2 Оқытушылар туралы мәліметтер және байланысу ақпараттары
Георг Вильгельм Фридрих Гегель (1770-1831 жж.)
жүктеу/скачать 0,54 Mb. Pdf көрінісі
|
188997
| Георг Вильгельм Фридрих Гегель (1770-1831 жж.)
өз философиясының негізгі етіп әлемнің даму принципін алды. Ол абсолютті идеяның (абсолюттік pyx) дамуын қарастырып, диалектикалық логиканы кұру аркылы дамуды түсініктер (категориялар) түрінде бейнелеуге қол жеткізді. Философия тарихында диалектикалық логика категоряларының, принциптерінің және заңдарының жүйесін алғаш болып негіздеген Гегель болған. Г. Гегель барлық тіршілікті астында түсінік жасырынып жатқан жамылған деп есептеді. Гегель ілімінде түсінік деген әлемдік рухтың, А6солютті идеяның алдымен өз бетінше логикалық процесс ретінде дамып, одан табиғи болмысқа өтіп, онда өткен рухани даму формасында және шындық заңдарының ашылуы аркылы адам санасында қайталануы түріндегі қозғалыс пішіні деп түсіндіріледі. Абсолюттік идея өз-өзін А6солюттік ақиқат түрінде таниды. Ол диалектиканың негізгі заңдарын қалыптастырды. Гегельдің пайымдауы бойынша, кез келген даму төмендегі: беку (Тезис), тepicтey (антитезис) және терісті тepicкe шығару, қарама- қайшылықтарды жою (синтез) схемасымен дамиды. Қайшылықтар дұниені қозғауышы күш болып табылады және қайшылықтарсыз даму жоқ деп ұйғарған Гегель. Гегель диалектикасының негізінде кез келген дамудың кайнар көзі түсініктің өз бетінше дамуьмен дәйектеледі, демек, оның рухани табиғаты бар деген тұрғындағы идеалистік ұғым жатады. Оның негізгі еңбектері – «Рухтың феноменологисы», «Логика ғылымы >, т.б. Гегель «Барлық шындық - ойлы, ал барлық ойлылық - немесе «Ақиқат қалтаға сала салатын тиын емес», немесе «Минерва үкі іңірде ұшьш шығады», немесе «Ақиқат деген сезді естігенде менің кеудем көтеріледі» сияқты бірқатар пайымдауларын айтты. Бұл айтылгандардың әрқайсысын салмақты мән-мағыналары бар. Гегель, Кант – объективтік идеалистер. Людвиг Фейербах (1804-1872 жж.) идеализмді өткір сынға алды. Өзінің «Христианшылдықтын мәні» аталатын негізгі еңбегінде ол материалистік идеяларды, сонымен бірге антропологиялық идеяны дамытады. Фейербах шешімді түрде дінге қарсы шықты, оның философиясының негізі махаббат ұғымы 6олып табьлады. Фейербахтың; философиялық iлiмi антропологиялық материализмге жатады. Фейербах идеализм мен дін арасындағы логикалық байланысты байқады. Алайда Фейербах Гегельдін идеализмін ғана cepпіп тастаған жоқ. Ол бейнелі түрде айтқанда сумен бірге баланы да «төге» салуы себепті Гегель диалектикасын өз деңгейінде бағалай да, пайдалана да білмеді. Немістің классикалық философиясы философиялық ойдың өзін жаңа деңгейге көтерді. Диалектикалық – материалистік философияның негізін салушылар – жүктеу/скачать 0,54 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|