АКТ-Дәрістер

№1 дәріс. АКТ -дың қоғам дамуындағы ролі. АКТ саласындағы 
стандарттар. 
Жоспар: 
1.АКТ анықтамасы. АКТ тақырыбы және оның мақсаттары.
2. Қоғам дамуының негізгі секторларындағы АКТ рөлі. 
3. АКТ саласындағы стандарттар.
Дәрістің мақсаты-АКТ-ға қысқаша кіріспе, АКТ-ны қолдану үшін қажетті 
дағдыларды беру және тақырыпқа қатысты терминологиямен таныстыру. 
Бұл сабақты оқығаннан кейін студент: 
* АТ не екенін сипаттай алады. 
* АКТ деген не екенін сипаттай алады 
* Компьютерлік дағдылар мен АКТ арасындағы байланысты түсінеді 
* АКТ дағдыларын оқытудың мақсаттары мен міндеттерін түсінеді 
 
1. АКТ анықтамасы. АКТ тақырыбы және оның мақсаттары. 
"Ақпараттық технологиялар" термині ақпаратты цифрлық түрде 
электрондық басқару үшін компьютерлерді, желілерді, бағдарламалық 
жасақтаманы және басқа жабдықтарды пайдаланатын бүкіл саланы білдіреді. 
АТ терминін бөлек алып қарастыратын болса. Олар компьютерлермен, 
дерекқорды басқару жүйелерімен, серверлермен және ұйымда бар ақпаратты 
сақтау, өңдеу, алу және қорғау үшін қауіпсіздік механизмдерімен 
жабдықталған. Сіз жүйелік басқару, дерекқорды басқару, программисттер, АT 
басқарушылар , желілік инженерлер сияқты компания бөлімінде жұмыс 
істейтін мамандар туралы естіген боларсыз. Егер бұл бизнес ұйымы болса, 
олардың барлығы ақпарат беру, бизнес-процестерді автоматтандыру және 
тұтынушылармен байланыс құралдарын ұсыну сияқты қызметтерді ұсыну үшін 
бірге жұмыс істейді. Осылайша, қазіргі әлемде бұл барлық операциялардың 
ажырамас бөлігі болып табылады. 
"Ақпараттық-коммуникациялық 
технологиялар" 
терминін 
"АТ" 
терминінің кеңейтілген нұсқасы ретінде қарастыруға болады, өйткені ол 
деректерді электронды құралдармен, әдетте белгілі бір қашықтыққа беруді 
білдіретін "Коммуникация" терминін қамтиды. Мұнда байланыс бұқаралық 
ақпарат құралдарын тарату, аудио/бейнені өңдеу және тарату технологиялары, 
сондай-ақ телефония деп түсініледі. Қазіргі таңда "АКТ" термині телефон және 
аудиовизуалды желілерді компьютерлік желілермен біріктіру үшін қолданыла 
бастады.
 
Мұндай интеграция телефон желілерінен бас тарту арқылы 
айтарлықтай шығындарды үнемдеуге мүмкіндік берді. Қарапайым тілмен 
айтқанда, 
мұны 
ақпараттық 
технологиялардың 
коммуникациялық 
технологиялармен интеграциясы деп санауға болады. 
Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар немесе (АКТ) көбінесе 
ақпараттық технологиялардың (ат) кеңейтілген синонимі ретінде қолданылады. 
Бірақ бұл пайдаланушыларға ақпаратқа қол жеткізуге, сақтауға, беруге және 
басқаруға мүмкіндік беретін бірыңғай байланыс пен телекоммуникация 

(телефон желілері мен сымсыз сигналдар), компьютерлер, сондай-ақ қажетті 
кәсіпорын бағдарламалық жасақтамасы, аралық бағдарламалық жасақтама, 
сақтау жүйелері мен аудиовизуалды жүйелердің рөлін көрсететін нақтырақ 
термин. 
АКТ – ақпаратты жинау, өңдеу, сақтау, тарату және пайдалану мақсатында 
біріктірілген өндірістік процестердің, әдістердің және бағдарламалық-
техникалық құралдардың кешені. 
"АКТ" термині білім беру саласында кең таралған және кеңінен 
қолданылады.
Бұл ақпаратты оңай және жылдам жеткізудің мәтіндік әдісімен ғана 
шектелді. Бірақ ақпарат тек мәтіндік формада ғана емес, сонымен қатар аудио, 
бейне немесе кез-келген басқа ақпарат құралдарында да пайдаланушыларға 
жіберіледі. Бұл дегеніміз АКТ= АТ + басқада медиа құралдар. Бұл онлайн 
оқыту, электрондық өзін-өзі оқыту, виртуалды университет, электрондық 
коучинг, электрондық білім беру, электрондық журнал және т. б. сияқты жаңа 
мүмкіндіктерді ашты. 
Сонымен қатар қазіргі мобильді буын осы Ақпараттық коммуникациялық 
технологиялардың бір бөлігі болып табылады. Мобильді құрылғылар 
ақпаратты жылдам және үнемді беру үшін қолданылады. Ол сондай-ақ кез 
келген жерден қол жеткізуге болатын электрондық поштамен жұмыс істеу 
мүмкіндігін ұсынады. Бұл экономикалық тұрғыдан тиімді. Акт оқытушылар 
мен студенттерге сыныптар мен кітапханаларда ақпаратқа бай, үлкен көлемдегі 
материалдар ұсынады. Ұсынылған ақпарат білім алушыларға материалда сіңіру 
үшін сезім мүшелерін барынша пайдалануға мүмкіндік берді. Бұл 
монотондылықты бұзды және оқыту мен оқу жағдайына әртүрлілік алып келді. 
Жоғарыда айтылғандай, байланыс технологиясы арқылы біз сандық 
деректерді бір құрылғыдан екіншісіне беруді өңдейміз. Байланыс түрлеріне 
қатысты бұл технологиялар әдетте күрделі. Сіз бұл материалда олармен егжей-
тегжейлі қарауды қажет етпесеңіз де, сандық байланыстың кейбір аспектілері 
бар, мысалы, желі түрлері және интернетке қосылу механизмі. Бұл тақырыптар 
осы оқу материалы аясында келесі сабақтарда талқыланады. 
Жоғарыда сипатталған "АТ" және "АКТ" терминдерінен басқа, екеуіне 
ұқсас басқа "Информатика" терминологиясын естіген боларсыз. Информатика 
барлық есептеу пәндерінің (Компьютерлік инженерия, Ақпараттық 
технологиялар /ақпараттандыру ғылымдары, бағдарламалық қамтамасыз етуді 
әзірлеу, АКТ және т.б.) бастаушысы болып табылады. Қарапайым сөзбен 
айтқанда, информатика-бұл компьютерлермен байланысты барлық ұғым. АT - 
дан айырмашылығы, Компьютермен жұмыс дағдылары (КД) - бұл 
компьютерлердің жұмыс істеу принциптерін терең білетін есептеу ғылымы, ал 
ақпараттық технологиялар - бұл іскер ортада жұмысты жеңілдету үшін 
ақпараттық жүйелерді тиімді пайдалануға арналған ғылым. 
КД - есептеуге және олардың қолданылуына бағытталған ғылыми және 
практикалық тәсіл. Информатика маманы есептеу теориясы мен есептеу 
жүйелерін жобалауға маманданған. Сонымен, информатика маманы физика, 
математика, электротехника және бағдарламалық тілдердің түрлерін жақсы 

біледі. Ал КД - бұл зерттеу жұмысымен байланысты сала, сондықтан ол зерттеу 
нәтижелерінің инновацияларымен бірге дамиды. 
Компьютерлік ақпараттық жүйелермен жұмыс істеу үшін сізге бастапқы 
деңгейден жетілдірілген деңгейге дейін кейбір дағдылар қажет екені анық. 
Қарапайым тілмен айтқанда, сізге ақпараттық және коммуникациялық 
технологиялармен жұмыс істеу үшін компьютерлер мен компьютерлік 
бағдарламалық жасақтаманы пайдалану білу қажет. 
Осылайша,бірінші бөлімде сізге білу қажет негізгі обьектілер: 
-
Ақпаратты түрлендіру 
-
Сақтау 
-
Өңдеу 
-
Қорғау 
-
Жіберу/байланыстыру 
-
Қабылдау 
ақпарат компьютер және олардың бағдарламалық жасақтамасы арқылы 
қолданылады. Сонымен, компьютермен жұмыс істеу дағдылары қажет екенін 
және АКТ-мен тығыз байланысты екенін түсінесіз. 
АКТ-мен жұмыс істеу барысында қажетті компьютерлік дағдыларды түсіну 
үшін жоғарыдағы ақпаратқа қатысты терминдерді қарапайым мысалдармен 
қарастырайық. 

Сіз өзіңізге ұнаған музыканы жүктеп, дауысыңызды микрофонмен жазып, 
оны компьютерде кейінірек ашуға және ойнатуға болатын сандық файл ретінде 
сақтай аласыз. Яғни дыбыстық ақпарат сандық медиаға 
өңделді
және кейінірек 
пайдалану үшін компьютерде сақталды. Сіз оны қалаған форматта 
сақтау 
арқылы досыңызға тыңдауға мүмкіндік бере аласыз. 

Компьютерде өте құпия құжаттар сақталған деп елестетіп көріңіз. Осы 
құжаттарға басқа адамдардың кіруіне жол бермеу үшін папкаға құпия сөзді 
қолдану арқылы кіруді 
бұғаттауға (қорғауға)
болады. Біреу бұл қалтаны ашуға 
тырысқанда, компьютер сізден белгілі құпия сөзді сұрайды 

Егер сіз өзіңіздің компанияңыздың жалақы бөлімінде жұмыс жасасаңыз, 
жүйеге негізгі жалақы, жалақы бойынша аванс, төленетін үстем ақылар, жұмыс 
істеген үстеме сағаттар саны сияқты мәліметтер енгізілген. Компьютер арнайы 
бағдарлама арқылы қызметкерлердің ай сайынғы жалақысын беретін қарапайым 
компьютерлік бағдарламаны пайдалана аласыз. Мұнда келтірілген мәліметтер 
ай сайынғы жалақыға 
ауыстырылды (өңделді),
бұл өте маңызды ақпарат.