адам – қашанда
әлеуметтік тіршілік иесі, ол
қоғамнан тыс өмір сүре алмайды. Сол себепті Фихте әлемдік тарихты
мемлекетке дейінгі, табиғаттық және
мемлекеттік дейтін сатыларға
бөлуді қабылдай алмайды. Әлем тарихында мемлекет қашанда болған.
Алайда мемлекет адамнан жоғары тұрған әлдебір
өзіндік мақсат емес, ол бар-жоғы –
қоғамдық өмірді ұйымдастыру, азаматтардың
қауіпсіздігін қамтамасыз ету, ғылым мен білімді дамыту, материалдық
игіліктерді өндіру
ҚҰРалы ғана.
Олай болса, халықтың мемлекет қызметін бақылайтын құқы бар.
Халық тарапынан бақылау әркез мүмкін бола бермейтін шенеуніктердің
теріс пайдаланушылықтарын, сыбайластығын сынға ала отырып, ой-
шыл
