| А- деңгейі
1. қысымның әсері (Тек газдар үшін)
2NO+O2 2NO2
Теңдеуі үшін тура реакция жылдамдығы мен кері реакция жылдамдығының теңдеуін жазайық (әрекеттесуші массалар заңы)
Vтура = k C(NO)2*C(O2)
Vкері =k C(NO2)2
k C(NO)2*C(O2)
k C(NO2)2
k2 C(NO)2*2C(O2) 4*2 8
k 2C(NO2)2 4 4
Қорытынды: жүйенің қысымын көтергенде, тепе-теңдік газ молекуласы санының азаюы жағына, кеміткенде газ молекуласы санының көбеюі жағына ығысады
2. Тура және кері реакциялардың жылдамдықтары тең болғандағы жүйенің күйін химиялық тепе-теңдік деп атайды,оның басты сипаттамасы тепе- теңдік константасы (К) болып табылады.
Мысалы:
А+В=C+D реакциясы үшін
V(тура) = k CA CB
V(кері) = k CС CD
V(кері)/ V(тура)= K
2SO2+O2=2SO3 реакциясы үшін
K= (SO3)2/(SO2)2*(O2)
Химиялық тепе-теңдіктің ығысуы Ле Шателье-Браун принципі бойынша жүзеге асады:тепе-теңдікте тұрған жүйеге қандай да бір әсер етсек, тепе-теңдік сол әсерді азайтатын бағытқа ығысады.
1)концентрация әсері Тәжірибе №1
Темір (ІІІ) хлориді мен калий роданидін әрекеттестірейік
FeCl3+ KCNS Fe(CNS)3 + KCl
Алынған темір(ІІІ) роданидін 3 бөліп сынауыққа құйып , келесі тәжірибеге көшейік:
№2 FeCl3 конц арттырайық
№3 KCNS конц арттырайық
Қорытынды: Тепе-теңдіктегі жүйедегі қандай да бір заттың концентрациясын арттырғанда , тепе-теңдік сол заттың кему жағына ығысады
3.Тек қана бір бағытта жүретін және бастапқы әрекеттесуші соңғы заттарға толық айналуымен аяқталатын реакцияны қайтымсыз реакция деп атайды.Қайтымсыз реакцияға қыздырғанда (бертолле тұзы) калий хлораты мысал бола алады.
2KClO3 MnO2 t° 2 KCI + 3O2 ↑
Калий хлораты калий хлориді мен оттегіге толық айналғанда ғана реакция тоқтайды. Қайтымсыз реакциялар онша көп емес.Реакциялардың көбі қайтымды болады.
Қайтымды реакциялар деп өзара қарама-қарсы екі бағытта да жүретін реакцияларды айтады.
Қайтымды реакциялар теңдеулерінің оң және сол жақтарының арасына қарама-қарсы жаққа бағытталған екі стрелка қояды.Қайтымды реакцияға сутегімен азоттан аммиакты синтездеу мысал болады:
N2 + 3 Н2 2 NН3 + Q
Достарыңызбен бөлісу: | 
