Атмосфералық ауаны талдаудың негізгі мақсаты: табиғи құрамының ауытқуын анықтау болып табылады. Ауаның негізгі 100 метрлі : азот 78.10%; оттегі 20.93%;оргон 0,93%;
Көмірқышқыл газы 0,03%; криптон 0,0001%; неон 0,018%; ксенон 0,00001%; гелий 0,0005%. Сонымен бірге ауада су буы, сутегі, озон, азот оксиді және басқада қоспалар болады. Ауаны ластаушы заттар деп ауада аса зиянды емес және белгілі бір қалыпты концентрацияда болатын заттарды айтады. Бүкіл дүние жүзілік денсулық сақтау ұйымының анықтамасына сәйкес ластанған ауа белгілі уақыт аралығында ауаны ластанған бір немесе бірнеше заттың адамдарға, жануарларға, өсімдіктерге әсер ету арқылы зиян келетін заттар болады.
Атмосфералық ауада әртүрлі заттың болуын бақылау үшін төмендегідей нормативтер қолданады.
ШРКб.р. (ПДКм.р.) - максималды бір ретті рауалы концентрация белгілі бір уақыт аралығында (20 минут ішіндегі орташа мөлшерде алынған концентрация);
ШРКо.т. (ПДКсс) орташа күндік шекті рауалы концентрация ұзақ уатыт аралығындағыорташа мөлшерде алынған қонцентрация (1 жыл ішінде мөлшеріне дейін);
Ауаны ластаушы заттың ШРК-і арнайы кітаптарда келтірілген. Ауаны ластаушы заттың концентрациясын екі өлшем бірлікпен өрнектеуге болады.
1) мг/м3 - бұл тәсіл әртүлі агрегатты жағдайда қатты сұйық, газ тәрізді болған кезде қолданады. Бұл тәсілдің тиімсіз жағы алынған нәтиженің алынған ауа көлемінің қалыпты жағдайда келтіру керек (ро = 101,325 кПа, То = 273 оК)
V0=273·p·v/101.325·(273+t0)
2) млн-1 - газдардың көлемдік қатынасын білдіреді, яғни бір бөлік (көлем бөлінген 106 бөлікке. Бұл әдістін ерекшілігі, көлемді қалыпты жағдайға келтіру қажет емес, бірақ концентрацияны бұл тәсілмен өрнектеу тек газ тәрізді заттар үшін қолданады. Осы екі тәсілдің арасында байланыс бар, осы байланыс арқылы бір- бірліктегі концентрацияны
млн-1= мг/м3·мольдік көлем/мольдік масса
мг/м3=млн-1·мольдік масса/мольдік көлем
Ауаның құрамын талдау концентрациясының үлкен интервалын қамтиды. Алты қатардың шегінде өзгеретін концентрацияларды анықтау үшін әртүрлі мөлшердегі ауа талдау үшін алынған, оларды жеткізуге арналған әртүрлі құрылғылар ж/е әртүрлі әдістер бірге қолданады.
