Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі Коммерциялық емес акционерлік қоғамы
жүктеу/скачать 19,04 Mb.
|
Дәрібаев Еркебұлан РЭТк 22-5
nesipbaev-adam-jane-ui
2. Мемлекеттегі қызмет барысы
Германиямен жағдайдың нашарлауына байланысты Черчилльдің сыртқы саясат мәселелерімен айналысуына тура келді. Әскери мамандардан алынған идеялар мен ақпараттардан Черчилль «контитенталды проблемалардың әскери аспектілері» туралы меморандум жасады және оны премьер-министрге тапсырды. Бұл құжат Черчилльдің сөзсіз табысы болды. Бұл Черчилдің кавалериялық офицерлер мектебі берген әскери білімі болғандықтан бірқатар маңызды әскери мәселелерді жылдам және кәсіби тұрғыдан шешуге көмектесті [4, б. 214]. 1911 жылы қазанда премьер-министр Асквит Черчилльге Адмиралтейство Бірінші Лорд постын ұсынды, ал 23 қазанда осы лауазымға ресми тағайындалды. Адмиралтейство формалды өту төмендеу лауазым еді, себебі ішкі істер министрлігі барынша маңызды үш үкіметтік мекемелердің бірі болып саналатын. Алайда, Черчилль ешқандай күдіксіз Асквиттің ұсынысын қабылдады, өйткені флот британдық геосаясатының маңызды құралдарының бірі болды, осы кезеңде өз тарихында ірі жаңарту кезеңін өткерді. Әскери-теңіз күштеріне жұмсалатын шығындар британ бюджетінің ең ірі шығынды баптарының бірі болды. Черчилльге шығындардың тиімділігін бір уақытта арттыру кезінде реформа жүргізу тапсырылды. Оның бастамасымен болған өзгерістер өте ауқымды еді: ІТК бас штабы құрылды, теңіз авиациясы бекітілді, жаңа типтегі әскери кемелер жобаланды және салынды. Бастапқы жоспар бойынша, 1912 жылғы кеме құрылысы бағдарламасы бойынша «Айрон Дьюк» типтес 4 жақсартылған линкор құрастырылуы тиіс еді. Алайда Адмиралтействоның жаңа Бірінші Лорды жобаны 15 дюмді негізгі калибр бойынша қайта істеуге бұйрық берді, бұл ретте осындай құралдарды құру бойынша жобалау жұмыстары әлі біткен жоқ. Нәтижесінде Queen Elizabeth типтегі линкорлар өте сәтті құрылды, олар 1948 жылға дейін Ұлыбританияның КВМФ қызмет етті. Черчилль 5 қазанда Антверпенге келді және қаланың қорғанысын жеке басқарды. Белгия үкіметі бұл қаланы немістерге бергісі келді. Барлық күштерге қарамастан 10 қазанда қала берілді, 2500 солдат қаза тапты. Черчилльді орны толмас ресурстар мен адам өмірлерін жоғалтқаны үшін айыптады, көбісі Антверпен қорғанысына Кале пен Дюнкерк қолдау көрсетті деп санайды. Черчилль «Құрлықтағы кеме жөніндегі комиссия» төрағасы ретінде алғашқы танктерді әзірлеу және танк әскерін құру жобасына қатысты. 1915 жылы ол Дарданелль операциясының бастамашыларының бірі болды, бұл одақтас әскерлер үшін апатты жағдаймен аяқталды, үкіметтік дағдарысты тудырды. Черчилль жаңа коалициялық үкімет құрылғанда сәтсіздік үшін жауапкершіліктің бір бөлігін өзіне алды, консерваторлар Адмиралтействоның бірінші лорд постынан оның кетуін талап етті. Ол бірнеше айлар бойы Ланкастерск герцогтігінің канцлер синекур лауазымында отырды, ал 15 қарашадан бастап отставкаға кетті, Батыс Майданға бет алды, онда полковник атағымен Шотландиялық Корольдік Фузилёрлердің 6-батальонын басқарды, парламентке дебаттарға қатысу үшін сирек келді. 1916 жылы мамыр айында ол басшылықты тапсырып, Англияға қайтып оралды. 1917 жылы шілде айында қарау-жарақтар министрі, ал 1919 жылы қаңтарда – авиацияның әскери министрі болып тағайындалды. Ол «Он жылдық қалпына келтіру» деп аталатын доктринаның негізін қалаушылардың бірі болды, осы доктринаға сәйкес әскери құрылыс және әскери бюджет Англия соғыс біткен соң он жыл бойы ірі жанжалдарға тартылмайтын болады деген шешімге байланысты жоспарлануы тиіс.
1922 жылы сайлауда Черчилль Либеральдық партия атынан сайлауға түсті, Данди округінде жеңіліске ұшырады. Лестерден парламентке өту әрекеті 1923 жылы сәтсіз аяқталды, содан кейін тәуелсіз кандидат ретінде сайлауға түсті, ең алдымен Вестминстрлік округінен сайлауға дейін сәтсіз болды, тек кейін 1924 жылғы сайлауда ғана Қоғамдар палатасында өз орнын қайтарды. Келесі жылы ол Консервативті партияға ресми қосылды. 1924 жылы Черчилль Стэнли Болдуин үкіметінде қазынашылық канцлерінің лауазымына ие болды. Осы орында британ экономикасының алтын стандартқа сәтсіз қайта оралуын басқарды. Үкіметтің әрекеті дефляцияға әкелді, экономикалық құлдырау, жаппай жұмыссыздық орын алды, соның салдары 1926 жылғы жаппай ереуілге алып келді. Ол кейінгі бірнеше жылдарды шығармашылық жұмыстарға арнады, сол кезде «Мальборо: оның өмірі мен уақыты» (ағылшынша Marlborough: His Life and Times) – оның бабасы Мальборо1-герцогы Джон Черчилльдің биографиясы барынша маңызды туынды болып саналатын. Ол парламентте «Черчилль тобын» - консервативті партия құрамындағы шағын фракцияны ұйымдастырды. Фракция Үндістанға тәуелсіздікті беруге, тіпті доминион мәртебесін беруге, барынша қатал саяси курсқа, көбінесе Германияның қайта жарақтануына белсенді әрекетке қарсы шықты. Ол соғыс жылдары Чемберлен үкіметі кезіндегі Гитлердің тыныштық орнату саясатын қатаң сынға алды, Мюнхен келісімін жасағаннан кейін Қауымдастықтар палатасында: «Біздің алдымызда соғыс пен абыройы төгілген масқарашылдық арасындағы таңдау тұр еді. Сіздер масқарашылдықты таңдадыңыздар, енді соғысты қабылдаңыздар» жүктеу/скачать 19,04 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|