Тақырып: Қазіргі вайшнавизм



бет1/3
Дата27.03.2023
өлшемі30,33 Kb.
#173109
  1   2   3
Байланысты:
Айтолқын курстық жұмыс
treatise23053 (3), философия

Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым министрлігі
Сәрсен Аманжолов атындағы Шығыс Қазақстан Университеті


Тақырып: Қазіргі вайшнавизм.
Вайшнавизм – теистік философиялық және діни ілім, оның басты ерекшелігі – Вишнуды Құдайдың Жоғарғы Тұлғасы ретінде қастерлеу. Басқаша айтқанда, вайшнавизм индуизмнің екі негізгі ағымының бірі Вайшнавизммен бірдей. «Ваишнавизм» термині осы ілімді ұстанушылардың өзіндік атауы Вайшнава сөзінен шыққан және ағылшын тіліндегі үнді әдебиетінде қабылданған. Вайшнавизм - индуизмнің төрт негізгі сектасының ішіндегі ең үлкені. Бұл мектепке шамамен 550 миллион ізбасар бар. Олардың көпшілігі Үндістанда тұрады, бірақ бүгінде олардың санын басқа елдерде табуға болады. Барлық индустардың 70% -ы вайшнавалар және секта өсуде.
Вайшнавизм - монотеистік және индуизмнің негізгі тармақтарының бірі, кейде «полиморфтық монотеизм» деп аталады, онда бастапқы Құдайдың көптеген гипостазалары, біртұтас құдайдың мәні әртүрлі формада болады. Бенгал Вайшнавизмінің негізін салушы Үндістанның ең ірі діни уағызшысы және реформаторы Шри Чайтанья болды, ол барлық адамдардың Құдай алдындағы теңдігін жариялады және дініне, тегіне және ұлтына қарамастан барлық адамдар үшін әмбебап рухани жол Бхакти, Құдайға деген сүйіспеншілік пен адалдық жолын таңдады. Бәлкім, осындай әмбебапшылдықтың арқасында, оған қатысты барлық дәстүрлі индуизм ағымдарынан айырмашылығы, Үндістаннан асып, батыс топырағына жат болып көрінетін нәрсеге тамыр жайған бенгал вайшнавизмі болды.
«Кришна санасының қозғалысы» деп аталатын Шри Чайтаньяның қазіргі ізбасарларының қозғалысы қазір әлемнің барлық дерлік елдерінде, соның ішінде Ресейде де бар. Қазіргі Вайшнавалық Харе Кришналар ең бай рухани дәстүрдің мұрагерлері болып табылады, дегенмен, әрине, Вайшнаваның мәдениетін олардың барлығы толығымен сіңіріп, игерді деп айтуға болмайды. Бұл даму процесі, сонымен қатар вайшнавизмнің батыс және орыс мәдениетіндегі орнын іздеу жалғасуда. Ресейдегі вайшнавизм немесе кришнаизм батыстан шыққан және индуизмнің шынайы дәстүрімен байланысты емес деген кез келген тұжырым толығымен негізсіз екенін қосу керек, өйткені Үндістаннан тыс жерлерде бар барлық үнділік діни ағымдардың ішінде бұл Үндістанның дәстүрлі діні болып табылмайтын бенгал Вайшнавизмі. Әрине, бұл дәстүр өміршең болғандықтан уақыт пен кеңістікте өзгеріп, дамып отырады. Заманауи қоғамдар жағдайында вайшнавизм белгілі бір өзгерістерге ұшырады, бірақ сонымен бірге өзінің негізгі құрамдас бөліктерін - дамыған философиялық және теологиялық базаны, ритуалдық, дұғалық және медитациялық тәжірибелердің бүкіл кешенін, қарым-қатынастың дәстүрлі түрін және тіпті кейбір ерекше қасиеттерін сақтап қалды. Үндістандағы бенгал Вайшнавасы қауымдастықтарын ерекшелендіретін және куәгерлердің айтуы бойынша сипаттауға болмайтын рух, ерекше көңіл-күй. Осының бәрі діни дәстүрдің өткені мен бүгінін байланыстыра отырып, рухани сабақтастықтың сақталуының арқасында мүмкін болды.

Қазіргі вайшнавизм ХХ ғасырда Гаудия Вайшнавизмі Үндістаннан тысқары жерлерге таралып, жәнеде Батыста танымал болды. Онда ол Кришна санасының халықаралық қоғамы немесе ISKCON ретінде белгілі болды. Қазір ол бүкіл әлемде, соның ішінде Ресейде кеңінен таралған. Мұнда ол 1988 жылы ресми түрде тіркелді. Оның ізбасарлары «Дас» (Құдайдың қызметшісі) деген әдемі үнді есімдерімен танымал болды оның , әйелдері сарис киеді, маңдайларына ерекше белгі - тилака, төменгі жағында У әрпі түрінде біріктірілген екі тік сызық Гаудия Вайшнавизмінде , тилака Вриндаван киелі жерінің сазынан жасалған. Вайшнаваның дәстүрін ұстанушылар мол діни мерекелерді, Мейрамдарды ғибадат қызметтерін және мантраларды айтуды жақсы көреді. Олар киелі жазбаларға негізделген концерттер, спектакльдер қояды.Вайшнавалар дініне қарамастан барлығына олар өте мейірімді. Олар кез келген адамды өзінің ғибадатханалқаналарына қуана шақырады, қасиетті тағамнан (прасадам) дәм татуды ұсынады, би билейді және одан ештеңе сұрамайды.Гаудия Вайшнавизмінде олар ұлты мен шыққан тегі бойынша кім болсаңыз да, сіз Құдайдың бөлшегісіз, ол сізде өмір сүреді деп санайды. Оның алдында барлық адамдар тең. Жүректегі Құдаймен өмір - адам ұмтылуы керек. Деп сенеді


https://7spsy.com/blogs/duhovnaya-psihologiya/drugie-religii-i-joga/vajshnavizm
Вайшнавизм бірнеше түрлі мәтіндік және теологиялық ағымдарды қамтиды. Ең көне - «Бхагавата», атап айтқанда, Вишну аватарына - Кришнаға арналған. Гупта әулеті Бхагаватаны қолдады, бұл оның біздің эрамызға дейінгі III-VI ғасырлар аралығында кең тарағанын көрсетеді. Антикалық дәуірдегі келесі Панкарта дәстүрі. Оның мүшелері Махабхаратадан шыққан Вишну аватары Нараянаға табынуға назар аударды. Панкарта дәстүрі бхагаваттармен бір Құдайға деген монотеистік сеніммен бөлісті, бірақ олардың жанның Құдаймен байланысы туралы көзқарастары әртүрлі болды.
Вайханалар Панкарта дәстүрімен байланысты, бірақ өздерін православиелік ведалық секта деп санайды. Олар Ведалардың билігін мойындайды, бірақ 12 Альвардың гимндері сияқты кейінгі жазбаларды емес. Алварлар, керісінше, олардың атымен аталған басқа сектаны шабыттандырды. Альварлар негізінен Үндістанның Тамил аймақтарында тұрады және ақын-әулиелердің шығармаларын басшылыққа алады. Олар ритуалистік ведалық нанымдарға қарсы шығып, эмоционалдық берілгендік пен Вишнуға деген сүйіспеншілікті босатудың жалғыз жолы деп санайды.


Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3




©www.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет