Жаңа заман дәуірі (18-20 ғасырдың басы) кезінде орын алған антижүйе реакциясы Ұлы Дала мәдениетін құлдырауға, соның сарқыншағы ретінде қазақ хандығы қарқынмен дамып келе жатқан индустриалды қоғам ретінде Ресей үкіметіне техникалық дамудан артта қалуына байланысты «бой көтеру» түгілі, саяси тұтастықты сақтап қалу дәрменінен айырылып қалудың себеп-салдарлары туралы құбылыстың мәнін шығара білу. Десек те, Ел ішінде орын алған ұлт-азаттық қозғалыстардың типі мен түрлеріне байланысты сипатын ашатын түйінді, азаттық жолында өзінің әлеуметтік-мәдени типін өзгерту және оны жүзеге асыру құралдарын негіздеуде саяси түрде шоғырлану процесі бірнеше идеологиялық тұжырымдамалар қалыптасып дамыды. Аталған жағдайларды объективті түрде баға бере алатындай шешімді ұсына білу.
