Какен Ахановтың Ті білімінің негіздері оқулығында дауысты дыбыстардың жасалуы:
Бірден-бір ерекшелік – музыкальды тонның болуы.Сөйлеу қуысына екі резонатор бар (ауыз қуысы мен жұтқыншақ).Екеуі ұштаса келе дауыстылардың әуені(тембр) айқындалып, құлаққа естілуінен а дыбысын о дыбысынан ажырата аламыз.
Әрі олар жасалуындағы үннің ішкі қатысы бойынша жалаң(монофтонг) және құранды(дифтонг,трифтонг) деп бөлінеді. Мұндағы құранды дыбыстарды өз ішінен ашық дифтонг О,Ө,Е және тұйық дифтонг У,И деп жіктегеніміз абзал.
