Аллаһуммәғфир лихайинә, уә мәйитинә, уә щәһидинә уә
ғаибинә, уә сағиринә, уә кәбиринә, уә зәкәринә, уә унсәнә, Аллаһуммә
мән әхйайтәһу миннә фә әхйиһи аләл-исләм, уә мән тәуәффәйтәһу
миннә фә тәуәффәһу аләл-иман, Аллаһуммә ин кәнә мухсинән фәзид фи
ихсәниһи, уә ин кәнә мусиән фәтәжәуәз анһ
у)
169
.
Мұнан соң (Аллаһу ҽкбҽр) деп екі жаққа сҽлем береді. Егерде
ҿлік балиғлыққа жетпеген бала болса, не болмаса, жасынан бері
жынды, есалаң адам болса, ҽлгі дұғаның орнына бұл дұғаны оқымақ
керек: (
Аллаһуммәжғалһу ләнә фәратан уәжғалһу ләнә әжран уә
зухран уәжғалһу ләнә шәфиған уә
мушәффәған би рахмәтикә-я-
архамур-рахимин
)
170
.
Бұл жаназа дұғаларын арабша жақсы білмеген кісі олардың
орнына қазақ тілінде дұға қылуға да болады: «ей, Құдайым, рахмет ет
біздің тірілерімізге, ҿліктерімізге, барымызға, жоғымызға, үлкенімізге,
кішімізге, еркектерімізге, қатындарымызға. Ей, Құдайым, бұл ҿлік
рахматты болса рахматын арттыр, күнҽлі болса күнҽсін кешір» деп.
Сҽбилер мен есалаң адамдардың турасындағы жаназа дұғасының
қазақша мағынасы: «ей, Құдайым, бұл ҿлікті біздерге басшы һҽм
еріткуші
171
қыл жҽне бұл сҽби себепті біздің сауабымызды артыл-
дырып, мақтандыр жҽне бұл сҽбиді біздерге шапағатшы һҽм
шапағатты болмыстардан қыл. Ей, рахым қылушылардың рахым
қылушысы Құдайым, ҿзің рахмет қыл» деген мағынада. Жаназа
намазында кісі аз да болса жеткенше үш қатар тұру суннат. Мҽселен,
жеті кісі болса үш-үштен екі қатар жҽне біреуі артында жалғыз бір
қатар болып тұру дұрыс. Жаназа оқыған орын таза болмаса, яки ҿлік
таза болмаса, яки имамның не киімі, не ҿзі таза болмаса намаз дұрыс
болмайды.
Тауҽрих намаз
172
суннат 25 (
суннет және уитр намаздарымен
қоса
) бас намаз Рамазан айының ҽр кешінде оқылады. Ҽр екі ракағат
намаздан соң «Ҽттҽхият» оқылып, сҽлем беріледі.
1 6 9
(Аллаһуммҽғфир...) – Ей, Алла, кешіргін.....
1 7 0
(Аллаһуммҽжғалһу. ..) – Ей, Құдайым, оны, яғни ҿлген адамды бізге
бастаушы ертуші қыл жҽне бізге шапағатшы,
1 7 1
Еріткуші – ертуші.
1 7 2
Тарауих намаз – Рамазан айында оқылатын косымша намаздар.
Мұны каффарат
176
деп атайды. Бірақ егер бір рамазан я
рамазан ішінде болса да, бір күн ғана емес, ҽлденеше рет осылайша
рузаны ұстап тұрып, ұстаған күнінде себепсіз ашып жібере берген
адамдарға да ҽр күніне алпыс күн емес, сол ашылған күндердің бҽріне
бір рет алпыс күн каффарат бұйырылады. Оразаның ішінде қай
уақытта да болса, һҽм айт намазының алдында, ҽрбір ораза ұстаған-
ұстамаған адамдарға, хатта сҽбиге де, бірақ хисабқа толатын малы
болса, пітір есімді садақа бермек уҽжиб. Пітірдің бұйрықты шамасы
адам басына бес қадақ бидайдың ҿзі, не болмаса ұны, яки он қадақ
арпа немесе қара ұн, я болмаса солардың бағасы берілсе де болар.
Садақа пақыр мискинге
177
беріледі. Уақытында бір түрлі Ораза
айтының ниеті бұл (
әғузү билляһи минәш-шәйтанир-рәжим
бисмилләһир-рахманир-рахим
) айтып Аллаға ниет қылдым ғид
себеппен пітір бермегендер соңынан да болса қазасын ҿтемек керек.
Достарыңызбен бөлісу: |