Фотосинтездің маңызы Фотосинтездің арқасында жыл сайын атмосферадан миллиард тонна көмірқышқыл газы сіңеді, миллиард тонна оттегі бөлінеді; фотосинтез - органикалық зат түзудің негізгі көзі. Оттегі тірі организмдерді қысқа толқынды ультрафиолет сәулесінен қорғайтын озон қабатын құрайды.
Фотосинтез кезінде жасыл жапырақ оған түскен күн энергиясының шамамен 1% -ын ғана пайдаланады, өнімділік сағатына 1 м2 бетке 1 г органикалық зат құрайды.
Химосинтез Көмірқышқыл газы мен судан органикалық қосылыстардың жарық энергиясының есебінен емес, бейорганикалық заттардың тотығу энергиясының есебінен синтезделуін хемосинтез деп атайды. Химосинтетикалық организмдерге бактериялардың кейбір түрлері жатады.
Нитрификациялаушы бактериялар аммиакты азотқа, содан кейін азот қышқылына дейін тотықтырады (NH3 → HNO2 → HNO3).
Темір бактериялары темірді оксидке айналдырады (Fe2 + → Fe3 +).
Күкірт бактериялары күкірт сутегін күкірт немесе күкірт қышқылына дейін тотықтырады (H2S + ½O2 → S + H2O, H2S + 2O2 → H2SO4).
Бейорганикалық заттардың тотығу реакцияларының нәтижесінде энергия бөлінеді, оны бактериялар жоғары энергиялы АТФ байланысы түрінде жинайды. Фотосинтездің қараңғы фазасының реакцияларына ұқсас жүретін органикалық заттарды синтездеу үшін АТФ қолданылады.
Үй жұмысы: 1. Фотосинтездің жарық фазасы қалай өтеді?
2. Фотоспирация дегеніміз не?
3. Қараңғы фаза қалай жүреді?
