолданылады. 35 кВ кВ кернеулікте бір секцияланған ажыратқыштары бар шиналар жүйесі қолданылады. 10 кВ кернеулікте бір секцияланған шиналар жүйесі қолданылады. 7. Желінің келтірілген режимдерін таңдау Келтірілген режимдерді есептеу, желі түйіндеріндегі желі кернеулерін анықтау мақсатында жүргізіледі, оларды таңдау мен қажет болған жағдайда кернеу деңгейлерін рұқсат етілген аумақтардағы режимдерді енгізу мақсатында кернеу реттеу құралдарын сраптама жүргізіледі. Келтірілген режимдерді есептеу қолмен немесе ЭЕМ-да жүргізуге болады. Ажыратылған және ажыратылмаған желілерді есептеу мысалдарымен бірге [3] көрсетілген. Есептеулердің негізгі есептеулері мен режимдеріне сараптама жасау төмендегіде көрсетілген: орын басу сұлбаларын құру және оның параметрлерін екі экономикалық желі нұсқаларында көрсету; қалыпты және апаттан кейінгі режимдердегі келтірілген режимдерді есептеу (екі сұлба үшін де); желі түйіндердегі кернеу деңгейлеріне сараптама жасау және кернеуді реттеу құралдарын таңдау (трансформаторда, батарея конденсаторларда тиімді отпайкаларды таңдау); - қалыпты және апаттан кейінгі режимдерді есептеу нәтижелерін сұлбаға таңдалған қарымталатын қондырғылардың қуаттары мен трансформаторлардағы отпайкалармен көрсету.тәсілімен анықтаймыз. Сонымен бірге қуаттардың бастапқы және соңғы мәндері бірдей шарттарындағы шығындарды анықтаймыз. Сонан соң алынған мәндерді қуаттардың бастапқы мәндеріне қосамыз және шығындарды тағы да анықтаймыз. Операцияны үтірден кейінгі үш белгіге дейін бірдей болғанға дейін жүргіземіз. Өткізгіштер төмендегі формуламен анықталады: JАВ = RАВ / (R2 АВ + Х 2 АВ) (7.1) ВАВ = ХАВ / (R2 АВ + Х 2 АВ) (7.2) (3,816+6,79+2,95) JАВ = —————————————————————— = 0,01042см (3,816+6,79 +2,95) 2 + (9,504+14,14+9,775) 2 (9,504+14,14+9,775) ВАВ = ——————————————————————— = 0,0257см (3,816+6,79 +2,95) 2 + (9,504+14,14+9,775) 2 Максималь режим Сурет 7.1 Максималь режимнің желісінің құрылымдық сұлбасы РА = 0,01042 (42,205∙9,74 + 72,302∙2,95 + 29,590∙23,915+ 49,367∙9,775) + 0,0257 (42,205∙23,915 + 72,302∙9,775 – 29,590∙9,74 – 49,367∙2,95) = 51,862 МВт QА = - 0,01042 (42,205∙23,915 + 72,302∙9,775 – 29,590∙9,74 – 49,367∙2,95) + +0,0257 (42,205∙9,74 + 72,302∙2,95 + 29,590∙23,915+ 49,367∙9,775) = 33,487 МВар РВ = 0,01042 (72,302∙10,66 + 42,205∙3,816+ 49,367∙23,644 + 29,590∙9,504) + +0,0257 (72,302∙23,644 + 42,205∙9,504 - 49,367∙10,606 – 29,590∙3,816)= 62,645 МВт QВ = - 0,01042 (72,302∙23,644 + 42,205∙9,504 - 49,367∙10,606 – 29,590∙3,816) + +0,0257 (72,302∙10,66 + 42,205∙3,816+ 49,367∙23,644 + 29,590∙9,504) = 45,47 МВар Тексеру: 42,205+72,302 = 62,645+51,862 114,507 МВт = 114,507 МВт 29,590+49,367 = 33,487+45,47 78,957 МВар = 78,957 МВар Минималь режим Сурет 7.2 Минималь режимнің желісінің құрылымдық сұлбасы 33,764 ∙ 60 + 57,842 ∙ 25 РА = ——————————— = 41,332 МВт 84 23,174 ∙ 60 + 38,981 ∙ 25 QА = ——————————— = 28,154 МВар 84 57,842 ∙ 59 + 33,764 ∙ 24 РВ = ——————————— = 50,274 МВт 84 38,981 ∙ 59 + 23,174 ∙ 24 QВ = ——————————— = 34,001 МВар 84 Тексеру:
91,606=91,606 34,001+28,154 = 23,174+38,981 62,155 = 62,155 Қуат ағындарының дәлдігі: РА = 0,01042 (33,764∙9,74 + 57,842∙2,95+ 23,174∙23,915 + 38,981∙9,775) + +0,0257 (33,764∙23,915 + 57,842∙9,775 – 23,174∙9,74 – 38,981∙2,95) = 41,476 МВт QА = - 0,01042 (33,764∙23,915 + 57,842∙9,775 – 23,174∙9,74 – 38,981∙2,95) + +0,0257 (33,764∙9,74 + 57,842∙2,95+ 23,174∙23,915 + 38,981∙9,775) = 26,118 МВар РВ = 0,01042 (57,842∙10,606 + 33,764∙3,816 + 38,981∙23,644 + 23,174∙9,504) + +0,0257 (57,842∙23,644 + 33,764∙9,504 – 38,981∙10,606 – 23,174∙3,816) = 50,130 МВт QВ = - 0,01042 (57,842∙23,644 + 33,764∙9,504 – 38,981∙10,606 – 23,174∙3,816) + +0,0257 (57,842∙10,606 + 33,764∙3,816 + 38,981∙23,644 + 23,174∙9,504) = 36,037 МВар Максималь режим Сурет 7.3 Максималь режимнің желісінің құрылымдық сұлбасы . 9,6572 + 3,8972 ∆Р1-2= ————————— · 6,79 = 0,055 МВт 1152 9,6572 + 3,8972 ∆Q1-2= ————————— · 14,14 = 0,114 МВар 1152 S1-2= 9,657+ 0,055 + j3,897+ j0,114= 9,712 + j3,811 МВА 51,9172 + 33,6012 ∆РА-1 = ————————— · 3,816 = 1,1 МВт 1152 51,9172 + 33,6012 ∆QА-1 = ————————— · 9,504 = 2,74 МВар 1152 SА-1= 51,917 + 1,1 + j33,601+ j2,74 = 53,017 + j36,341МВА 62,6452 + 45,4702 ∆Р2-В = ————————— · 2,95 = 1,34 МВт 1152 62,6452 + 45,4702 ∆Q2-В = ————————— · 9,775 = 4,44 МВар 1152 S2-В= 62,645 + 1,34 + j45,470+ j4,44= 63,985 + j49,91МВА Минималь режим Сурет 7.4 Минималь режимнің желісінің құрылымдық сұлбасы 7,7122 + 2,9442 ∆Р1-2= ————————— · 6,79 = 0,04 МВт 1152 7,7122 + 2,9442 ∆Q1-2= ————————— · 14,14 = 0,073 МВар 1152 S1-2= 7,712+ 0,04 + j2,944 + j0,073= 7,752 + j3,017 МВА 41,5162 + 26,1912 ∆РА-1 = ————————— · 3,816 = 0,7 МВт 1152 41,5162 + 26,1912 ∆QА-1 = ————————— · 9,504 = 1,74 МВар 1152 SА-1= 41,516 + 0,7 + j26,191+ j1,74 = 42,216 + j27,931 МВА 50,1302 + 36,0372 ∆Р2-В = ————————— · 2,95 = 0,85 МВт 1152 50,1302 + 36,0372 ∆Q2-В = ————————— · 9,775 = 2,81 МВар 1152 S2-В= 50,130 + 0,85 + j36,037+ j2,81= 50,98 + j38,847 МВА 7.1 Кернеуді реттеу құралдарын таңдау және желі нұсқаларын түпкілікті таңдау Тұтынушылар шиналарындағы кернеу қалыпты режимдерде 0,95 -1,05 интервалдарында болу қажет. Егер тұтынушылар шиналарындағы кернеу көрсетілген аумақта болса, бірақ қалыптыға тең болмаса, онда келтірілген реттеу құралдарымен кернеуді реттеуді орындау қажет. Тұтынушылар төменгі кернеулікті шиналарда тікелей болуы мүмкін немесе олардан ұзақ болуы мүмкін, сондықтан қосалқы станция шиналарында қажетті кернеулер қосалқы станция шиналарынан тұтынушылар шиналарына дейін, кернеудің кемуінің қарымталауы ескеріліп берілуі қажет. Максималь режим Желі бөлігіндегі кернеу шығындары:
∆U = (РR +QХ) / U (7.1) мұндағы U – берілген желінің ұштарындағы кернеу, кВ 110 кВ ҚС шиналарындағы кернеу U110 = Uс мах - ∆Uуч (7.2) мұндағы ∆Uуч – желі бөлігіндегі кернеу шығыны, кВ ∆U1 = (53,017∙3,816 + 36,341∙9,504) / 118 = 4,66 кВ ∆U2 = (9,712∙6,79 + 3,811∙14,14) / 118 = 1,04 кВ ∆U3 = (63,985∙2,95 + 49,91∙9,775) / 118 = 5,7 кВ U110 ПС1 = 118 – 4,66 = 113,34 кВ U110 ПС2 = 113,34 – 1,04 = 112,3 кВ U110 ПС3= 118 – 5,7 = 112,3 кВ Қосалқы станцияның орта және төменгі шиналарындағы кернеу №2 қосалқы станция (ТДТН – 63000/110/35/10) U′ 0 = U110 ПС - ∆U110 (36,0328∙0,485 + 22,5812∙22,57) U′ 0 = 112,3 - —————————————————— = 107,7 кВ 112,3 (17,0143∙0,485 + 0∙13,6114) U35 ПС2 = 107,7 - —————————————— = 107,62 кВ 107,7 (19,0185∙0,485 + 15,2148∙15,22) U10 ПС2 = 107,7 - -————————————————— = 105,46 кВ 107,7 №1 қосалқы станция (ТДТН – 40000/110) (21,0236∙0,83 + 14,0878∙35,54) U′ 0 = 113,34 - —————————————————— = 108,8 кВ 113,34 (15,0203∙0,83 + 0∙10) U10 ПС1 = 108,8 - —————————————— = 108,69 кВ 108,8 (6,0033∙0,83 + 4,0878∙22,32) U6 ПС1 = 108,8 - -————————————————— = 107,91 кВ 108,8 Минималь режим ∆U1 = (42,216∙3,816 + 27,931∙9,504) / 119 = 3,58 ∆U2 = (7,752∙6,79 + 3,017∙14,14) / 119 = 0,82 ∆U3 = (50,98∙2,95 + 38,847∙9,775) / 119 = 4,4 U110 ПС1 = 119 – 3,58 = 115,42 кВ U110 ПС2 = 115,42 – 0,82 = 114,6 кВ U110 ПС3= 119 – 4,4 = 114,6 кВ Қосалқы станцияның орта және төменгі шиналарындағы кернеу №2 қосалқы станция (ТДТН – 63000/110) (28,826∙0,485 + 18,065∙22,57) U′ 0 = 114,6 - ——————————————— = 110,92 кВ 114,6 (13,6114∙0,485 + 0) U35 ПС2 = 110,92 - ———————————— = 110,86 кВ 110,92 (15,2148∙0,485+ 10,065∙15,22) U10 ПС2 = 110,92 - -------------------------------------- = 109,47 кВ 110,92 №1 қосалқы станция (ТДТН – 40000/110) (16,8189∙0,83 + 11,2702 ∙35,54) U′ 0 = 115,42 - ——————————————— = 111,8 кВ 115,42 (12,016∙0,83 + 0) U10 ПС1 = 111,8 - ———————————— = 111,71 кВ 111,8 (4,803∙0,83+ 3,2702∙22,32) U6 ПС1 = 111,8 - ———————————— = 111,11 кВ 111,8 III Еңбекті қорғау және техника қауіпсіздігі Еңбекті қорғау іс-шараларын ұйымдастыру бас инженер мен қауіпсіздік техникасының инженеріне тағайындалады. Техника қауіпсіздік инженері еңбекті қорғау заңдарын, нормаларын, инструкцияларын, техника қауіпсіздік ережелерін, өндірістік санитарияны сақтау жөнінде жоспар құрып, оның орындалуын қадағалайды. Өндірісте үш сатылы әдіс қолданылады. Бұл әдісте күн сайын шебер қоғамдық инспектормен бірге барлық жұмыс орнын тексеріп, жеткіліксіз жерлерге тәсілдер қолданылады. Аптасына бір рет мұндай бақылауды цех бастығы, айына бір рет бас инженер техника қауіпсіздігі инженері мен басқа қызметкерлермен жүргізіп отырады. Технологиялық жабдықтармен жұмыс істеу барысында техника қауіпсіздік ережелерін сақтамау және арнайы жұмыс киімдерін кимеу көптеген қауіпті жағдайларға алып келеді. Барлық өндірістік, негізгі және көмекші қондырғыларда технологиялық үрдістерді жүргізу өндірістің ағымдылығын және еңбек жоғарғы өнімділігін қамтамасыз ететіндей орналасу қажет. Бұл уақытта машиналар, станоктар, аппараттар және транспорттық құралдар жұмыс істеушілерге қолайлы және қауіпсіз болып орналасуы керек. Біліктер мен берілістер арнайы қабықтармен қапталса, футлярлар арнайы қақпақпен жабдықталып, оған арнайы есіктер орнатылады. Ережеге сай қақпақтар мен есіктер электрқозғалтқышпен блокталған, осыған орай машинаның жүрісі іске қосылады және тоқтатылады. Еңбек жағдайына әсер ететін технологиялық үрдістер және автоматтандырылған дәрежесіне мінездеме. Өндірістік үрдістердің механикаландыру және автоматтандыру дәрежесі технологиялық үрдістердің механикаландыру деңгейінің жалпы көрсеткіші есептеу жолымен анықталды. Жұмыс қауіптілігі және зиянды факторлардың сипаттамасы Адамның тіршілік қауіпсіздігіне байланысты сұрақтар барлық тіршілік циклдың өрісінен қарастырып шешілу керек. Адамның тіршілік қауіпсіздігін қамтамасыздандыру, ең алдымен қауіпті және зиянды өндірістік факторларды дұрыс бағалағаннан тәуелді.Адам ағзасының бірдей өзгеруі әр түрлі себептерден тууы мүмкін. Бұл мысалға өндірістік ортаның факторларынан, миға және күш қажет ететін жұмыстардың өз деңгейден асып орындауынан, жүйке жүйесіне ауырлық, және т.б. осы себептер сияқты. Бұл жерде мен бағдарламалық комплекс құрылым өрісіне байланысты тіршілік қауіпсіздік есептерін шешемін, олардың ауытқуына, және жұмыста пайдаланатын құрылғылардың индефикация ауытқуын анықтап оларға спектралды сызба тұрғызамын. Қауіпті және зиянды өндірістік факторлар табиғатта келесі топтардан тұрады: физикалық, химикалық, психофизиологиялық, биологиялық. Бағдарламалаушы - операторға бөлмеде келесі теріс физикалық факторлар әсер етуі мүмкін: ауаның температурасы көтерілуі немесе пәсейіп кетуі, ауаның газдандырылып немесе шаң- тозаңның көтерілуі, ауаның ылғалдылығы көтерілуі немесе пәсейіп кетуі, жұмыс орынның жарықпен аз қамтылуы, шу нормасының рұқсат етілуі, ионизацияланған сәулелердің максималды сатысы, электормагниттік өрістің максималды сатысы, статикалық энергияның максималды сатысы, энергиялық токтың зақымдалу қауіптілігі, экран дисплейдің сұрланып кетуі. Бөлме ортасындағы шарттар адам ағзасына әсер ететін температура, ылғалдылық, ауа қозғалысының жылдамдығы және жылулық сәулендіруге байланысты анықталады. Жұмыс орнындағы еңбек ету шарттарын анықтайтын көрсеткіштік параметрлер ағзаның тез нормалданатын және ауысып отыратын функцияналдық, жылулық жағдайын және денсаулық жағдайын бұзбайтын терморегуляция реакция кернеуінің өзгеруін туғызады. Бірақ адамның жұмыс істеуін әлсірететеді және оның жағдайын нашарлатады. Ауадағы шаңның концентрациясы 0,5мг/м3 аз болмауы керек. Жұмыс ортасындағы еңбек етудің шарттарын ГОСТ 12.1.005-88 “Еңбек қауіпсіздігінің стандартты жүйесі. Жұмыс аумағының ауасындағы жалпы санитарлы-гигиеналық талаптар” стандарт бекітеді. Бұл стандарт өндірістік бөлмелердің жұмыс зонасы үшін көрсеткіштік парметрлерді анықтайды.(яғни 2м-ге дейінгі жазықтық үшін ). Жұмыс орнындағы жұмыстың орындалуы 120ккал/сағ дейінгі энергияны шығындайтын жеңіл физикалық категорияға жатады. ( категория 1). Ал сипатталып жатқан бөлме- жылуды көп шығындамайтын бөлмеге жатады ( 23Вт/м2 дейін) Бағдарламалаушыға әр дайым әсер ететін қауіпті химиялық факторларға мыналар жатады: компьютерде жұмыс істеу барысында ионизацияланған ауадан активті бөлшектердің пайда болуы. Ал бөлмеге әсер ететін биологиялық зиянды өндірістік фактор жоқ. Психологиялық зиянды факторға, оператордың жұмыс сменасы барысында мынаны жатқызамыз: жүйкенің тозуы; мидың шаршауы; көз талдағышының шаршауы. Осы жоғарыда айтылған барлық қауіпті және зиянды фактордың, программистке берілген жүйенің құрылымын орындау барысында әсер етуін анығырақ анықтаймын [2]. Жұмыс бөлмесінде жалпы ауданы 16 м2 өлшемді 2 терезеден өтетін бір жақты фронтальдық жарық түсуі қолданылғын. Дисплейлермен жұмыс істегенде бөлмеде жарық түсу тетіктердің ауданы еден ауданынан 25% құруы керек деп саналады. Бөлменің ауданы 60м2 болса, онда жарық түсу тетіктердің ауданы 15м2 болуы керек. Бұдан табиғи жарық түсу еңбек етудің шарттарына сәйкес болатыны көрінеді. Табиғи жарық жеткіліксіз болғанда, жасанды жарық қолданылады. Қорытынды Курстық жобада желінің даму сұлбаларының нұсқаларын өңделді, таңдалған сұлбалардың ұзындығы мен түйіндердегі жүктемелері бойынша желідегі ағын таралуы есептелді. Желінің қалыпты кернеуі таңдалып, электр тасымалдау сымдарының желі бөліктеріндегі қимасын таңдалды, сонымен бірге берілген ауданның сенімділік категорияларына байланысты қосалқы станциялардағы трансформаторлардың саны мен қуатын таңдалды. Жоғары және төмен кернеулікті қосалқы станция сұлбалары мен желінің келтірілген режимдерін таңдалды. Қабылданған нұсқалардың электрлік есептеулері максималь және апаттық режимдерде шиналардағы кернеу трансформаторлардың қалыпты кернеулеріне жақын болады. Сондықтан жергілікті реттеу кернеулерін тексерілді. Жергілікті кернеу реттеу мақсаттары үшін, статикалық батареялар конденсаторларының қуаты анықталды. Аудандардың бірінде екі нұсқаларды түпкілікті салыстыру және экономикалық тұрғыда техникалық талаптарға сәйкес таңдау жүргізілді. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 1.Герасименко, А. А. Передача и распределение электрической энергии / А. А. Герасименко, В. Т.Федин. – 2-е изд.: Феникс; Красноярск, 2008. – 720 с. 2. Неклепаев, Б. Н. Электрическая часть электростанций и подстанций: Справочные материалы для курсового и дипломного проектирования.М.: Энергоатомиздат,2001.608с. 3. Боровиков, В. А. Электрические сети энергетических систем.Л.:Энергия, 2001. – 392 с. 4. Боровиков, В. А. Электрические сети энергетических систем : учеб- ник для техникумов / В. А. Боровиков. – Л. : Энергия, 2002. – 392 с. 5. Блок, В. М. Пособие к курсовому и дипломному проектированию для электроэнергетических специальностей,М. : Высш. шк., 2000. – 384 с. 6. Солдаткина, Л. А. Электрические сети и системы,М.: Энергия, 2001. – 216 с. 7. Электрические системы. Электрические сети. Т. II / под ред.В. А. Веникова. – М. : Высш. шк., 2001. – 438 с. 8. Поспелов, Г. Е. Электрические системы и сети. Проектирование,Минск: Вышэйшая школа, 2003. – 310 с. жүктеу/скачать 0,53 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|