14
• Барлық материал мен олардың мақсатын түсіну.
• Барлық тұсаукесерлерді білу.
• Материалды балаға қолайлы сәтте ұсыну.
• Қайталау қажеттілігіне құрметпен қарау.
• Ешқандай түзетулер енгізбеу.
• Ережелер орнату.
• Еліктеу үлгісі болу.
• Жазаламау және мадақтамау.
• Баланы күн сайын бақылау.
• Шоғырлануды қамтамас ету.
• Баланың жұмысын ешқашан тоқтатпау.
• Қашан және қалай тоқтатып, араласу керектігін білу.
• Жанжалды шешіп бәрін қалпына келтіру.
• Топтық іс-шараларды дайындау.
• Баланы қадағалау.
• Баланың алдында әдемі болып жүру.
• Балалар сізді жақсы көреді, егер сіздің өздеріне деген құрметті сезінсе, ол
үшін балаларға өзін дербес сезінуіне мүмкіндік беру керек.
• Балаға қызметті таңдау мүмкіндігі беріледі.
• Табысты Монтессори -педагогі сыныбындағы балалар, өздерін мұғалім жоқ
секілді жұмыс істейді.
Педагогтың міндеті
• Ең негізгі міндеті – балаларға өзін - өзі дамыту жұмыстарында көмек беру,
оның өз бетімен білім
алуына жағдай жасау
• Балаларды топта сақталатын ережелермен таныстыру
• Балалардың іс - әрекетін бақылап, тек қажет кезінде көмек көрсетеді
• Дидактикалық материалдарды қалай дұрыс қолдану керектігін үйрету
• Топтағы жағымды атмосфераны қалыптастыру, келіспеушілікті шешу
• Баланың әрі қарай өзін дамытуда бағыт береді
Мария Монтессоридің өсиеттері:
• Қандай жағдай болсада, бала өзіңізге келіп көмек сұрамайынша,
ешқашан
балаға қол тигізбеңіз.
• Баланың алдында немесе сырттай бала туралы жаман айтпаңыз.
• Жақсы бала тәрбиелеуге көңіл бөліңіз, нәтижесінде оның жаман қылықтары
біртіндеп төмендейді.
• Қоршаған ортаны дайындауға белсене қатысыңыз. Сол ортаға тұрақты
күтімді көрсетіңіз. Балаңызбен онымен сындарлы қарым-қатынас орнатуға
көмектесіңіз. Әрбір даму материалының өз орнын және онымен жұмыс
істеудің дұрыс жолдарын көрсетіңіз.
• Сізге тәуелді балаға әрдайым көмек қолын созып, үнемі тыңдап, берілген
сұрағына жауап беріңіз.
• Қате жасаған баланы құрметтеңіз, сосын кейінірек оны түзете аласыз, бірақ
баланың өзіне немесе басқа балалардың дамуына қауіп төндіретін,
дұрыс
пайдаланбаған материал болған жағдайда, кез-келген әрекеттерді дереу
тоқтатыңыз.
15
• Басқа балалардың жұмысын бақылап, не істегенін және не істейтіні туралы
ойланып отырған балаға құрметпен қараңыз. Ешқашан оны басқа да белсенді
іс-қимылдарға мәжбүрлемеңіз.
• Өз ісін іздеп, таңдай алмай жүрген балаға көмек көрсетіңіз
•
Бұрынғы тұсаукесерді үйренуден бас
тартқан балаға оны қайталап
үйретуден шаршамаңыз, үйрене алмаған тұсаукесерін қайта таныстырып,
қиындықты жеңуге көмек беріңіз. Оны мейірімділік пен сүйіспеншілікпен,
сабырлық пен өзін –өзі ұстау мәдениетімен, жан-жағыңызды қамқорлық
сезімімен толтыра отырып жасаңыз.
• Әрқашан балаға жайдары мінезіңізбен сөйлесіңіз,
оған өзіңіздің
игілігіңіздегі ең жақсы нәрсеңізді ұсыныңыз.
Қоршаған ортаны дайындау:
• Педагог төмендегідей талаптарды орындай отырып, біріңғай тәртіпте
ортаны дайындауға және сақтауға міндетті:
-Баланың өзіне қажетті заттарға қол жеткізіп, еркін жүре алатындай топ
ішіндегі жиһаздарды ыңғайлы етіп қою керек.
- Балалардың көпшілігін көре алу үшін әрқашан ыңғайлы отырыңыз;
-
Балаға жаңалық ашуға шақыратын, бірақ ешнәрсеге міндеттемейтін
ұсыныс ретінде материал беріңіз.
Барлық
материалдардың болуын
қамтамасыз етіңіз:
- баламен үйлесімді және сыртқы көмексіз өз - өздерін басқаруға
мүмкіндік береді;
- баланы олармен жұмыс істеуге тарту үшін әдемі және тартымды;
- баланы координациялық зерттеуге көмектесу үшін нәзік;
- психологиялық тұрғыдан дұрыс;
- пайдаланудың нақты мақсаты бар;
- таза, ақаулықтарсыз және әрбір материалдың толық жиынтығы бар;
- баланың шыдамдылығын үйрету және оның
еркін дамуына көмектесу
үшін бір көшірмеде бар;
- тәуелсіздікті қамтамасыз ету үшін кодталған арнайы түсі бар;
- солдан оңға қарай қиындық дәрежесіне қарай реттелген;
- олардың мақсаты бойынша топтастырылған.
Күнделікті өз іс-әрекеттерін бағалау:
• Баланың әрқайсысын жақсы білемін бе?
• Жеке баланың немесе бүкіл топтың қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін
жаңа жаттығуларды енгіздім бе?
• Балалардың барлығы қоршаған ортаның барлық аймақтарын өз
мүмкіндіктерінің барлығына пайдаланады ма?
• Сабақта жаңғыру мен қызығушылық болды ма, әлде балалар уақытты босқа
өткізді ме?
• Сабақта тәжірибе алмасу және әлеуметтік қарым-қатынас бар ма?
• Менің жоспарларым осы топ балаларының қажеттіліктерін білетінімді
көрсете ме?
• Балалардың сүйікті шығармаларынан басқа қандай әндер мен әңгімелер
енгізілді?
16
• Қандай жаңа технологияны қолданамын?
• Кәсіби кітапты соңғы рет қашан оқыдым?
• Альбомдарымды соңғы рет қашан аштым?
• Өз ойларыммен әріптестеріммен бөлісемін бе?
• Менің оқу үрдісім күнделікті тәжірибе алу болып табылады ма?
Күнделікті өмірде, біз көңіл-күйімізге байланысты балалармен оң
немесе теріс қарым-қатынас жасаймыз.
Біз жиі балалардың жасаған
әрекеттерін түсінбей жатып себепсіз шешім шығарамыз.
Теріс қатынасы бар
жауап мақтаныш пен ашулануға негізделеді, ал оң жауапты сүйіспеншілікке
негізделген. Монтессори-педагогі бақылап, материалмен жұмыс істей алады,
бірақ бұл ең маңызды нәрсе емес. Ең бастысы- адамның рухы, баланы
тәрбиелеу мәселесіне қалай жақындау керектігі.
Достарыңызбен бөлісу: