90 Қазақ этнопедагогикасының ғылым ретінде туу, қалыптасу, даму кезендері 4 і Этнопедагогика ғылымы орыс, Батыс елдерінде XVII-
XVIII ғасырлардан бастап ңолға алынған болса, ңазақ этнопедагогикасының зерттелу жайы, ғылым ретінде ңалыптасу тарихын сөз еткенде, оны үш кезеңге бөліп қарастырамыз.
Бірінші кезең - XIX ғасырдың екінші жартысында өмір сүріп, қазақтың үлттық тәлімгерлік ой-пікірлері мен салт-дәстүрлері жайында түңғыш зерттеу еңбектерін жазған Шоңан, Ыбырай, Абай сияқты демок-рат ағартушылар мен орыс, Батыс саяхатшы, этнограф ғалымдарының(Э.С.Вульфсон, П.С.Паллас, А.Вамбери, А.Левшин, В.Радлов, А.Янушкевич, Н.Г.Потанин, Н.Л.Зеланд, т.б.) қолжазбалары десек, екінші кезең -XX ғасырдың алғашқы 20-30-жылдарында бүл істі ғылы-ми түрғыда арнайы қарастырып сөз еткен Ә.Диваев, А.Байтүрсынов, М.Жүмабаев, Ж.Аймауытов, Ш.Қүдай-бердиев, Х.Досмүхамедов, М.Дулатов, Н.Қүлжанова, М.Әуезов, т.б. болды. Яғни, бүл кезеңді қазақ этнопеда-гогикасының ғылым ретінде туып, ңалыптасу кезеңі деп ңараймыз. Үшінші кезең - 35-40 жылдық үзілістен кейін (1970-2005 ж.ж.) ңазақ әтнопедагогикасының қайта жанданған, даму дәуірі деп аламыз. (Ол кезеңге кейін тоңталамыз, № 5 кесте).
Ңазаң этнопедагогикасының бастау бүлағы XIX ғасыр-дың екінші жартысында өмір сүрген қазақтың оңымысты демократ-ағартушылары Ш. Уәлиханов, Ы. Алтынсарин, А. Қүнанбаевтың ғылыми еңбектерімен тығыз байланыс-ты болғандыңтан, қазаң халңының салт-дәстүрі, түрмыс-тіршілігі, үлттық мәдениеті жайында олардың ой-пікірлеріне арнайы тоқталуды ңажет демекпіз.
91
