Реферат Қазақ хандығының құрылу тарихы docx
жүктеу/скачать 102,57 Kb. Pdf көрінісі
|
Реферат Қазақ хандығының құрылу тарихы .docx 20231017 235923 0000
| Хандықтардың пайда болуы:
Қазақ хандығының құрылуы және Орталық Азияда хандықтардың пайда болуы бірнеше ғасырлар бойына жалғасқан кеңірек тарихи процестің бір бөлігі болды. Аймақта хандықтардың құрылуына Моңғол империясының ыдырауы, түркі тілдес халықтардың көшпелі өмір салты, кең байтақ далада орталықтандырылған биліктің қажеттілігі әсер етті. Міне, Қазақ хандығы жағдайында хандықтардың пайда болуына шолу:Моңғол билігі: Орта Азия, оның ішінде қазақ халқы қоныстанған аумақтар 13-14 ғасырларда Моңғол империясының билігі кезінде моңғолдардың қол астында болды. Моңғол империясы уақыт өте ыдырап, аймақтың ұсақ хандықтар мен әмірліктерге ыдырауына әкелді.Көшпелі өмір салты: Қазақ халқы ежелден көшпелі өмір сүрген, мал бағып, жайылымдық жер іздеп ұлан-ғайыр даланы кезген. Бұл өмір салты «жүз» деп аталатын тайпалық конфедерациялардың құрылуына, сонымен қатар жергілікті көсемдердің пайда болуына мүмкіндік берді.Бірлікке ұмтылу: Моңғол империясы әлсіреп, орталықтандырылған билік құлдырағандықтан, аймақтағы әртүрлі түркі тілдес және моңғол ықпалындағы тайпалар көшбасшылықты, қауіпсіздік пен тұрақтылықты қамтамасыз ету үшін орталықтандырылған билікке ұмтыла бастады. Бұл тайпаларды біріктірудің бір жолы ретінде хан басқаратын хандық ұғымы басымдыққа ие бола бастады.Әбілқайыр хан: Қазақ хандығының пайда болуына қазақтың көрнекті көсемі Әбілқайыр хан басты рөл атқарды. Ол 16 ғасырдың аяғында Орта Орданың бірінші ханы болып сайланып, орталықтандырылған қазақ мемлекетін құрудағы елеулі қадам болды.Тайпалық бақталастық: Орталықтандырылған билікке бірігуге тырысқанымен, Қазақ хандығы мен аймақтағы басқа хандықтар әлі де ішкі тайпалық бақталастықпен және Жоңғар хандығы мен Цин әулеті сияқты көрші державалардың сыртқы қауіп-қатерлерімен күресуге мәжбүр болды.Саяси тану: 1774 жылы Ресей империясы мен Осман империясы арасында жасалған Күчүк Кайнаржа келісімі Қазақ хандығының өз территориясындағы егемендігін мойындады. Бұл шарт Қазақ хандығының саяси мойындалуындағы маңызды қадам болды.Орта Азияда хандықтардың пайда болуы тек Қазақ хандығымен ғана шектелмеді; әртүрлі этникалық және тайпалық топтар басқарудың орталықтандырылған нысандарын орнатуға ұмтылғандықтан, бұл аймақта кең таралған үлгі болды. Бұл хандықтар көбінесе көшпелі немесе жартылай көшпелі өмір салтымен сипатталды және олар Орталық Азияның тарихи және геосаяси ландшафтында маңызды рөл атқарды. Хандықтардың құрылуы да көршілес державалармен өзара әрекеттесу мен қақтығыстарға жол ашып, өлкенің күрделі тарихына өз үлесін қосты. жүктеу/скачать 102,57 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|