Аралық бақылау тапсырмасы 6В01717 – «Қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімдерін дайындау»
Өмірзақ Айтбай еңбегіндегі қағидаттар
жүктеу/скачать 499,61 Kb. Pdf көрінісі
|
Байменова Динара Аралық бақалау ҚТӘ-23
|
3.3 Өмірзақ Айтбай еңбегіндегі қағидаттар Терминология саласындағы алғашқы докторлық диссертацияны Өмірзақ Айтбай қорғады. Диссертация тақырыбы “Қоғамның ғылымдар терминологиялық лексикасының қалыптасуы мен дамуы”. Жалпы 5 тараудан тұрады. 1-тарау. Жалпы тіл білімі мен түркологиядағы термин зерттеудің қазіргі жағдайы. 2-тарау. Қазақ тілінде термин қалыптастырудың негізгі кезеңдері 3-тарау. Қазақ тіліндегі қоғамдық терминдердің негізгі көздері. 4-тарау. Қазақ тіліндегі терминжасам мәселесі. 5-тарау. Терминжасамдағы аударманың орны. 1 тарауда I. Кеңесбаев пен Т. Жанұзақов сөздігінен анықтамалар берілген. «Термин, атау – ғылым, техника, сол сияқты тұрмыстың белгілі саласындағы ұғымдарды дәл атау үшін жұмсалатын сөздер мен сөз тіркестері» Оның басты белгілері: дәлдік, қысқалық, жүйелілік. Қысқа айта кететін болсақ, алғашқысы дәлдік. Дәлдік: • Термин білдіруге тиісті ұғым белгілерін дәл іріктеп алу • Термин жасау кезінде пайдаланылатын оның компоненттері мен элементтерін дұрыс саралау • Термин жасау барысында осы аталған элементтердің органикалық бірлігі қамтамасыз етілуге тиіс. Қысқалық: • термин құрауға қатыстырылатын кейбір элементтерді қысқартуға болады; • термин құрамының қайсыбірін басқа элементтер мен алмастыруға болады; 15 • термин құрамындағы жеке сөздерді қосымшалармен алмастыруға болады; • бір синтаксистік құрылымды екіншісімен ауыстыруға болады; кейбір бөліктері мен элементтерін қысқартуға болады; аббревиатура көмегін пайдалануға болады. Жүйелілік Жүйелілік тәртібі сақталатын жерде синонимдік қатарға, көп мағыналылыққа орын жоқ. «Терминология», ең алдымен, тілдің арнайы лексикасының даму заңдылықтарын тексеретін ғылым саласы, сонымен бірге ол ғылым мен техниканың жеке салалары – терминдерінің жиынтығы. жүктеу/скачать 499,61 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|