Жалпы сағат саны: 45 (45 практикалық, 3 кредит)
жүктеу/скачать 1,33 Mb.
|
|
Есенкелді тұрып: - Қонақ – балалар, үлкен үйге жүріңіздер, - деді Есенкелді тұрып, «Қонақ – балалар, үлкен үйге жүріңіздер», - деді Есенкелді тұрып - Қонақ балалар, үлкен үйге жүріңіздер, - деді Есенкелді тұрып: - Қонақ балалар - үлкен үйге жүріңіздер деді Есенкелді тұрып: - Қонақ балалар, үлкен үйге жүріңіздер, - деді $$$D Төл сөзді сөйлемді көрсетіңіз Сен дегенде сөз бар ма? Әй дер әже, қой дер қожа жоқ Балалардың соңғы ертегі «Ақсүйек», «Соқыр теке» «Осы күні сол ара жайнаған қызыл гүл», -дейді Суатты болу дегеніміз – дұрыс жазып, дұрыс сөйлеу $$$В Төл сөзді сөйлемді көрсетіңіз Туған жер – алтын бесік –Білмеске сөзің қор боп кетер, - деген М.Дулатұлы Бала жігіт бұйрықты екі етпейді Бұл-ойланатын нәрсе Әркім-әуелі өз ауылының баласы. $$$С Тыныс белгілері дұрыс қойылған төл сөзді табыңыз Ол: «Арман қалыңыз қалай»? деді Ол: «Арман, қалыңыз қалай? деді Ол: «Арман, қалыңыз қалай?» -деді Ол: «Арман қалыңыз қалай?»- деді Ол,: «Арман, қалыңыз, қалай?» -деді $$$А Төл сөздің белгісінің дұрыс қойылуын табыңыз –Шырағым, жол болсын! –деді Шырағым, жол болсын. –деді «Шырағым, жол болсын», –деді «Шырағым, жол болсын»! –деді -Шырағым, жол болсын» деді $$$С Тыныс белгілері дұрыс қойылған төл сөзді анықтаңыз Ол: «Батыр хал қалай»? деді Ол: «Батыр хал қалай? деді Ол: «Батыр, хал қалай»?- деді Ол: «Батыр, хал қалай» - деді Ол,: «Батыр хал қалай?» деді $$$А Қай сөйлемде төл сөздің тыныс белгілері дұрыс қойылған? –Өзгелерінің орны өзге жерде, -деді –Өзгелерінің, орны өзге жерде, -деді –Өзгелерінің орны- өзге жерде, -деді –Өзгелерінің, орны, өзге жерде, -деді –Өзгелерінің орны- өзге жерде, -деді $$$С Төл сөзде «мен» деп берілген сөз төлеу сөзде қандай өзгеріске түседі? Маған Мені Өзінің Оның Оған $$$Е Сұрау есімдігі қатысқан төл сөз төлеу сөзде қандай өзгеріске түседі? А. Төлеу сөзде сұрау есімдігі түсіп қалады. В. Сөйлем мазмұнына қарай басқа сөз табына ауысады. С. –ма, -ме шылауға айналады. Д. Сұраулық шылауға айналады. Е. Сұрау есімдігі сол күйде сақталады. $$$В
Төл сөздің тыныс белгісі қай қатарда дұрыс қойылған? А. – Атакем дұрыс айтады: іздеп келгені осы ауыл болған соң, бұл балалардың жөні үлкен үй болады – деді. В. –Атакем дұрыс айтады: іздеп келгені осы ауыл болған соң, бұл балалардың жөні үлкен үй болады,-деді. С. « Атакем, дұрыс айтады, іздеп келгені осы ауыл болған соң,бұл балалардың жөні үлкен үй бодады », деді. Д. « Атакем, дұрыс айтады,іздеп келгені осы ауыл болған соң,бұл балалардың жөні үлкен үй болады»,-деді. Е. Атакем дұрыс айтады: іздеп келгені осы ауыл болған соң,бұл балалардың жөні үлкен үй болады,-деді. $$$А Тыныс белгілері қай сөйлемде дұрыс қойылған? А. Естемес атын тебініп күбірледі: «Ботасы өлген, боз інген». В. Естемес атын тебініп күбірледі «Ботасы өлген, боз інген». С. Естемес атын тебініп, күбірледі- «Ботасы өлген боз інген». Д. Естемес атын тебініп, күбірледі- «Ботасы өлген боз інген». Е. Естемес, атын тебініп, күбірледі «Ботасы өлген боз інген». $$$В
Автор сөзінің арасындағы төл сөздің тыныс белгілері қай қатарда дұрыс қойылған? Оразымбет ұстазының қолынан ұстап алып:-Еске, ар жағын...-деді дауыстап Оразымбет, ұстазының қолынан ұстап алып: «Еске, ар жағын»-деді дауыстап Оразымбет ұстазының қолынан ұстап алып: «-Еске, ар жағын-» деді дауыстап Оразымбет ұстазының қолынан ұстап алып: «Еске, ар жағын».-деді, дауыстап Оразымбет ұстазының қолынан ұстап алып: -Еске, ар- жағын...-деді дауыстап $$$D Төл сөздерідің қайсысында тыныс белгілері дұрыс қойылған –Бұның не бетім-ау – деді күйеуі қоқиланып –Серкенің желін шығарып, әкелсін – деді күйеуі қоқиланып –Жатаққа қырлықтар жабыса алмайды! –деді, күйеуі қоқиланып –Қымызға желіккендердің біреуі жабысып жүрсе қайтесің, байғұс! – деді әйелі –Көкем, көкпар әкеледі! – деп талшыбықты айнала жүгірді $$$D Төл сөздің тыныс белгілері қай қатарда дұрыс қойылмаған? –Неге қорқады? – дейсіз ғой –Көкпардан қалайша болады? – дейсіз ғой Жұрт қалай тартады екен? – деді –Соғымның сирағы кесіле ме? – деді, анау екеуі –Қап, әттеген-ай! – деді анау екеуінің бірі $$$С Төл сөздің тыныс белгілерін жіберілген қате қай қатарда? –Ысырыңыздар. Жел тисін! – деді біреу –Ойбай, тартпасын ағытыңдар! – деді екінші біреу – Тартпадан пайда жоқ. Мойны үзіліп кетіпті – деді үшінші біреу – Азаматтың аман қалғанына шүкіршілік! – деді төртінші біреу – Көкпарда өлген жылқының еті – көптікі. Сауабын ал! – деді бесінші біреу $$$С Төл сөздің баяндауышы есім сөздерден болса, төлеу сөзде қандай өзгеріске ұшырайды? Көсемше жұрнағы жалғанады Көмекші есімдер жалғасады «екенін» көмекші етістігімен жалғасады Сол қалпында сақталады Есімше жұрнақтары жалғанады $$$Е Төлеу сөзді табыңыз Бүгін бұл үйдің жылқышыларына да бірдеме болған сияқты Жұман отыратын жерге бір әулие келіпті Үйге кіре бере қара саба жарылып кетті «Білмегенді біле бер», - дейді Шәкәрім Марат ертең өзінің қалаға баратынын айтты $$$А Тыныс белгілері дұрыс қойылған төл сөзді анықтаңыз – Көлтауысар, көлдің суын құрт! – деді Төстік. «Көлтауысар, көлдің суын құрт – деді Төстік. «Көлтауысар, көлдің суын құрт деді Төстік. Көлтауысар, көлдің суын құрт! – деді Төстік. «Көлтауысар, көлдің суын құрт! – деді Төстік. $$$ 286 С Төл сөз дегеніміз не?
Бөгде сөздің айтылуы Біреудің сөзінің автор тарапынан өзгеріске ұшырап берілуі Бөгде біреудің сөзі өзгермей сол қалпында берілуі Бөгде біреудің сөзі өзгертіліп берілетін сөз Мағынасынан сәл өзгеріске түсіріп айтатын сөз $$$В Төлеу сөзді табыңыз «Сабаққа күнде қатысып жүруге міндеттісіндер,» - дейді оқытушы Биік мансаптың биік жартас екенін айтады Абай Шығыстағы ел бауырға көшпей, жайлауға асығып отыр Тінекең ауылына бардым, тыныштық Ол баланың сабақ оқымайтындығы баршамызды ойландырады $$$В Қай сөйлемде тыныс белгілері дұрыс белгілінген? «Биік мансап, биік жартас» - дейді Абай «Биік мансап- биік жартас», - дейді Абай Биік мансап - биік жартас - дейді Абай Биік мансап, биік жартас, - дейді Абай «Биік мансап, биік жартас», - дейді Абай $$$D Төл сөздің баяндауышы етістіктің ашық райынан болған жағдайда төлеу сөзде бұл сөз қалай өзгереді? Тұйық етістікке айналады Сол қалпына қала береді Сол қалпында қалып, одан кейін туралы шылауы жазылады Есімшеге айналып, оған –дық/-дік жұрнағы тәуелдік жалғауы және табыс септігі жалғанады да, толықтауыш болады «Екенін» деген көмекші етістік жалғасады $$$В Мына сөйлемдердің қайсысында тыныс белгілері дұрыс берілген? –Көрдің ғой генерал. Дер кезінде келдің, - деді Колчак –Көрдің ғой, генерал. Дер кезінде келдің, - деді Колчак –Көрдің ғой, генерал. Дер кезінде келдің - деді Колчак –Көрдің ғой, генерал. Дер кезінде келдің; - деді Колчак –Көрдің ғой, генерал. Дер кезінде келдің: - деді Колчак $$$В Төлеу сөзді табыңыз «Өнерпаз бол, өр бол!»- дейді Біржан аға Қария қыздарға дөрекі мінез жараспайтындығын айтты. Абай өз қасында отырған Әйгерімге бір түйін тастағандай болды Белинскийдің «Ақын бәрінен бұрын адам» деген қағидалы сөзді – әлдеқайда әділ, дұрыс Қазіргі кеште Жабай Назывкешті жиі көріп тұрғысы келетінін сезді $$$А Төл сөздің баяндауышы етістіктің бұйрық райынан болса, төлеу сөзде қандай өзгеріске ұшырайды? Тұйық етістікке айналып, оған барыс, табыс септік жалғауы, немесе туралы жөнінде, жайында шылауларының бірі қосылып айтылады Өзгеріске түспейді Есім сөздерге айналады Есімше жұрнағы жалғанады Жедел өткен шақ жұрнағы жалғанады $$$С Тыныс белгілері дұрыс қойылған төл сөзді анықтаңыз «Қалай еріксіз түседі?» деген оймен Аман сөзін аяқтағанша, ауылға жетіп қалыпты «Қалай еріксіз түседі», деген оймен Аман сөзін аяқтағанша, ауылға жетіп, қалыпты «Қалай еріксіз түседі?»- деген оймен Аман сөзін аяқтағанша, ауылға жетіп қалыпты «Қалай еріксіз түседі?»,- деген оймен Аман сөзін аяқтағанша, ауылға жетіп қалыпты «Қалай еріксіз түседі!» -деген оймен Аман сөзін аяқтағанша, ауылға жетіп қалыпты $$$Е Қай сөйлемде пысықтауыш бар? Аспан жүзі түнерген бұлт Ортадағы қоңыр төбелі үйден төрт-бес жігіт шығып келеді Бөжей – қалың жігітектің адамы Барлық қонақтар аттанып кетті Кешеден бері көп жұмыс тындырылды $$$А Тура толықтауышты табыңыз Асқар сиыр айдап кетті Басында құндыздаған қара пұшпақ бөрік Базарлық ақ орамалға түйілген Балаша еңіреп жылады Баймағамбет келе жатқандарға маңқия қарады $$$D Матаса байланысқан анықтауыш түрін көрсетіңіз Жарқыраған күн Самал жел Жұқалаң көк бұлт Менің жеңгем Мұрат мырза $$$D Себеп пысықтауышты көрсетіңіз Батпаған ай батыстан қарап тұрды Кешеден бері сақтаған нанды жеп отырмын Бала кітап алғалы келіпті Сен Алматыға ойнауға келген жоқсың, оқып білім алуға келдің $$$А Тыныс белгісі дұрыс қойылған сөйлемді табыңыз Досын сатқан жандардан жиренемін: Отанын да ондайлар сата алады Түсінгені соншалық; барлығы ойында сайрап тұр Асан, Айгүл, Әйгерім: үшеуіміз кітапханаға бардық Сізді ешкім шақырған жоқ: сондықтан сіз де бармайсыз Ел «Нар идірген» күйі осылай туыпты деседі! $$$В Қос нүктенің қойылу себебін ажыратыңыз. Естіген нәрсені ұмытпастыққа төрт түрлі себеп бар: әуелі – көкірегі байлаулы, берік болмақ керек... Автор сөзінен соң Жалғаулықсыз түсіндірмелі салалас Жалпылауыш сөзден кейін Себеп-салдар салаласта Төл сөзден соң $$$С Қос нүкте қойылмайтын жерді көрсетіңіз Салдар мәнді сөйлемнен кейін Автор сөзінен кейін Бірыңғай мүшелердің арасына Жалпылауыш сөзден соң Түсіндірмелі салаласта $$$Е
Қос нүктенің жай сөйлемде қойылатын орны қайсы? Сөйлем ортасында Сөйлем coңында Бірыңғай мұшелердің арасына Сөйлем басында Жалпылауыш сөзден соң $$$В Көп нүкте қойылатын жерді табыңыз Хабарлы сөйлемнен кейін Ойға тосын, өте алшақ нәрсе қосылса Төл сөзден кейін Белгілі бір сөздің орынсыз айтылғанын таңырқау мәніндегі сөзден соң Сан, уақыт, кеңістік мөлшерінің аралық шегін көрсету үшін сөз аралығында $$$С Көп нүктенің қойылатын орнын көрсетіңіз Сөйлем басында Сөйлем ортасында Сөйлем басында, ортасында, аяғында Сөйлем coңында Сөздер аралығында $$$В Көп нүкте сөзден кейін қойылатынын анықтыңыз. Еліңнің анық көшін бастайын жолың даңғыл болсын да. Сөйлем алдынан «Бастайтын» сөзінен кейін «Жолың» сөзінен кейін «Еліңнің» сөзінен кейін Сөйлем соңында $$$В Қай қысқарған сөздерде үш нүкте қойылады? С М т с с «Қ Ә» ҚазҰТУ квт $$$В Көп нүкте қойылатын жерді табыңыз Мағынасы, құрылысы жағынан ұқсас сөйлемдер арасында Айтылмақшы ой аяқталмай қалғанда Сұраулы сөйлем лептік интонациямен айтылғанда Ойға қатысты басқа бір ойды жолжөлнекей түсіндіргенде Сөйлемдегі белгілі бір сөздің мәні оқушыға түсініксіз болғанда $$$В
Қай сөйлемде қос нүкте қойылмайды? Бұлар Асан мен Омар – сабаққа бармады Асан және Омар екеуі сабаққа бармады Сабаққа бармағандар Асан мен Омар Сабақта жоқ оқушылар Асан мен Омар Сабаққа бармаған мыналар Асан мен Омар $$$D Қай сөйлемде қос нүкте қойылады? Тәртіпсіздікке жол бермеу керек деген менің әкем Тәртіпке бас иген кұл болмайды (Б. Момышұлы) Мен келдім деп ол ішке кірді Мыналар наурыз, сәуір көктем айлары Мылтық тарс етті, құс жалп етті $$$В Қос нүктенің орнын табыңыз «Мен бардым» деді Ораз Ораз мен бардым деді Ораз өзі барғандығын айтты Ораз мен бардым деді ме? Ораз барған ба? $$$Е Қай сөйлемде қос нүкте қойылмайды? Асан айтты «Ертең жолға шықпай-ақ қойсақ қайтеді?» Абай «Ғылым таппай мақтанба» деді Мына өзендер Жейхун мен Сейхун Аралға құянды Менің түсінгенім мынау ертең жарыс болмайды Біз сабақта «Ер Тарғын», «Алпамыз» жырларын оқыдық $$$Е Аяқталған сөйлемнің соңында қойылмайтын тыныс белгісін табыңыз Нүкте Леп белгісі Көп нүкте Сұрау белгісі Қос нүкте $$$Е Үтірдің қойылу себебін анықтаңыз. Оқып білім ал, бөбек! Бірыңғай мүшелер Одағай Қыстырма сөз Оңашаланған айқындауыш Қаратпа сөз $$$С Үтір дұрыс қойылған мысалды көрсетіңіз Әкеңнің төріне, сенбе, мандайыңның теріне сен Еркіндік, пен ерлік-тағдырлас Асқар көзінің астымен оған, Асанға, бір қарап қойды Айналайын-ау не айтқалы келесің? Иә, келген, жұмысыңыз? $$$D Үтірдің қойылу себебін анықтыңыз. Менің ұғуымша, терең сын Шартты бағынқылы сабақтас Толымсыз сөйлем Оқшау сөз Қыстырма сөз Құрмалас құрамындағы жай сөйлем $$$С Салаласта енген жай сөйлемдер жалғаулық шылау арқылы байланысқанда қойылатын тыныс белгі. Қос нүкте Сызықша Үтір Нүктелі үтір Үтір, сызықша $$$С Бірыңғай мүшелердің тыныс белгілерінің дұрыс қойылғанын табыңыз Ол әндер ерлікті де елдікті де сұлулықты да сыйдырған Ол әндер: ерлікті де елдікті де сұлулықты да сыйдырған Ол әндер ерлікті де, елдікті де, сұлулықты да сыйдырған Ол әндер- ерлікті де, елдікті де, сұлулықты да- сыйдырған Ол дос-жарандарын тойдырған $$$Е Қай мысалда үтір қойлуы қажет? Аса тілеулес ағасы Абай оның алдынан шықпайды және ешкімге бетін де қақтырмайды. Сабырлы Олжабектің сасқаны сонша орнынан атып тұрды Кенжебек Асқардың шақыруымен келіп отыр Әр адамның бағасына бір ғана өлшеуіш бар ол- өнімді адал еңбек Біресе бір адым озып кетеді біресе кейін қалып қояды $$$А Тыныс белгісі дұрыс қойылған қаратпа сөзді табыңыз Ендігәрі Абайды бұндай жерге бастай көрме, жарықтығым Сөйлей бер, ақ домбырам күмбірлеген Жоғары, шық Төке Мен –қазақпын жан Отан – бел балаңмын! Ботам-ай өңің қашып кетіпті ғой! $$$Е Нүктелі үтір қай жай сөйлемнен кейін қойылмай тұрғанын анықтаңыз. Жарқыраған беренді Теңіз етсе, тәңірі етті Жапырағын жайқалтып, Терек етсе, тәңірі етті (Шалкиіз жырау)
Жарқыраған беренді Теңіз етсе, тәңірі етті Шалкиіз жырау Жапырағын жайқалтып Терек етсе, тәңірі етті $$$Е Мына сөйлемде қандай тыныс белгісі қойылатынын анықтаңыз. Өзінді-өзің сыйламасаң, өзгеден сый дәметпе Нүктелі үтір Қос нүкте Үтір Сұрау белгісі Леп белгісі $$$С Жетпей тұрған тыныс белгісін табыңыз. Халық ауыз әдебиетінің негізгі түрлері: а) тұрмыс-салт жырлары ә) мақал-мәтелдер, жұмбақтар Үтір Қос нүкте Нүктелі үтір Тырнақша Жақша $$$Е Нүктелі үтір қойылатын орынды көрсетіңіз Төл сөз бен автор сөзінің арасында Жалпылауыш сөз бен бірыңғай мүшелер арасында Ойы бітпей қалған сөйлем соңында Сөйлем мүшелерімен байланыспайтын оқшау сөздерге қатысты Санамаланып айтылған, мағынасы ыңғайлас сөйлемдер арасында $$$В Нүктелі үтір қойылғандығын анықтаңыз. Қазақ әдебиетінде айтыстың бірнеше түрі бар: Бәдік; Жар-жар; т.б Бірыңғай мүшелер арасында Санамаланып айтылған, ыңғайлас сөздер арасында Жалғаулықсыз салаласқа Бастауыш пен баяндауыш арасында Оңашаланған айқындауыштың екі жағынан $$$А Нүктелі үтір қойылатын орынды көрсетіңіз Мағынасы, құрылысы жағынан ұқсас келетін сөйлемдер арасында Ойға қатысты басқа бір ойды жол-жөнекей түсіндірген кезде Бір ой келесі оймен байланыспай, шашыранды айтылғанда Аралас құрмалас құрамындағы жай сөйлемдер арасында Қаратпа, қыстырма, одағай сөздерге байланысты $$$В Қойылмаған тыныс белгіні табыңыз. Жақсы адам елдің арысы Қос нүкте Сызықша Үтір Нүкте Сұрақ белгісі $$$С Қарсылықты салалас сөйлемге байланысты қойылып тұрған сызықшаны көрсетіңіз Бәрін білем – шаланың ісі, бәрін білсем - дананың ісі Арғын, Найман, Керей, Уақ – төрт арыс бас қосыппыз Ауылға көзін аларта талай уәкілдер келеді,-ақ үйден аттанарда жымия күледі –Немене,- деген даусы естілді баланың Каталог: download -> version version -> БАҒдарламасы 5-9 сыныптар Астана 2010 Қазақстан республикасы білім және ғылым инистрлігі version -> Өмірбаяны Ақан сері, Ақжігіт Қорамсаұлы (1843 жылы бұрынғы Көкшетау облысы Үлкен Қоскөлдің маңы 1913 жылы, сонда) ақын, әнші, композитор. Әкесінің есімі Қорамса, шешесі Жаңыл version -> Абылай хан version -> Бағдарламасы 5-9 сыныптар Астана 2010 Қазақстан республикасы білім және ғылым инистрлігі version -> Ғалымдардың ең ежелгі адамды атауы version -> Өмірбаяны Ақан сері, Ақжігіт Қорамсаұлы (1843 жылы бұрынғы Көкшетау облысы Үлкен Қоскөлдің маңы 913 жылы, сонда) ақын, әнші, композитор. Әкесінің есімі Қорамса, шешесі Жаңыл version -> Mұхтар Омарханұлы Әуезов version -> ТҮркістан қаласы version -> Абай Құнанбайұлы version -> Міржақып Дұлатұлы жүктеу/скачать 1,33 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|