§ 24. Анимациялық графиканы құру

136
­
­Спр­айт­ты­құ­ру­ба­тыр­ма­ла­ры
­
­Спр­айт­тар­кі­тап­ха­на­сы
Спр айт   1  атауы мен  мы сық  сп рай ты  құ ры ла ды  (80-су рет). Оның 
ор ны на  бас қа  спр айт тар ды  жа ңа  ны сан  ба тыр масы ның  кө ме гі­
мен 
  спр айт   тар  кі тап ха на сы нан 
  гра фи ка лық  ре дак тор да 
су ре тін  са лу, 
  файл дан  жүк теу, 
  ка ме ра дан  алу  ар қы лы 
ен гі зу ге  бо ла ды  (81-су рет).  Спр айт тар  кі тап ха на сы нан  таң дап 
ал ынған  ка те го рия   бойынша  қа жет ті  спр айт ты  ерек ше леп,  OK 
ба тыр ма сын  шер те міз  (82-су рет).  Кез  кел ген  жо ба ны  да йын­
дау  ба ры сын да  фон дар  кі тап ха на сы нан  қа жет ті  фон ды  таң дап 
алу ға  бо ла ды  (83-су рет). 
А
А
А
А
136
РМ
М
В
Спр­айт­ты­құ­ру­ба­тыр­ма­ла­ры
Спр­айт­ты­құ­ру­ба­тыр­ма­ла­ры
В
бб
Спр­айт­ты­құ­ру­ба­тыр­ма­ла­ры
Спр­айт­ты­құ­ру­ба­тыр­ма­ла­ры
ас
дау  ба ры сын да  фон дар  кі тап ха на сы нан  қа жет ті  фон ды  таң дап 
дау  ба ры сын да  фон дар  кі тап ха на сы нан  қа жет ті  фон ды  таң дап 
п
ал ынған  ка те го рия   бойынша  қа жет ті  спр айт ты  ерек ше леп,  OK 
ал ынған  ка те го рия   бойынша  қа жет ті  спр айт ты  ерек ше леп,  OK 
.  Кез  кел ген  жо ба ны  да йын­
.  Кез  кел ген  жо ба ны  да йын­
п
дау  ба ры сын да  фон дар  кі тап ха на сы нан  қа жет ті  фон ды  таң дап 
дау  ба ры сын да  фон дар  кі тап ха на сы нан  қа жет ті  фон ды  таң дап 
а
  ка ме ра дан  алу  ар қы лы 
  ка ме ра дан  алу  ар қы лы 
  Спр айт тар  кі тап ха на сы нан  таң дап 
  Спр айт тар  кі тап ха на сы нан  таң дап 
ал ынған  ка те го рия   бойынша  қа жет ті  спр айт ты  ерек ше леп,  OK 
ал ынған  ка те го рия   бойынша  қа жет ті  спр айт ты  ерек ше леп,  OK 
.  Кез  кел ген  жо ба ны  да йын­
.  Кез  кел ген  жо ба ны  да йын­
с
(80-су рет).
(80-су рет).
ор ны на  бас қа  спр айт тар ды  жа ңа  ны сан  ба тыр масы ның  кө ме гі­
ор ны на  бас қа  спр айт тар ды  жа ңа  ны сан  ба тыр масы ның  кө ме гі­
  гра фи ка лық  ре дак тор да 
  гра фи ка лық  ре дак тор да 
  ка ме ра дан  алу  ар қы лы 
  ка ме ра дан  алу  ар қы лы 
  Спр айт тар  кі тап ха на сы нан  таң дап 
  Спр айт тар  кі тап ха на сы нан  таң дап 
ы
ы
ы
 Оның 
 Оның 
ор ны на  бас қа  спр айт тар ды  жа ңа  ны сан  ба тыр масы ның  кө ме гі­
ор ны на  бас қа  спр айт тар ды  жа ңа  ны сан  ба тыр масы ның  кө ме гі­

137
­
­Фон­дар­кі­тап­ха­на­сы
1
2
3
4
5
­
­Ны­сан­ды­өң­деу­ба­тыр­ма­ла­ры
Scratch  прог рам ма лау  ор та сының   те ре зе сі нің  жо ғар ы 
жа ғын да  ны сан ды  өң деу  ба тыр ма ла ры  ор на лас қан  (84-су рет):
1)  штамп  құ ра лы,  көшірме  (дуб ли кат)  алу;
2)  қи ып  алу  құ ра лы;
3)  ны сан ның  өл ше мін  үл кей ту;
4)  ны сан ның  өл ше мін  кі ші рей ту;
5)  кө мек.
А
А
РММ
М
АА
1
АА
2
АА
А
НН
2
Н
4)  ны сан ның  өл ше мін  кі ші рей ту;
4)  ны сан ның  өл ше мін  кі ші рей ту;
-
3)  ны сан ның  өл ше мін  үл кей ту;
3)  ны сан ның  өл ше мін  үл кей ту;
-
4)  ны сан ның  өл ше мін  кі ші рей ту;
4)  ны сан ның  өл ше мін  кі ші рей ту;
П
Scratch  прог рам ма лау  ор та сының   те ре зе сі нің  жо ғар ы 
Scratch  прог рам ма лау  ор та сының   те ре зе сі нің  жо ғар ы 
жа ғын да  ны сан ды  өң деу  ба тыр ма ла ры  ор на лас қан 
жа ғын да  ны сан ды  өң деу  ба тыр ма ла ры  ор на лас қан 
1)  штамп  құ ра лы,  көшірме  (дуб ли кат)  алу;
1)  штамп  құ ра лы,  көшірме  (дуб ли кат)  алу;
3)  ны сан ның  өл ше мін  үл кей ту;
3)  ны сан ның  өл ше мін  үл кей ту;
В
Фон­дар­кі­тап­ха­на­сы
Фон­дар­кі­тап­ха­на­сы
В
Scratch  прог рам ма лау  ор та сының   те ре зе сі нің  жо ғар ы 
Scratch  прог рам ма лау  ор та сының   те ре зе сі нің  жо ғар ы 
жа ғын да  ны сан ды  өң деу  ба тыр ма ла ры  ор на лас қан 
жа ғын да  ны сан ды  өң деу  ба тыр ма ла ры  ор на лас қан 
бб
Фон­дар­кі­тап­ха­на­сы
Фон­дар­кі­тап­ха­на­сы
сы
ы

138
Сах на  шарт ты  түр де  де ка рт тық  коор ди нат тар  жүй е сін де гі­
дей  х  жә не  у  осьте рі не  бө лін ген.  Сах на  ор та сын да  са нақ  жүй есі 
бас тала ды.  Әр бір  ось тің  оң  жә не  те ріс  ба ғы ты  бар  (85-су рет). 
Прог рам ма лау  ор та сы ның  сах на сы  элект рон дық    кес те ге  ұқ сас 
бо лып  ке леді.
–240/
180
–239 ... ... –1
0
1
... ...
239
240
179
...
...
1
0
О
–1
...
...
–179
–240/
180
­
­Прог­рам­ма­лау­ор­та­сы­ның­сах­на­сы
М
­
Тікбұрышты координаттар жүйесінде нақты сандардың әрбір реттелген 
жұбына (x, y) жазықтықтың бір нүктесі сәйкес қойылады. Керісінше, жа          зық -
тықтың әрбір нүктесіне реттелген сандар жұбы сәй кес болады. Осы сан 
жұ   бын дағы сандар сәйкес 
­
 деп аталған. Коорди-
наттар дың бас нүктесіне реттелген сан дар жұбы (0, 0) сәйкес келеді. Коорди- 
наттардың бас нүктесі O (латынша «ориго» – «басы» деген сөз дің алғашқы 
әрпі нен алынған) нүктесімен белгіленеді. 1679 жылы француз ма     тематигі 
Филипп де Лайр (1640–1718) «координаттың бас нүктесі» деген ғылыми 
атауды енгізген (https://kk.wikipedia.org/wiki/Декарт­тық­координаттар­
жүйесі­сайтынан­қосымша­ақпараттар­алуға­болады).
А
А
А
А
138
Р
Р
атауды енгізген 
жүйесі­сайтынан­қосымша­ақпараттар­алуға­болады)
М
жұ   бын дағы сандар сәйкес 
наттар дың бас нүктесіне реттелген сан дар жұбы (0, 0) сәйкес келеді. Коорди- 
наттардың бас нүктесі O (латынша «ориго» – «басы» деген сөз дің алғашқы 
әрпі нен алынған) нүктесімен белгіленеді. 1679 жылы француз ма     тематигі 
М
Филипп де Лайр (1640–1718) «координаттың бас нүктесі» деген ғылыми 
атауды енгізген 
жүйесі­сайтынан­қосымша­ақпараттар­алуға­болады)
А
А
Тікбұрышты координаттар жүйесінде нақты сандардың әрбір реттелген 
жұбына (x, y) жазықтықтың бір нүктесі сәйкес қойылады. Керісінше, жа          зық -
тықтың әрбір нүктесіне реттелген сандар жұбы сәй кес болады. Осы сан 
А
жұ   бын дағы сандар сәйкес 
наттар дың бас нүктесіне реттелген сан дар жұбы (0, 0) сәйкес келеді. Коорди- 
наттардың бас нүктесі O (латынша «ориго» – «басы» деген сөз дің алғашқы 
Н
Н
Н
М
­
Тікбұрышты координаттар жүйесінде нақты сандардың әрбір реттелген 
жұбына (x, y) жазықтықтың бір нүктесі сәйкес қойылады. Керісінше, жа          зық -
-
Прог­рам­ма­лау­ор­та­сы­ның­сах­на­сы
Прог­рам­ма­лау­ор­та­сы­ның­сах­на­сы
ПП
ПППППП
П
Прог­рам­ма­лау­ор­та­сы­ның­сах­на­сы
Прог­рам­ма­лау­ор­та­сы­ның­сах­на­сы
В
ВВВВВВВВВВВВВВВВВВВВВВ
ВВ
б
бббббббббббббббббббббббб
О
ббб
а
аааааааааааааааааа
а
с
ссссссссссссссс
пп
пп
п
ппппппппппп
–239 ... ... –1
0
1
... ...
239
240
–239 ... ... –1
0
1
... ...
239
240
–239 ... ... –1
0
1
... ...
239
240
а
(85-су рет).
(85-су рет).
Прог рам ма лау  ор та сы ның  сах на сы  элект рон дық    кес те ге  ұқ сас 
Прог рам ма лау  ор та сы ның  сах на сы  элект рон дық    кес те ге  ұқ сас 
а
а
с
Сах на  шарт ты  түр де  де ка рт тық  коор ди нат тар  жүй е сін де гі­
Сах на  шарт ты  түр де  де ка рт тық  коор ди нат тар  жүй е сін де гі­
дей  х  жә не  у  осьте рі не  бө лін ген.  Сах на  ор та сын да  са нақ  жүй есі 
дей  х  жә не  у  осьте рі не  бө лін ген.  Сах на  ор та сын да  са нақ  жүй есі 
(85-су рет).
(85-су рет).
Прог рам ма лау  ор та сы ның  сах на сы  элект рон дық    кес те ге  ұқ сас 
Прог рам ма лау  ор та сы ның  сах на сы  элект рон дық    кес те ге  ұқ сас 
ы
ы
Сах на  шарт ты  түр де  де ка рт тық  коор ди нат тар  жүй е сін де гі­
Сах на  шарт ты  түр де  де ка рт тық  коор ди нат тар  жүй е сін де гі­
дей  х  жә не  у  осьте рі не  бө лін ген.  Сах на  ор та сын да  са нақ  жүй есі 
дей  х  жә не  у  осьте рі не  бө лін ген.  Сах на  ор та сын да  са нақ  жүй есі 

139
Б ­
1.  Sprite қан дай ма ғы на ны біл ді ре ді?
2.  Scratch  прог рам ма сын да қан дай блок тар ды пай да ла на­
мыз?
3.  Scratсh прог рам ма сы ның не гіз гі те ре зе сі не ше бө лік тен 
тұ ра ды?
4.  Scratch  прог рам ма сын да  нысанды өңдеудің қандай ба­
тырмалары бар? 
Т ­ ­
1.  Не лік тен кей іп кер ді «спр айт » деп ата ған?
2.  «Анимациялық гра фи ка» ұғы мы не үшін қол да ны ла ды?
3.  Сах на неліктен де ка рт тық коор ди на талар ға бө лін ген? 
Се бе бін тү сін ді рің дер.
Т ­
Scratch прог рам ма сын да мы сық сп рай ты үшін қа ра­
пай ым жо ба  жа саң дар.
1.  Прог рам ма ны іс ке қо сың дар. 
2.  Ор та ның ны сан да ры мен та ныс ың дар. 
3.  Мы сық сп рай тын жо ба ның тө мен гі сол жақ бұ ры шы на 
апа рып ор на лас ты рың дар. 
4.  Мы сық сп рай ты үшін ск рипт жа зың дар. 
5.  Блок тар па лит ра сы нан Қоз ға лыс бло гы ар қы лы кей іп­
кер ді сах на да қоз ға лыс қа кел ті рің дер.
6.  Жа сал ған жо ба ны сақ таң дар жә не то лық эк ран да кө ріп 
та ма ша лаң дар. 
Өз де рің нің жа са ған жо ба ла рың ұна ды ма? Та қы рып тың 
бас ты идея сы не де?
­ ­
Тап сыр ма ны дәп тер ле рі ңде орын даң дар.
1.  Scratсh  прог рам ма лау ор та сы нда ал ғаш қы жо ба ны жа­
сау ке зін де гі орын дау ал го рит мін жа зың дар. Қан дай 
әре кет тер ді орын да дың дар? 
Б ­
Т
Т
А
Р
1.
1.
сау ке
сау ке
әре
әре
кет
кет
М
Тап
Тап
сыр
сыр
ма
ма
Scratсh 
Scratсh 
М
прог
прог
сау ке
сау ке
зін
зін
М
А
ған жо
ған жо
ша
ша
лаң
лаң
дар. 
дар. 
рің
рің
нің жа
нің жа
са
са
ты идея
ты идея
сы не
сы не
де?
де?
А
А
Н
лит
лит
ра
ра
на
на
да қоз
да қоз
ға
ға
ған жо
ған жо
ба
ба
ны сақ
ны сақ
дар. 
дар. 
са
са
ған жо
ған жо
-
ты үшін ск
ты үшін ск
сы
сы
нан Қоз
нан Қоз
П
ке қо
ке қо
сың
сың
ры
ры
мен та
мен та
тын жо
тын жо
ба
ба
ның тө
ның тө
ты
ты
рың
рың
дар. 
дар. 
ты үшін ск
ты үшін ск
рипт жа
рипт жа
В
да мы
да мы
сық сп
сық сп
сың
сың
дар. 
дар. 
мен та
мен та
ныс
ныс
б
мы не үшін қол
мы не үшін қол
тық коор
тық коор
ди
ди
на
на
б
бббб
а
» деп ата
» деп ата
ған?
ған?
мы не үшін қол
мы не үшін қол
да
да
на
на
талар
талар
с
ған?
ған?
с
Т
сс
п
нысанды өңдеудің қандай ба
нысанды өңдеудің қандай ба
п
ппп
а
да
да
ше бө
ше бө
лік
лік
тен 
тен 
нысанды өңдеудің қандай ба
нысанды өңдеудің қандай ба
с
ла
ла
на­
на­
с
ы
ы
ы
ыыы

140
2.  Бе ріл ген  ба тыр ма лар дың  қыз ме ттерін  жа зың дар.
№
Батырма
Қызметі
1
 
2
3
4
5
6
­ ­
Ком пью тер де  орын даң дар.
1.  Scratch  прог рам ма сын да  мы сық  сп рай тын  кі тап ха на да ғы 
бас қа  спр айт пен  ал мас ты рың дар.  Фон дар  кі тап ха на сы нан 
алын ған  спр айт қа  сәй кес  ке ле тін дей  фон ды  таң дап,  ау ыс­
ты рып  кө рің дер. 
2.  Блок тар  па лит ра сы нан  қоз ға лыс  бло гы  ар қы лы  кей іп­
кер ді  қоз ға лыс қа  кел ті рің дер.
3.  Қа дам  са нын  өз  қа лау ла рың ша  ен гі зің дер.
4.  Кей іп кер  сах на  со ңы на  жет кен де  оны  ке рі  қай та ру  ке­
рек.
Осы  жо ба ны  тек се рің дер.  Жо ба ла рың ды  сақ таң дар.
­
­ Б ­ ­ ­
Қа лай  ой лай сың дар,  прог рам ма да  қан дай  гра фи ка лық 
кес кін дер ді  пай да ла ну ға  бо ла ды?
Б
­
А
А
А
А
140
Р
кес кін дер ді  пай да ла ну ға  бо ла ды?
кес кін дер ді  пай да ла ну ға  бо ла ды?
М
Осы  жо ба ны  тек се рің дер.  Жо ба ла рың ды  сақ таң дар.
Осы  жо ба ны  тек се рің дер.  Жо ба ла рың ды  сақ таң дар.
М
Қа лай  ой лай сың дар,  прог рам ма да  қан дай  гра фи ка лық 
Қа лай  ой лай сың дар,  прог рам ма да  қан дай  гра фи ка лық 
кес кін дер ді  пай да ла ну ға  бо ла ды?
кес кін дер ді  пай да ла ну ға  бо ла ды?
МММ
МА
кер ді  қоз ға лыс қа  кел ті рің дер.
кер ді  қоз ға лыс қа  кел ті рің дер.
3.  Қа дам  са нын  өз  қа лау ла рың ша  ен гі зің дер.
3.  Қа дам  са нын  өз  қа лау ла рың ша  ен гі зің дер.
4.  Кей іп кер  сах на  со ңы на  жет кен де  оны  ке рі  қай та ру  ке­
4.  Кей іп кер  сах на  со ңы на  жет кен де  оны  ке рі  қай та ру  ке­
рек.
рек.
Осы  жо ба ны  тек се рің дер.  Жо ба ла рың ды  сақ таң дар.
Осы  жо ба ны  тек се рің дер.  Жо ба ла рың ды  сақ таң дар.
Н
ты рып  кө рің дер. 
ты рып  кө рің дер. 
2.  Блок тар  па лит ра сы нан  қоз ға лыс  бло гы  ар қы лы  кей іп­
2.  Блок тар  па лит ра сы нан  қоз ға лыс  бло гы  ар қы лы  кей іп­
кер ді  қоз ға лыс қа  кел ті рің дер.
кер ді  қоз ға лыс қа  кел ті рің дер.
3.  Қа дам  са нын  өз  қа лау ла рың ша  ен гі зің дер.
3.  Қа дам  са нын  өз  қа лау ла рың ша  ен гі зің дер.
4.  Кей іп кер  сах на  со ңы на  жет кен де  оны  ке рі  қай та ру  ке­
4.  Кей іп кер  сах на  со ңы на  жет кен де  оны  ке рі  қай та ру  ке­
-
алын ған  спр айт қа  сәй кес  ке ле тін дей  фон ды  таң дап,  ау ыс­
алын ған  спр айт қа  сәй кес  ке ле тін дей  фон ды  таң дап,  ау ыс­
ты рып  кө рің дер. 
ты рып  кө рің дер. 
П
Ком пью тер де  орын даң дар.
Ком пью тер де  орын даң дар.
1.  Scratch  прог рам ма сын да  мы сық  сп рай тын  кі тап ха на да ғы 
1.  Scratch  прог рам ма сын да  мы сық  сп рай тын  кі тап ха на да ғы 
бас қа  спр айт пен  ал мас ты рың дар.  Фон дар  кі тап ха на сы нан 
бас қа  спр айт пен  ал мас ты рың дар.  Фон дар  кі тап ха на сы нан 
алын ған  спр айт қа  сәй кес  ке ле тін дей  фон ды  таң дап,  ау ыс­
алын ған  спр айт қа  сәй кес  ке ле тін дей  фон ды  таң дап,  ау ыс­
В
В
ВВ
Ком пью тер де  орын даң дар.
Ком пью тер де  орын даң дар.
В
б
б
ббббб
а
а
аааа
с
сс
п
ппа
а
а
а
а
Қызметі
с
2.  Бе ріл ген  ба тыр ма лар дың  қыз ме ттерін  жа зың дар.
2.  Бе ріл ген  ба тыр ма лар дың  қыз ме ттерін  жа зың дар.
с
с
с
сс
с
Қызметі
ы
ы

141
§ 25. Ойын программалау ортасында нысандар 
мен оқиғалардың анимациясын құру
Сен дер те ле ди дар дан ба ла лар ға ар нал ған 
түр лі ер те гі лер мен мульт фильм дер кө ру 
ба ры сын да, ком пью тер лік ой ын дар да әр бір 
кей іп кер дің қи мыл­қоз ға лы сын кө ріп, та ма­
ша лап жүр сің дер. Мұн дай қоз ға лыс тар дың 
бар лы ғын ком пью тер лік прог рам ма лар дың 
кө ме гі мен орын дай мыз. 
Ны­сан­дар­мен­оқи­ға­лар­ға­­
қа­лай­ани­ма­ция­құ­ра­мыз?­
Ол  үшін ал ды мен ани ма ция ұғы мы мен 
та ны сып алай ық. 
А
­ (аnimation)  –  нысанның  қозға-
лысы немесе өзгерісін, қозғалыстың әртүрлі 
кезеңіне  сәйкес  кескіндер  тізбегін  экранда 
жылдамдата көрсету арқылы дене қозғалысы 
динамикасын экранда бейнелеу тәсілі.
Анимация  термині  латынның  «anima»  – 
жан  сөзінен  шыққан,  жандану,  тірілу  деген 
мағынаны білдіреді.
Ани ма ция құ ру дың екі жо лы бар:
1.  Дай ын су рет тер ді қол да ну ар қы лы анимация жа сау  
клас си ка лық әдіс деп атала ды. Клас си ка лық әдіс су рет 
фай лда ры ар қы лы жа са ла ды. 
2.  Ком пью тер лік ой ын дар ды жа сау кадр лық ани ма ция лар 
деп атала ды.  
Ком пью тер лік жо ба лар ды ани ма ция эле ме нт те рін сіз 
елес те ту мүм кін емес. Сон дық тан Scratсh прог рам ма лау 
­ ­
­
­
•­ фондар­кітап­
ханасын­не­үшін­
қолданамыз?
•­ нысанды­өңдеу­
батырмаларын­
атаңдар.
М ­ ­ ­ ­ ­ ­
•­ блок­тар­мен­жұ­мыс­
жа­сау;
•­ Scratсh­прог­рам­
ма­лау­ор­та­сы­ның­
мүм­кін­дік­те­рі;
•­ ны­сан­дар­мен­оқи­
ға­лар­ға­ани­ма­ция­
құ­ру;­
•­ прог­рам­ма­да­
прак­ти­ка­лық­
тап­сыр­ма­лар­мен­
жо­ба­лар­жа­сау.
А
А
Р
Ком
Ком
елес
елес
те
те
ту мүм
ту мүм
М
фай
фай
лда
лда
Ком
Ком
пью
пью
тер
тер
деп атала
деп атала
ды.
ды.
Ком
Ком
пью
пью
тер
тер
лік жо
лік жо
М
ту мүм
ту мүм
А
ция құ
ция құ
ру
ру
дың екі жо
дың екі жо
ын су
ын су
рет
рет
тер
тер
клас
клас
си
си
ка
ка
лық әдіс
лық әдіс
лда
лда
ры ар
ры ар
қы
қы
тер
тер
лік ой
лік ой
Н
Н
Н
Н
мағынаны білдіреді.
дың екі жо
дың екі жо
тер
тер
ді қол
ді қол
-
жан  сөзінен  шыққан,  жандану,  тірілу  деген 
мағынаны білдіреді.
П
кезеңіне  сәйкес  кескіндер  тізбегін  экранда 
жылдамдата көрсету арқылы дене қозғалысы 
динамикасын экранда бейнелеу тәсілі.
Анимация  термині  латынның  «anima»  – 
  сөзінен  шыққан,  жандану,  тірілу  деген 
В
В
А
(аnimation) 
лысы немесе өзгерісін, қозғалыстың әртүрлі 
кезеңіне  сәйкес  кескіндер  тізбегін  экранда 
жылдамдата көрсету арқылы дене қозғалысы 
б
оқи­ға­лар­ға
оқи­ға­лар­ға
құ­ра­мыз?
құ­ра­мыз?
ды
ды
мен ани
мен ани
ма
ма
б
а
оқи­ға­лар­ға
оқи­ға­лар­ға
құ­ра­мыз?
құ­ра­мыз?
ма
ма
с
дай қоз
дай қоз
лік прог
лік прог
рам
рам
ма
ма
п
дар
дар
да әр
да әр
сын кө
сын кө
ріп, та
ріп, та
ға
ға
лыс
лыс
тар
тар
ма
ма
лар
лар
а
ға ар
ға ар
нал
нал
ған 
ған 
дер кө
дер кө
ру 
ру 
да әр
да әр
бір 
бір 
ріп, та
ріп, та
с
ған 
ған 
ы
ы

142
ор та сы ның  ны сан дар  мен  оқи ға лар дың  ани ма ция сын  құ ру 
мүм кін ді гі  жо ға ры.  Кез  кел ген  ны санға  қи мыл­қоз ға лыс 
жа сап,  ды быс  әсер ле рін  жә не  муль ти ме диа  мүм кін дік те рін 
пай да ла ну  ар қы лы  да  түр лі  шы ғар ма шы лық  жо ба лар ды,  оқи­
ға лар  мен  та ным дық  ой ын дар ды,  ани ма ция лық  ер те гі лер  мен 
мульт фильм дер ді  ой лас ты рып,  ком пью тер лік  мо дель ді  құ рас­
ты ру ға  бо ла ды. 
Scratсh  прог рам ма лау  ор та сын да  прог рам ма ның  ал го рит мі 
дұ рыс  құ рыл ма са,  қа жет ті  ани ма ция лық  әсер ге  қол  жет кі зе 
ал май мыз.  Прог рам ма лау  ор та сын да  кей іп кер лер  мен  ны сан­
дар ды  әр түр лі  ба ғыт тар ға,  тү зу  сы зық  немесе  шең бер  бойы мен 
қоз ғал ту ға  бо ла ды. 
Прог рам ма лау  ор та сын да  бірнеше  мы сал  қа рас ты рай ық. 
1-мы сал.
1.  Кі тап ха на  қо ры нан  жер  ша ры ның  су ре тін  таң дап  алып, 
сах на ға  ор на лас ты ра мыз  (86-су рет). 
2.  Ен ді  ск рип ті   блок тарымен  қа жет ті  прог рам ма  ен гі зейік. 
3.  Шар ды  ал ға  10  қа дам  қоз ғал тып,  15  гра дус қа  қа рай  шең­
бер  бойы мен  бұ рай ық.
4.  Нә ти же сін де  шар  шең бер  бойы мен  қоз ға ла ды. 
Осы  си яқ ты  түр лі  ани ма ция лық  жо ба лар  жа сау ға  бо лады. 
­
­Шар­дың­ай­на­лу­қоз­ға­лы­сы
А
А
А
А
142
Р
Р
М
М
-П
3.  Шар ды  ал ға  10  қа дам  қоз ғал тып,  15  гра дус қа  қа рай  шең­
3.  Шар ды  ал ға  10  қа дам  қоз ғал тып,  15  гра дус қа  қа рай  шең­
бер  бойы мен  бұ рай ық.
бер  бойы мен  бұ рай ық.
4.  Нә ти же сін де  шар  шең бер  бойы мен  қоз ға ла ды. 
4.  Нә ти же сін де  шар  шең бер  бойы мен  қоз ға ла ды. 
Осы  си яқ ты  түр лі  ани ма ция лық  жо ба лар  жа сау ға  бо лады. 
Осы  си яқ ты  түр лі  ани ма ция лық  жо ба лар  жа сау ға  бо лады. 
В
1.  Кі тап ха на  қо ры нан  жер  ша ры ның  су ре тін  таң дап  алып, 
1.  Кі тап ха на  қо ры нан  жер  ша ры ның  су ре тін  таң дап  алып, 
сах на ға  ор на лас ты ра мыз
сах на ға  ор на лас ты ра мыз
  (86-су рет). 
  (86-су рет). 
2.  Ен ді  ск рип ті   блок тарымен  қа жет ті  прог рам ма  ен гі зейік. 
2.  Ен ді  ск рип ті   блок тарымен  қа жет ті  прог рам ма  ен гі зейік. 
3.  Шар ды  ал ға  10  қа дам  қоз ғал тып,  15  гра дус қа  қа рай  шең­
3.  Шар ды  ал ға  10  қа дам  қоз ғал тып,  15  гра дус қа  қа рай  шең­
б
Прог рам ма лау  ор та сын да  бірнеше  мы сал  қа рас ты рай ық. 
Прог рам ма лау  ор та сын да  бірнеше  мы сал  қа рас ты рай ық. 
1.  Кі тап ха на  қо ры нан  жер  ша ры ның  су ре тін  таң дап  алып, 
1.  Кі тап ха на  қо ры нан  жер  ша ры ның  су ре тін  таң дап  алып, 
а
дар ды  әр түр лі  ба ғыт тар ға,  тү зу  сы зық  немесе  шең бер  бойы мен 
дар ды  әр түр лі  ба ғыт тар ға,  тү зу  сы зық  немесе  шең бер  бойы мен 
Прог рам ма лау  ор та сын да  бірнеше  мы сал  қа рас ты рай ық. 
Прог рам ма лау  ор та сын да  бірнеше  мы сал  қа рас ты рай ық. 
с
Scratсh  прог рам ма лау  ор та сын да  прог рам ма ның  ал го рит мі 
Scratсh  прог рам ма лау  ор та сын да  прог рам ма ның  ал го рит мі 
дұ рыс  құ рыл ма са,  қа жет ті  ани ма ция лық  әсер ге  қол  жет кі зе 
дұ рыс  құ рыл ма са,  қа жет ті  ани ма ция лық  әсер ге  қол  жет кі зе 
ал май мыз.  Прог рам ма лау  ор та сын да  кей іп кер лер  мен  ны сан­
ал май мыз.  Прог рам ма лау  ор та сын да  кей іп кер лер  мен  ны сан­
дар ды  әр түр лі  ба ғыт тар ға,  тү зу  сы зық  немесе  шең бер  бойы мен 
дар ды  әр түр лі  ба ғыт тар ға,  тү зу  сы зық  немесе  шең бер  бойы мен 
п
мульт фильм дер ді  ой лас ты рып,  ком пью тер лік  мо дель ді  құ рас­
мульт фильм дер ді  ой лас ты рып,  ком пью тер лік  мо дель ді  құ рас­
Scratсh  прог рам ма лау  ор та сын да  прог рам ма ның  ал го рит мі 
Scratсh  прог рам ма лау  ор та сын да  прог рам ма ның  ал го рит мі 
дұ рыс  құ рыл ма са,  қа жет ті  ани ма ция лық  әсер ге  қол  жет кі зе 
дұ рыс  құ рыл ма са,  қа жет ті  ани ма ция лық  әсер ге  қол  жет кі зе 
а
жа сап,  ды быс  әсер ле рін  жә не  муль ти ме диа  мүм кін дік те рін 
жа сап,  ды быс  әсер ле рін  жә не  муль ти ме диа  мүм кін дік те рін 
пай да ла ну  ар қы лы  да  түр лі  шы ғар ма шы лық  жо ба лар ды,  оқи­
пай да ла ну  ар қы лы  да  түр лі  шы ғар ма шы лық  жо ба лар ды,  оқи­
ға лар  мен  та ным дық  ой ын дар ды,  ани ма ция лық  ер те гі лер  мен 
ға лар  мен  та ным дық  ой ын дар ды,  ани ма ция лық  ер те гі лер  мен 
мульт фильм дер ді  ой лас ты рып,  ком пью тер лік  мо дель ді  құ рас­
мульт фильм дер ді  ой лас ты рып,  ком пью тер лік  мо дель ді  құ рас­
с
ор та сы ның  ны сан дар  мен  оқи ға лар дың  ани ма ция сын  құ ру 
ор та сы ның  ны сан дар  мен  оқи ға лар дың  ани ма ция сын  құ ру 
мүм кін ді гі  жо ға ры.  Кез  кел ген  ны санға  қи мыл­қоз ға лыс 
мүм кін ді гі  жо ға ры.  Кез  кел ген  ны санға  қи мыл­қоз ға лыс 
жа сап,  ды быс  әсер ле рін  жә не  муль ти ме диа  мүм кін дік те рін 
жа сап,  ды быс  әсер ле рін  жә не  муль ти ме диа  мүм кін дік те рін 
пай да ла ну  ар қы лы  да  түр лі  шы ғар ма шы лық  жо ба лар ды,  оқи­
пай да ла ну  ар қы лы  да  түр лі  шы ғар ма шы лық  жо ба лар ды,  оқи­
ы
ы
ор та сы ның  ны сан дар  мен  оқи ға лар дың  ани ма ция сын  құ ру 
ор та сы ның  ны сан дар  мен  оқи ға лар дың  ани ма ция сын  құ ру 
мүм кін ді гі  жо ға ры.  Кез  кел ген  ны санға  қи мыл­қоз ға лыс 
мүм кін ді гі  жо ға ры.  Кез  кел ген  ны санға  қи мыл­қоз ға лыс 

143
2-мы сал.
Ани ма ция  жа сау. «Жат ты ғу  жа са ған  қыздың  жо ба сы»  (87-су-
рет):
1)  кей іп керді  таң дап,  сах на ға  ор на лас ты ру  (қыздың  сп рай ты);
2)  кей іп кер ге  кі тап ха на  қо ры нан  ар найы  үш  түр лі  фон  таң дау 
(88-су рет);
3)  қыздың  сп рай тын  үне мі  қоз ғал ту  үшін  кос тюм  бө лі мі нен 
бір не ше  кос тюм ді  таң дау; 
4)  әр түр лі  қоз ға лыс  әре ке тін де  фон ды  ау ыс ты ру; 
5)  жо ба  нә ти же сін   кө ру.
­
­­Жат­ты­ғу­жо­ба­сының­скриптісі
­
­Фон­да­ғы­ани­ма­ция­
Б ­
1.  Ани ма ция  де ген  не?
2.  «Ани ма ция»  сө зі  қан дай  ма ғы на ны  біл ді ре ді?
Б ­
А
А
Р
1.  Ани ма ция  де ген  не?
1.  Ани ма ция  де ген  не?
2.  «Ани ма ция»  сө зі  қан дай  ма ғы на ны  біл ді ре ді?
2.  «Ани ма ция»  сө зі  қан дай  ма ғы на ны  біл ді ре ді?
М
1.  Ани ма ция  де ген  не?
1.  Ани ма ция  де ген  не?
М
А
А
­
­
­
­
Н
Н
П
­Жат­ты­ғу­жо­ба­сының­скриптісі
­Жат­ты­ғу­жо­ба­сының­скриптісі
В
­Жат­ты­ғу­жо­ба­сының­скриптісі
­Жат­ты­ғу­жо­ба­сының­скриптісі
ас
4)  әр түр лі  қоз ға лыс  әре ке тін де  фон ды  ау ыс ты ру; 
4)  әр түр лі  қоз ға лыс  әре ке тін де  фон ды  ау ыс ты ру; 
п
3)  қыздың  сп рай тын  үне мі  қоз ғал ту  үшін  кос тюм  бө лі мі нен 
3)  қыздың  сп рай тын  үне мі  қоз ғал ту  үшін  кос тюм  бө лі мі нен 
а
1)  кей іп керді  таң дап,  сах на ға  ор на лас ты ру  (қыздың  сп рай ты);
1)  кей іп керді  таң дап,  сах на ға  ор на лас ты ру  (қыздың  сп рай ты);
2)  кей іп кер ге  кі тап ха на  қо ры нан  ар найы  үш  түр лі  фон  таң дау 
2)  кей іп кер ге  кі тап ха на  қо ры нан  ар найы  үш  түр лі  фон  таң дау 
3)  қыздың  сп рай тын  үне мі  қоз ғал ту  үшін  кос тюм  бө лі мі нен 
3)  қыздың  сп рай тын  үне мі  қоз ғал ту  үшін  кос тюм  бө лі мі нен 
с
(87-су-
(87-су-
1)  кей іп керді  таң дап,  сах на ға  ор на лас ты ру  (қыздың  сп рай ты);
1)  кей іп керді  таң дап,  сах на ға  ор на лас ты ру  (қыздың  сп рай ты);
ы
ы

144
3.  Ани ма ция  жа сау  үшін  қан дай  мүм кін дік тер ді  қол да на­
мыз?
4.  Ани ма ция  жа сау  ке зін де  қан дай  блок тар ды  бел сен ді 
қол да на мыз?
Т ­ ­
1.  Ойын программалау ортасында анимация құру неліктен 
маңызды?  Се бе бін  тү сін ді рің дер.
2.  Не  үшін  кей іп кер дің  кос тю мін  ау ыс ты ра мыз?
3.  Кадрлық анимация неліктен классикалық әдістен кейін 
пайда болды?
4.  Не себепті анимация құруда классикалық әдіс жеңі лірек 
болып есептеледі?
5.  Кадрлық анимация неліктен классикалық әдістен кейін 
пайда болды?
Т ­
Ком пью тер де  орын даң дар.  Кей іп кер ге  ба лық тың  су ре тін 
алың дар.  Ба лық қа  екі  кос тюм  таң даң дар.  Нә ти же сін  қа раң­
дар.  Та қы рып та  қа рас тыр ған  2­мы сал мен  (Ани ма ция  жа сау.
 
«Жат ты ғу  жа са ған  қыздың  жо ба сы»)  са лыс ты рың дар.
Т
Т
А
А
А
А
144
РМ
М
А
А
П
алың дар.  Ба лық қа  екі  кос тюм  таң даң дар.  Нә ти же сін  қа раң­
алың дар.  Ба лық қа  екі  кос тюм  таң даң дар.  Нә ти же сін  қа раң­
дар.  Та қы рып та  қа рас тыр ған  2­мы сал мен 
дар.  Та қы рып та  қа рас тыр ған  2­мы сал мен 
«Жат ты ғу  жа са ған  қыздың  жо ба сы»)
«Жат ты ғу  жа са ған  қыздың  жо ба сы»)
В
Ком пью тер де  орын даң дар.  Кей іп кер ге  ба лық тың  су ре тін 
Ком пью тер де  орын даң дар.  Кей іп кер ге  ба лық тың  су ре тін 
алың дар.  Ба лық қа  екі  кос тюм  таң даң дар.  Нә ти же сін  қа раң­
алың дар.  Ба лық қа  екі  кос тюм  таң даң дар.  Нә ти же сін  қа раң­
дар.  Та қы рып та  қа рас тыр ған  2­мы сал мен 
дар.  Та қы рып та  қа рас тыр ған  2­мы сал мен 
В
б
4.  Не себепті анимация құруда классикалық әдіс жеңі лірек 
4.  Не себепті анимация құруда классикалық әдіс жеңі лірек 
5.  Кадрлық анимация неліктен классикалық әдістен кейін 
5.  Кадрлық анимация неліктен классикалық әдістен кейін 
б
б
а
4.  Не себепті анимация құруда классикалық әдіс жеңі лірек 
4.  Не себепті анимация құруда классикалық әдіс жеңі лірек 
5.  Кадрлық анимация неліктен классикалық әдістен кейін 
5.  Кадрлық анимация неліктен классикалық әдістен кейін 
с
2.  Не  үшін  кей іп кер дің  кос тю мін  ау ыс ты ра мыз?
2.  Не  үшін  кей іп кер дің  кос тю мін  ау ыс ты ра мыз?
3.  Кадрлық анимация неліктен классикалық әдістен кейін 
3.  Кадрлық анимация неліктен классикалық әдістен кейін 
4.  Не себепті анимация құруда классикалық әдіс жеңі лірек 
4.  Не себепті анимация құруда классикалық әдіс жеңі лірек 
п
1.  Ойын программалау ортасында анимация құру неліктен 
1.  Ойын программалау ортасында анимация құру неліктен 
2.  Не  үшін  кей іп кер дің  кос тю мін  ау ыс ты ра мыз?
2.  Не  үшін  кей іп кер дің  кос тю мін  ау ыс ты ра мыз?
пп
а
4.  Ани ма ция  жа сау  ке зін де  қан дай  блок тар ды  бел сен ді 
4.  Ани ма ция  жа сау  ке зін де  қан дай  блок тар ды  бел сен ді 
а
а
а
1.  Ойын программалау ортасында анимация құру неліктен 
1.  Ойын программалау ортасында анимация құру неліктен 
Т
аа
с
3.  Ани ма ция  жа сау  үшін  қан дай  мүм кін дік тер ді  қол да на­
3.  Ани ма ция  жа сау  үшін  қан дай  мүм кін дік тер ді  қол да на­
4.  Ани ма ция  жа сау  ке зін де  қан дай  блок тар ды  бел сен ді 
4.  Ани ма ция  жа сау  ке зін де  қан дай  блок тар ды  бел сен ді 
ы
ы
3.  Ани ма ция  жа сау  үшін  қан дай  мүм кін дік тер ді  қол да на­
3.  Ани ма ция  жа сау  үшін  қан дай  мүм кін дік тер ді  қол да на­

145
­ ­
Кес те ні  тол ты рың дар.
  Әр бір  қа дам ның 
сипаттамасы
  Scratch  ті лін де гі
  прог рам ма 
1.
2.
3.
4.
5.
­ ­
Ком пью тер де  орын даң дар.  Ани ма ция  құ ру.
1.  Кез кел ген кей іп кер ді алың дар. Оны ал ға қа рай 10 қа­
дам жылжытыңдар. Оң жақ шет кі бұ рыш қа кел ген соң, 
жо ға ры  қа рай  жү ре тін дей  етіп  өз гер тің дер.
2.  Келесі  кей іп кер  үшін  мы на  ани ма ция ны  құ рың дар: 
    Кей іп кер  бас тап қы  кез де  оң  жақ  тө мен гі  бұ рыш та  тұ­
ра ды,  со сын  эк ран ның  ор та сы на  ке ліп,  бұ ры лып  арт қа 
ке те ді.
3.  Скриптілерді тексеріп көріңдер.
­
­ Б ­ ­ ­
1.  Ани ма ция лық  жо ба лар ды  жа сау  ба ры сын да  қан дай 
ск рипт ілер ді,  ко ман да лар ды  қол дан дың дар?  Не  үшін 
жо ба лар ға  ани ма ция лық  әсер лер ді  пай да ла на мыз?  Ой­
ла рың мен  бө лі сің дер.
2. Қалай ойлайсыңдар, қазіргі кездегі теледидардан 
берілетін мультфильмдерді жасауда Scratch програм­
масы қолданыла ма?
Б
­
А
А
Р
2. Қалай ойлайсыңдар, қазіргі кездегі теледидардан 
2. Қалай ойлайсыңдар, қазіргі кездегі теледидардан 
берілетін мультфильмдерді жасауда Scratch програм­
берілетін мультфильмдерді жасауда Scratch програм­
масы қолданыла ма?
масы қолданыла ма?
М
1.  Ани ма ция лық  жо ба лар ды  жа сау  ба ры сын да  қан дай 
1.  Ани ма ция лық  жо ба лар ды  жа сау  ба ры сын да  қан дай 
ск рипт ілер ді,  ко ман да лар ды  қол дан дың дар?  Не  үшін 
ск рипт ілер ді,  ко ман да лар ды  қол дан дың дар?  Не  үшін 
жо ба лар ға  ани ма ция лық  әсер лер ді  пай да ла на мыз?  Ой­
жо ба лар ға  ани ма ция лық  әсер лер ді  пай да ла на мыз?  Ой­
ла рың мен  бө лі сің дер.
ла рың мен  бө лі сің дер.
2. Қалай ойлайсыңдар, қазіргі кездегі теледидардан 
2. Қалай ойлайсыңдар, қазіргі кездегі теледидардан 
А
3.  Скриптілерді тексеріп көріңдер.
3.  Скриптілерді тексеріп көріңдер.
А
1.  Ани ма ция лық  жо ба лар ды  жа сау  ба ры сын да  қан дай 
1.  Ани ма ция лық  жо ба лар ды  жа сау  ба ры сын да  қан дай 
ск рипт ілер ді,  ко ман да лар ды  қол дан дың дар?  Не  үшін 
ск рипт ілер ді,  ко ман да лар ды  қол дан дың дар?  Не  үшін 
А
Н
    Кей іп кер  бас тап қы  кез де  оң  жақ  тө мен гі  бұ рыш та  тұ­
    Кей іп кер  бас тап қы  кез де  оң  жақ  тө мен гі  бұ рыш та  тұ­
ра ды,  со сын  эк ран ның  ор та сы на  ке ліп,  бұ ры лып  арт қа 
ра ды,  со сын  эк ран ның  ор та сы на  ке ліп,  бұ ры лып  арт қа 
3.  Скриптілерді тексеріп көріңдер.
3.  Скриптілерді тексеріп көріңдер.
-
2.  Келесі  кей іп кер  үшін  мы на  ани ма ция ны  құ рың дар: 
2.  Келесі  кей іп кер  үшін  мы на  ани ма ция ны  құ рың дар: 
    Кей іп кер  бас тап қы  кез де  оң  жақ  тө мен гі  бұ рыш та  тұ­
    Кей іп кер  бас тап қы  кез де  оң  жақ  тө мен гі  бұ рыш та  тұ­
П
Ком пью тер де  орын даң дар.  Ани ма ция  құ ру.
Ком пью тер де  орын даң дар.  Ани ма ция  құ ру.
1.  Кез кел ген кей іп кер ді алың дар. Оны ал ға қа рай 10 қа­
1.  Кез кел ген кей іп кер ді алың дар. Оны ал ға қа рай 10 қа­
дам жылжытыңдар. Оң жақ шет кі бұ рыш қа кел ген соң, 
дам жылжытыңдар. Оң жақ шет кі бұ рыш қа кел ген соң, 
жо ға ры  қа рай  жү ре тін дей  етіп  өз гер тің дер.
жо ға ры  қа рай  жү ре тін дей  етіп  өз гер тің дер.
2.  Келесі  кей іп кер  үшін  мы на  ани ма ция ны  құ рың дар: 
2.  Келесі  кей іп кер  үшін  мы на  ани ма ция ны  құ рың дар: 
В
Ком пью тер де  орын даң дар.  Ани ма ция  құ ру.
Ком пью тер де  орын даң дар.  Ани ма ция  құ ру.
1.  Кез кел ген кей іп кер ді алың дар. Оны ал ға қа рай 10 қа­
1.  Кез кел ген кей іп кер ді алың дар. Оны ал ға қа рай 10 қа­
В
б
б
б
п
а
а
ас
с
сс
с
ы
ы
ы
ыыы

146

жүктеу/скачать 12,09 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: