Г а м д информатика
§ 1. Компьютерде қалай қауіпсіз жұмыс
жүктеу/скачать 12 Mb. Pdf көрінісі
|
§ 1. Компьютерде қалай қауіпсіз жұмыс істеуге болады? § 2. Компьютерде қандай маңызды құрылғылар бар? А А Р Р Р М М А § 1. Компьютерде қалай қауіпсіз жұмыс § 1. Компьютерде қалай қауіпсіз жұмыс істеуге болады? істеуге болады? § 2. Компьютерде қандай маңызды құрылғылар бар? § 2. Компьютерде қандай маңызды құрылғылар бар? Н § 1. Компьютерде қалай қауіпсіз жұмыс § 1. Компьютерде қалай қауіпсіз жұмыс істеуге болады? істеуге болады? - - П П ППВВ ЖӘНЕ ҚАУ ІП СІЗ ДІК ЖӘНЕ ҚАУ ІП СІЗ ДІК ЖӘНЕ ҚАУ ІП СІЗ ДІК ЖӘНЕ ҚАУ ІП СІЗ ДІК бб КОМ ПЬЮ ТЕР КОМ ПЬЮ ТЕР б ЖӘНЕ ҚАУ ІП СІЗ ДІК с ас с с I ТАРАУ ы ы Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ * Книга предоставлена исключительно в образовательных целях согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217 6 § 1. Компьютерде қалай қауіпсіз жұмыс істеуге болады? Ком пью тер тү сі ні гі қау іп сіз жұ мыс пен ты ғыз бай ла ныс ты. Қалайойлайсыңдар,комп ютералдында негеұзақотыруғаболмайды? Ком пью тер де жұ мыс іс теу ең ал ды мен көз ге күш тү сі ре ді. Ком пью тер де жұ мыс іс те ген кез де уа қыт тың қа лай өт ке нін бай қа май қа ла мыз. Кір пік қақ пай отыр ған нан көз де рің құр ғап, тала ды. Ал, бұл көз дің кө ру қа бі ле ті нің на шар ла уы ның бір се бе бі бо лып та бы ла ды. Көздішаршатпаудыңжолдарықандай? Ол үшін мы на талап тар ды орын дау ке рек: 1. Мо ни тор ға дей ін гі ара қа шық тық 60–70 смден кем бол мауы ке рек (со зыл ған қол дың ұзын ды ғын дай). 2. Ком пью тер ал дын да ғы жұ мыс 25 ми нут тан ас пауы ти іс. 3. Жиіжиі көз, мой ын, ар қа үшін ар найы бел гілен ген жат ты ғу лар жа сап оты ру қа жет. 4. Эк ран ның дәл ор та сы на қа рау ке рек (1-су рет). 5. Жұ мыс іс теу үшін дә рі гер кө зіл ді рік киюге ке ңес бер ген оқу шы лар ком пью тер ал дын да мін дет ті түр де кө зіл ді рік ки іп оты ру ла ры ти іс. Ол кө ру қа бі ле тін одан әрі на шар лат пау ға кө мек те се ді. Көз ге ар нал ған жат ты ғу ды ком пью тер мен жұ мыс іс те ген уа қыт та әр бір 10–15 ми нут сай ын орын дап оты ру ке рек. Ком пью тер ді пай да лан ған да тек өз ден сау лық та рың ның қау іп сіз ді гін қам та ма сыз етіп қа на қой май, ком пью тер лік тех ни ка мен (2, 3-су рет тер) де мұ қи ят жұ мыс іс теу ке рек. Ол үшін арнайы ережелерді қатаң сақтау керек. • комп ютердеген не? комп ютердіңқа уіпсіздігідегенне? М кабинеттегі ережелермен талаптар; көзжаттығуларын қолдану; алғашқыжәрдем көрсетутәсілдері. А А А А 6 Р қау қау іп іп тех тех ни ни ка ка Ол үшін арнайы ережелерді қатаң сақтау керек. Ол үшін арнайы ережелерді қатаң сақтау керек. М қыт қыт та әр та әр Ком Ком пью пью М іп іп сіз сіз ді ді А лар ком лар ком іп оты іп оты ру ру ға кө ға кө мек мек те те се се Көз Көз ге ар ге ар нал нал ған жат ған жат та әр та әр бір 10–15 ми бір 10–15 ми Н ның дәл ор ның дәл ор мыс іс мыс іс теу үшін дә теу үшін дә лар ком лар ком пью пью ру ру ла ла ры ти ры ти се се - ру қа ру қа ның дәл ор ның дәл ор та та сы сы П гі ара гі ара ған қол ған қол дың ұзын дың ұзын дын дын да да ғы жұ ғы жұ мыс 25 ми мыс 25 ми жиі көз, мой жиі көз, мой ын, ар ын, ар қа үшін ар қа үшін ар ру қа ру қа жет. жет. В жолдары жолдары қандай? қандай? тар тар ды орын ды орын дау ке дау ке гі ара гі ара қа қа шық шық тық 60–70 тық 60–70 дың ұзын дың ұзын б мыз. Кір мыз. Кір ғап, тала ғап, тала нің на нің на шар шар ла ла уы уы ла ла ла ның бір се ның бір се а қыт қыт тың қа тың қа мыз. Кір мыз. Кір пік қақ пік қақ ғап, тала ғап, тала ды. Ал, бұл көз ды. Ал, бұл көз ғап, тала ғап, тала ғап, тала ның бір се ның бір се с болмайды? болмайды? мыс іс мыс іс теу ең ал теу ең ал ді. Ком ді. Ком пью пью тер тер тың қа тың қа лай өт лай өт пік қақ пік қақ п комп ютер комп ютер алдында алдында болмайды? болмайды? теу ең ал теу ең ал а сіз жұ сіз жұ мыс мыс алдында алдында с § 1. Компьютерде қалай қауіпсіз жұмыс істеуге § 1. Компьютерде қалай қауіпсіз жұмыс істеуге сіз жұ сіз жұ мыс мыс пен пен ы ы § 1. Компьютерде қалай қауіпсіз жұмыс істеуге § 1. Компьютерде қалай қауіпсіз жұмыс істеуге Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ * Книга предоставлена исключительно в образовательных целях согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217 7 Басты сәл еңкейтіп ұстаймыз Иығымыз еркін Тізе тікбұрыш болып бүгілген Оқу құралдары оқушының алдында орналасқан Арқаны тік ұстаймыз Саусақтар мен білек бір сызықта орна ласқан 60–70 см Комп ютердедұрысотыруережелері 1. 1ден 4ке дей ін са нап, көз ді қат ты жұ му 2. көз ді жы пы лық та ту 3. 1ден 4ке дей ін са нап, саусақтың ұшы на қа рау 4. көз ді айналдыра және ке рі қарай қимыл дату 5. бас ты бұр мас тан (тік ұстап) оң ға сол ға қа рау 6. көз дің қа ра шы ғын жо ға рытө мен қи мыл да ту 7. 1ден 4ке дей ін са нап, көз ді жұ му 8. 1ден 6ға дей ін са нап, алыс қа қа рау Комп ютердідұрыспайдалану А А РМ ААААА мен қи мыл да ту Н Н Н Н Н Н Н Н НН көз дің қа ра шы ғын жо ға рытө мен қи мыл да ту - - - - - - ПППППП П П П көз ді жы пы лық та ту 1ден 4ке дей ін са нап, саусақтың П В ВВВ В В 3. В ВВ 1ден 4ке дей ін бб Комп ютердедұрысотыруережелері Комп ютердедұрысотыруережелері аа а сс сс п п а а сы ы Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ * Книга предоставлена исключительно в образовательных целях согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217 8 Компьютер ге жалғанған құрылғыларды ажыратпау Компьютерді қосу және ажырату ережелерін сақтау Компьютердің жүйелік блогын, мониторды және басқа да құрылғы ларын бөлшектемеу Компьютерде таза қолмен жұмыс істеу Мониторды қолмен ұстамау Компьютерге ылғал тимеуін қадағалау Пернетақтаның үстіне артық заттар қоймау керек Комп ютердіңқауіпсіздіктехникалықережелері А Адам ның электр то гы мен за қым дан ған кез де гі ал ғаш қы жәр дем көр се ту тә сіл де рі: 1. Ком пью тер ді электр то гы нан ажы ра ту ке рек. 2. Электр то гын өт кіз бей тін қол да бар құ рал дар ды пай да ла нып, за қым дан ған адам ды ток көзі нен алыстату ке рек. 3. Дә рі гер ді ша қыр ту ке рек. Адам күй ік ке ша лын ған жағ дай да: 1. Жарақаттанған жерге мик робтар түс пеуі үшін алдын ала целлофанмен орап, суық суда ұстау қажет. Е Компьютермен жұмыс ба- рысында үнемі қауіпсіз дік ережесін мұқият сақтаңдар! Барлық техникалық құ- рыл ғылар ток көзіне жал- ғанғандықтан, кабинетте жұмыс жасағанда абай болыңдар! Компьютермен жұмыс істеп болғаннан кейін, қолдарыңды салқын сумен жуыңдар. А А А А 8 Р Адам күй ік ке ша лын ған жағ дай да: Адам күй ік ке ша лын ған жағ дай да: 1. Жарақаттанған жерге мик робтар түс пеуі үшін алдын ала 1. Жарақаттанған жерге мик робтар түс пеуі үшін алдын ала целлофанмен орап, суық суда ұстау қажет. целлофанмен орап, суық суда ұстау қажет. М 3. Дә рі гер ді ша қыр ту ке рек. 3. Дә рі гер ді ша қыр ту ке рек. Адам күй ік ке ша лын ған жағ дай да: Адам күй ік ке ша лын ған жағ дай да: 1. Жарақаттанған жерге мик робтар түс пеуі үшін алдын ала 1. Жарақаттанған жерге мик робтар түс пеуі үшін алдын ала А 2. Электр то гын өт кіз бей тін қол да 2. Электр то гын өт кіз бей тін қол да бар құ рал дар ды пай да ла нып, бар құ рал дар ды пай да ла нып, за қым дан ған адам ды ток көзі нен за қым дан ған адам ды ток көзі нен алыстату ке рек. алыстату ке рек. 3. Дә рі гер ді ша қыр ту ке рек. 3. Дә рі гер ді ша қыр ту ке рек. Н 1. Ком пью тер ді электр то гы нан 1. Ком пью тер ді электр то гы нан ажы ра ту ке рек. ажы ра ту ке рек. 2. Электр то гын өт кіз бей тін қол да 2. Электр то гын өт кіз бей тін қол да бар құ рал дар ды пай да ла нып, бар құ рал дар ды пай да ла нып, за қым дан ған адам ды ток көзі нен за қым дан ған адам ды ток көзі нен - жәр дем көр се ту тә сіл де рі: жәр дем көр се ту тә сіл де рі: 1. Ком пью тер ді электр то гы нан 1. Ком пью тер ді электр то гы нан П А А Адам ның электр то гы мен Адам ның электр то гы мен за қым дан ған кез де гі ал ғаш қы за қым дан ған кез де гі ал ғаш қы жәр дем көр се ту тә сіл де рі: жәр дем көр се ту тә сіл де рі: В Комп ютердіңқауіпсіздіктехникалықережелері Комп ютердіңқауіпсіздіктехникалықережелері А А б б Комп ютердіңқауіпсіздіктехникалықережелері Комп ютердіңқауіпсіздіктехникалықережелері а а с с п пп а а с сс ы ы ы Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ * Книга предоставлена исключительно в образовательных целях согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217 9 2. Күйген жерді асептикалық таңғышпен орап қою қажет (4-сурет). 3. Дә рі гер ді ша қыр ту ке рек. Күйгенжағдайдакөрсетілетінкөмек Б 1. Ком пью тер де жұ мыс іс теу ба ры сын да қан ша уа қыт оты ру қа жет? 2. Көз бен мо ни тор дың ара қа шық ты ғы қан ша бо лу ке рек? 3. Ком пью тер мен жұ мыс жа сау ке зін де гі қау іп сіз дік тех никалық ере же ле рін атаң дар. 4. Күй іп қалған жағ дай да ал ғаш қы кө мек қа лай көр се ті ле ді? Т 1. Компьютердің алдында неліктен ұзақ отыруға болмайды? 2. Көз жаттығуларын не үшін жасаймыз? 3. Ком пью тер де дұ рыс оты ру ере же ле рі неліктен маңызды? Т 1. Қау іп сіз дік тех ни ка сы ере же ле рін бұ зу сал да рын талдаң дар. Та қы рып тың не гіз гі түйі нін ай тың дар. 2. «Компьютер алдында отырған кезде нені ескеру керек?» атты бейнеақпаратты ( https://www.youtube.com сай- тынан қараңдар) көріп, талқылаңдар. Б Т Т А А Р 2. «Компьютер алдында отырған кезде нені ескеру керек?» 2. «Компьютер алдында отырған кезде нені ескеру керек?» атты бейнеақпаратты ( атты бейнеақпаратты ( тынан қараңдар) тынан қараңдар) М 1. Қау іп сіз дік тех ни ка сы ере же ле рін бұ зу сал да рын талдаң 1. Қау іп сіз дік тех ни ка сы ере же ле рін бұ зу сал да рын талдаң дар. Та қы рып тың не гіз гі түйі нін ай тың дар. дар. Та қы рып тың не гіз гі түйі нін ай тың дар. 2. «Компьютер алдында отырған кезде нені ескеру керек?» 2. «Компьютер алдында отырған кезде нені ескеру керек?» атты бейнеақпаратты ( атты бейнеақпаратты ( М А 1. Компьютердің алдында неліктен ұзақ отыруға болмайды? 1. Компьютердің алдында неліктен ұзақ отыруға болмайды? 2. Көз жаттығуларын не үшін жасаймыз? 2. Көз жаттығуларын не үшін жасаймыз? 3. Ком пью тер де дұ рыс оты ру ере же ле рі неліктен маңызды? 3. Ком пью тер де дұ рыс оты ру ере же ле рі неліктен маңызды? А 1. Қау іп сіз дік тех ни ка сы ере же ле рін бұ зу сал да рын талдаң 1. Қау іп сіз дік тех ни ка сы ере же ле рін бұ зу сал да рын талдаң А Н 1. Компьютердің алдында неліктен ұзақ отыруға болмайды? 1. Компьютердің алдында неліктен ұзақ отыруға болмайды? 2. Көз жаттығуларын не үшін жасаймыз? 2. Көз жаттығуларын не үшін жасаймыз? 3. Ком пью тер де дұ рыс оты ру ере же ле рі неліктен маңызды? 3. Ком пью тер де дұ рыс оты ру ере же ле рі неліктен маңызды? Н - - П 2. Көз бен мо ни тор дың ара қа шық ты ғы қан ша бо лу ке рек? 2. Көз бен мо ни тор дың ара қа шық ты ғы қан ша бо лу ке рек? 3. Ком пью тер мен жұ мыс жа сау ке зін де гі қау іп сіз дік тех 3. Ком пью тер мен жұ мыс жа сау ке зін де гі қау іп сіз дік тех никалық ере же ле рін атаң дар. никалық ере же ле рін атаң дар. 4. Күй іп қалған жағ дай да ал ғаш қы кө мек қа лай көр се ті 4. Күй іп қалған жағ дай да ал ғаш қы кө мек қа лай көр се ті В 1. Ком пью тер де жұ мыс іс теу ба ры сын да қан ша уа қыт оты ру 1. Ком пью тер де жұ мыс іс теу ба ры сын да қан ша уа қыт оты ру 2. Көз бен мо ни тор дың ара қа шық ты ғы қан ша бо лу ке рек? 2. Көз бен мо ни тор дың ара қа шық ты ғы қан ша бо лу ке рек? 3. Ком пью тер мен жұ мыс жа сау ке зін де гі қау іп сіз дік тех 3. Ком пью тер мен жұ мыс жа сау ке зін де гі қау іп сіз дік тех б Күйгенжағдайдакөрсетілетінкөмек Күйгенжағдайдакөрсетілетінкөмек бббб а а Күйгенжағдайдакөрсетілетінкөмек Күйгенжағдайдакөрсетілетінкөмек сп ас 2. Күйген жерді асептикалық таңғышпен орап қою қажет 2. Күйген жерді асептикалық таңғышпен орап қою қажет ы ы 2. Күйген жерді асептикалық таңғышпен орап қою қажет 2. Күйген жерді асептикалық таңғышпен орап қою қажет Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ * Книга предоставлена исключительно в образовательных целях согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217 10 Тө тен ше жағ дай ке зін де ал ғаш қы жәр дем көр се ту әре кет те рін жа зың дар. Күйгенде, та лып қал ғанда жә не ты ны сы та рыл ған да көр се ті ле тін кө мек ті өз бет те рің мен тауып, кес те ні дәптерлеріңе тол ты рың дар. Күйіп қалған жағ дай да Та лып қал ған жағ дай да Ты ны сы та рыл ған да Ком пью тер де орын даң дар. 1. Ком пью тер мен жұ мыс іс теу ке зін де гі қау іп сіз дік ере же ле рін то лық ты рың дар: • эк ранның ор та сы мен оқу шы кө зі нің ара қа шық ты ғы ... смден кем бол мауы ти іс; • ком пью тер де жа са ла тын үзі ліс сіз жұ мыс ... ми нут тан ар тық бол мауы ти іс, одан кей ін мін дет ті түр де жат ты ғу жа сау ға үзі ліс бо луы ке рек; • ком пью тер мен жұ мыс жа сау ке зін де … бол май ды. 2. Ин фор ма ти ка ка би не тін де гі оқу шы мін дет тері: • тәр тіп пен та за лық ты, қау іп сіз дік тех ни ка сы ере же ле рін ... ке рек; • жұ мыс ор ны на мұ ға лім нің нұс қауы мен оты рып, өз ді гі нен орнынан ... ке рек; • құ рыл ғы ның кез кел ген ақауы бі лін ген де не ме се прог рам ма ның дұ рыс жұ мыс іс те мей тұр ға нын көр ген де жыл дам ... ке рек; 3. Тый ым са лы на ды: 1) … 2) … 3) … 4) … Б Қау іп сіз дік ере же ле рін тек сыныпта ғана қолдану қажет пе? Ойларыңмен бөлісіңдер. Б А А А А 10 Р пе? Ойларыңмен бөлісіңдер. пе? Ойларыңмен бөлісіңдер. РР РМ 3. 3. Тый Тый 1) 1) … … 2) 2) … … М ММ А ді ді құ құ рыл рыл прог прог рам рам ген ген де жыл де жыл Тый Тый ым са ым са Н рін ... ке рін ... ке жұ жұ мыс ор мыс ор ны ны ді ді гі гі нен орнынан ... ке нен орнынан ... ке рыл рыл ғы ғы ның кез кел ның кез кел рам рам ма ма - тіп пен та тіп пен та рін ... ке рін ... ке рек; рек; П тық бол тық бол ғу жа ғу жа сау сау ға үзі ға үзі тер тер мен жұ мен жұ мыс жа мыс жа ка ка ка ка би би не не тін тін тіп пен та тіп пен та за за лық лық В сы мен оқу сы мен оқу ден кем бол ден кем бол де жа де жа са са ла ла тын үзі тын үзі тық бол тық бол мауы ти мауы ти іс, одан кей іс, одан кей ға үзі ға үзі ліс бо ліс бо б дар. дар. мыс іс мыс іс теу ке теу ке зін зін де де сы мен оқу сы мен оқу шы шы а де де гі қау гі қау аааа с с с сс с с с ссс п п п п пп п Тыны тарыл а ғанда жә ғанда жә мен тауып, кес мен тауып, кес а а а ны с дем көр дем көр се се ту әре ту әре не ты не ты ны ны сы сы мен тауып, кес мен тауып, кес с ы ы ту әре ту әре ыыы Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ * Книга предоставлена исключительно в образовательных целях согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217 |