6-сынып. Ежелгі Қазақстан тарихы


-сынып. Ежелгі Қазақстан тарихы



жүктеу/скачать 0,7 Mb.
бет4/5
Дата27.12.2016
өлшемі0,7 Mb.
#6094
1   2   3   4   5

6-сынып. Ежелгі Қазақстан тарихы

Сабақтың тақырыбы: §22. Ғұндардың тұрмысы мен шаруашылығы.

Сабақтың мақсаты:


  • Тарихшы ғалымдардың деректерін келтіре отырып, ғұналрдың тұрмысы мен шаруашылығынан мол мағлұмат беру. Белсенділігі жоғары білімді, шыдамды, адамгершілігі жоғары жеке тұлға қалыптастыру.

Сабақтың түрі: аралас

Әдісі: интерактивті

Көрнекілік: карта , суреттер.

Сабақтың барысы: І.Ұйымдастыру кезеңі



  • Оқу құралын тексеріп түгелдеу

  • Әнұран орындау, «Хабар»

  • Оқушылар зейінін сабаққа аудару

ІІ.Үй тапсырмасын сұрау:

қты бекіту:



  1. Ғұндар Еуропаның қай мемлекеттеріне дейін жетті, картадан көрсет. Ежелгі деректерде ғұндар қалай аталады?

  2. Қосымша әдебиеттерді пайдаланып Аттила (Еділ) туралы әңгімеле.

  3. Ғұндардың жауларын жеңу себептері неде? Ойыңды дәлелде.

  4. Б.з.б. 209 жылы Орталық Азиядағы ғұндарды Мөде басқарды.и Б.з.-дың 445 жылы ғұндардың басшысы Аттила болы. Бұл екі оқиғаның арасында қанша жыл өтті?

Жаңа сабақтың жоспары:

  1. Ғұндардың тұрмысы

  • Ғұндар

  • Негізінен мал шаруашылығымен айналысты

  • Аң аулаумен шұғылданды

  • Егіншілікпен де шұғылданды

  • Киіз үйде тұрды.

  1. Қоғамдық құрылысы

  2. Ғұндардың мәдениеті

  • «полихромдық стиль»

  1. Сабақты бекіту: Оқулықтағы материалдарды пайдаланып, Сыма Цянь, Аммиан Марцеллин, Приисктің ғұндар туралы айтқандарын салыстыр.

  1. Ғұн қоғамында кімдер билік етті?

  2. Ғұндардың шаруашылығы туралы айтып бер.

  3. Ғұндардың билеушісі қалай билік жүргізген?

  4. Ғұндардың мәдениеті жөнінде әңгіме құрастыр.

  1. Бағалау: Үйге тапсырма: §22. Киіз үй туралы көлемді әңгіме құрастыр, іздену жұмыстарын жаса.

  2. 6-сынып. Ежелгі Қазақстан тарихы

  3. Сабақтың тақырыбы: §23.Сармат тайпаларының орналасуы

  4. Сабақтың мақсаты:

  1. Сабақтың түрі: аралас

  2. Әдісі:интерактивті

  3. Көрнекілік: карта

  4. Сабақтың барысы: І.Ұйымдастыру кезеңі

  • Оқу құралын тексеріп түгелдеу

  • Әнұран орындау, «Хабар»

  • Оқушылар зейінін сабаққа аудару

  1. ІІ.Үй тапсырмасын сұрау:

  1. Оқулықтағы материалдарды пайдаланып, Сыма Цянь, Аммиан марцеллин, Приисктің ғұндар туралы айтқандарын салыстыр.

  2. Ғұн қоғамында кімдер билік етті?

  3. Ғұндардың шаруашылығы туралы айтып бер.

  4. Ғұндардың билеушісі қалай билік жүргізген?

  5. Ғұндардың мәдениеті жөнінде әңгіме құрастыр.

  1. Жаңа сабақтың жоспары:

  1. Сарматтар туралы деректер

  • Сарматтар еліміздің батыс аумағын б.з.б. 8 ғасыр мен б.з.-дың 5 ғасырында мекендеген.

  1. Сарматтар мәдениеті.

  • Савромат-сармат тайпалары Орталық Азия мен Қара теңіз өңірі мәдениеттерін байланыстырды. Көршілес Босфор мемлекетімен байланыс орнатып, Алдыңғы Азия, Солтүстік Кавказға, Парфияға жаулаушылық жорықтар жасады.

  1. Сарматтар туралы болжамдар.

  2. Сарматтардың наным-сенімі.

  1. Сабақты бекіту:

  1. Сарматтар ескерткіштері Қазақстанның қай аймақтарында табылған? Картадан көрсет.

  2. Савроматтар мен сарматтардың байланысы қандай?

  3. «Савромат-сарматтардың көне замандағы орны» деген тақырыпта эссе жаз

  4. Сарматтар туралы жазған тарихшыларды ата.

  1. Бағалау:

  2. Үйге тапсырма: § 23. Тест. Амазонкалар туралы аңызды оқып, түсінігін айту.

  3. 6-сынып. Ежелгі Қазақстан тарихы

  4. Сабақтың тақырыбы: §24. Сарматтардың қоғамдық құрылысы, шаруашылығы мен тұрмысы

  5. Сабақтың мақсаты:

  • Қоғамдық құрылысы, тұрмысы,шаруашылығы, заттай мәдениеті, ескерткіштері туралы баяндай отырып, білімді, азамат тәрбиелеу.

  1. Сабақтың түрі: дәстүрлі

  2. Әдісі: баяндау

  3. Көрнекілік:карта, суреттер

  4. Сабақтың барысы: І.Ұйымдастыру кезеңі

  • Оқу құралын тексеріп түгелдеу

  • Әнұран орындау, «Хабар»

  • Оқушылар зейінін сабаққа аудару

  1. ІІ.Үй тапсырмасын сұрау:

  1. Сарматтар ескерткіштері Қазақстанның қай аймақтарында табылған? Картадан көрсет.

  2. Савроматтар мен сарматтардың байланысы қандай?

  3. «Савромат-сарматтардың көне замандағы орны» деген тақырыпта эссе жаз

  4. Сарматтар туралы жазған тарихшыларды ата.

  1. Жаңа сабақтың жоспары:

  1. Қоғамдық құрылысы.

    1. Сарматтардың қоғамдық құрылысы

    1. Алғашқы қауымдық құрылыс ыдырап, мүлік теңсіздігі шықты

    1. Әскери демократия жетілді

    1. Сармат қоғамында әскери демократия әйелдерге де қатысты болды.

  2. Сарматтардың тұрмысы

  3. Сарматтардың шаруашылығы

    1. Сарматтардың шаруашылығы

    1. Сарматтар негізінен көшпелі мал шаруашылығымен айналысты

    1. Жылқының тебіндеуге үйренген түрі және жорықтарға мінетін қазанаттар өсірілді

    1. Батыс сарматтар отырықшылық салтқа көшті

    1. Сарматтар өмірінде аңшылық үлкен рөл атқарды

    1. Зергерлік өмір жоғары дамыды

  4. Сарматтардың заттай мәдениеті

  • Соңғы сармат кезеңінің Атырау облысы Жылыой суданы жерінен табылған аралтөбе ескерткішінен үш оба қазылған. Қабірден көсемнің қару-жарағы, әшекейлі бұйымдарынан басқа абыз асатаяғының бөліктері табылған.

  1. Сабақты бекіту:

  1. Сарматтарда әлеуметтік-тұрмыстық теңсіздік болғанын неден көреміз?

  2. Әскери демократияның мәні неде?

  3. Сарматтардың әсемдік заттарын ата.

  4. Сармат ыдыстарында кейінгі қазақ ыдыстарымен ұқсастық бар ма?

  5. Сармат ескерткіштерінің ерекше белгілерін ата.

  1. Бағалау:

  2. Үйге тапсырма: §24. Өзін-өзі тексеру сұрақтарына жауап беру.































































  34. 6-сынып. Ежелгі Қазақстан тарихы

  35. Сабақтың тақырыбы: Қайталау.

  36. Сабақтың мақсаты:

  • Үйсіндер, Қаңлылар, Ғұндар, Сарматтар тақырыбын , сонымен қоса ІІІ тоқсан материалдарын қайталай отырып, белсенділігі жоғары азамат тәрбиелеу.

  1. Сабақтың түрі:Қайталау

  2. Әдісі: интерактивті, сұрақ жауап

  3. Көрнекілік:карта, суреттер

  4. Сабақтың барысы: І.Ұйымдастыру кезеңі

  • Оқу құралын тексеріп түгелдеу

  • Әнұран орындау, «Хабар»

  • Оқушылар зейінін сабаққа аудару

  1. ІІ.Үй тапсырмасын сұрау:

  • Сарматтарда әлеуметтік-тұрмыстық теңсіздік болғанын неден көреміз?

  • Әскери демократияның мәні неде?

  • Сарматтардың әсемдік заттарын ата.

  • Сармат ыдыстарында кейінгі қазақ ыдыстарымен ұқсастық бар ма?

  • Сармат ескерткіштерінің ерекше белгілерін ата.

  1. Қайталанатын материалдар:

  1. Үйсіндердің тарихы, орналасқан жері, шаруашылығы мен тұрмысы.

  2. Қаңлылар, олардың қоғамдық құрылысы, шаруашылығы мен тұрмысы.

  3. Ғұндар тарихы, Ғұн мемлекетінің қалыптасуы

  4. Халықтардың ұлы қоныс аударуы

  5. Ғұндардың тұрмысы мен шаруашылығы

  6. Сармат тайпаларының орналасуы.

  7. Сарматтардың қоғамдық құрылысы, шаруашылығы мен тұрмысы

  1. Сабақты бекіту:

    • «ККК»

    • Топтастыру

    • Бетпе-бет

    • «Эрудит»

    • «Өрмекші» ойындары мен әдістері арқылы өтілген материалдарды бекіту.

  1. Бағалау:

  2. Үйге тапсырма: ІІІ тоқсан материалдарын қайталау











  8. 6-сынып. Ежелгі Қазақстан тарихы

  9. Сабақтың тақырыбы: §25. Ерте темір дәуіріндегі Орталық Қазақстан

  10. Сабақтың мақсаты:

  • Ерте темір дәуіріндегі Сарыарқаның тұрғындары, олардың шаруашылығы ескерткіштерінің ерекшеліктерімен таныстыра отырып, тарихи танымы жоғары дәрежеде қалыптасқан тұлға қалыптастыру.

  1. Сабақтың түрі: аралас

  2. Әдісі: баяндау

  3. Көрнекілік:карта, суреттер

  4. Сабақтың барысы: І.Ұйымдастыру кезеңі

  • Оқу құралын тексеріп түгелдеу

  • Әнұран орындау, «Хабар»

  • Оқушылар зейінін сабаққа аудару

  1. ІІ.Үй тапсырмасын сұрау:

  • Сарматтарда әлеуметтік-тұрмыстық теңсіздік болғанын неден көреміз?

  • Әскери демократияның мәні неде?

  • Сарматтардың әсемдік заттарын ата.

  • Сармат ыдыстарында кейінгі қазақ ыдыстарымен ұқсастық бар ма?

  • Сармат ескерткіштерінің ерекше белгілерін ата.

  1. Жаңа сабақтың жоспары:

  1. Ерте темір дәуіріне шолу

  2. Сарыарқа-ұлы дала

  • Сарыарқаны Шығыста Тарбағатай тау сілемдері, Батыста созылып жатқан Торғай ойпаты қоршап тұр. Солтүстікке қарай Өлеңті, Сілеті, Есіл, Нұра, Құланөтпес өзендері ағып жатыр. Ал оңтүстікке қарай Аягөз, Қаратал, Жәмші, Мойынты, Сарысу, сарыкеңгір, Қаракеңгір өзендері ағады. Олардың бәрі бір сағадан бастау алады.

  1. Сарыарқаның тұрғындары

  • Ежелгі заманда Сарыарқаның солтүстік батысында аргиппейлер, орталығында исседондар, шығысында аримаспылар тұрған.

  1. Шаруашылығы

  • Кейбір ғалымдардың пікірінше, «мұртты қорғандар» бағдаршам рөлін атқарған. Шынында, «мұртты қорғандар» белгілі бір бұрышпен салынған да, оңтүстік, солтүстік, шығыс, батыс бағытты көрсетеді.

  1. Сабақты бекіту:Сарыарқа атауы қандай мағына береді?

  1. Орталық Қазақстандағы қорғандарды сақ қорғандарымен салыстыр.

  2. Тасмола мәдениетінің алғашқы есерткіштері қай жерде ашылды?

  3. Темір дәуірінде Орталық Қазақстанды қандай тайпалар мекендеген?

  1. Бағалау: Үйге тапсырма: §25. Ерте темір дәуіріндегі Орталық Қазақстан.

  2. 6-сынып. Ежелгі Қазақстан тарихы

  3. Сабақтың тақырыбы: §26. Солтүстік Қазақстан.

  4. Сабақтың мақсаты:

  • Тарихта Ұлыбай-Тасмола мәдениеті деген атпен қалған Солтүстік Қазақстанның ерте темір дәуіріндегі жағдайы, ескерткіштері, металды өңдеу әдісі т.б. туралы айта отырып, белсенділігі жоғары, иманды азамат тәрбиелеу.

  1. Сабақтың түрі: аралас

  2. Әдісі: баяндау

  3. Көрнекілік: карта

  4. Сабақтың барысы: І.Ұйымдастыру кезеңі

  • Оқу құралын тексеріп түгелдеу

  • Әнұран орындау, «Хабар»

  • Оқушылар зейінін сабаққа аудару

  1. ІІ.Үй тапсырмасын сұрау:

  • Сарыарқа атауы қандай мағына береді?

  • Орталық Қазақстандағы қорғандарды сақ қорғандарымен салыстыр.

  • Тасмола мәдениетінің алғашқы есерткіштері қай жерде ашылды?

  • Темір дәуірінде Орталық Қазақстанды қандай тайпалар мекендеген?

  1. Жаңа сабақтың жоспары:

  1. Солтүстік Қазақстанның табиғат ерекшеліктері

  2. Тұрғындар туралы жазба деректер

  • Тіл білімі мамандары «аргиппей» сөзін латын тілінен «ақ жалды жүйрік аттардың иелері» деп аударады.

  • Солтүстік Қазақстан тұрғындары б.з.б. 1 мыңжылдықта көшпелі өмір салтына ауысқан.

  1. Мал бағу ерекшеліктері

  • Қазақ даласында оқта-текте жұт болып тұрды. Жерді қалың мұз басып, мал шөп тауып жеу үшін тұяғымен оны жара алмайды. Жұт 6-8, кейде 10-12 жылда бір қайталанып тұрды.

  1. Ерте темір дәуірінің ескерткіштері

  2. Металл ұқсату

  1. Сабақты бекіту:

  1. Солтүтік Қазақстан деген тарихи географиялық ұғымға бүгінгі қай облыстар кіреді?

  2. Қазақстанның әр түрлі аймақтарындағы табиғат пен климаттың ерекшеліктерін Солтүстік Қазақстанмен салыстыр.

  3. Солтүстік Қазақстанда мал жаю ерекшеліктері неде? Жұт дегеніміз не? Халық табиғаттың бұл құбылысына қарсы қалай күресті?

  4. Солтүстік Қазақстанмен Орталық Қазақстанның ерте темір дәуірі мәдениетіндегі ұқсастықтарды ата.

  1. Бағалау:

  2. Үйге тапсырма: § 26. Шығармашылық тапсырма

  3. Ұлыбай-Тасмола мәдениетінің Қазақстанның басқа өңірлердің мәдениетімен ұқсастықтары мен ерекшеліктерін ата.



































































  37. 6-сынып. Ежелгі Қазақстан тарихы

  38. Сабақтың тақырыбы: §27 Шығыс Қазақстан

  39. Сабақтың мақсаты:

  • Ерте темір дәуіріндегі Шығыс Қазақстан, оның табиғат жағдайлары, осы өңірге тән Шілікті патша қорғандарыжалпы бұл аймақты мекендеген аримаспылар туралы баяндай отырып, белсенді, білімді, шыдамды, ұлтжанды азамат тәрбиелеу.

  1. Сабақтың түрі: аралас

  2. Әдісі: интерактивті

  3. Көрнекілік:карта, суреттер, сызба.

  4. Сабақтың барысы: І.Ұйымдастыру кезеңі

  • Оқу құралын тексеріп түгелдеу

  • Әнұран орындау, «Хабар»

  • Оқушылар зейінін сабаққа аудару

  1. ІІ.Үй тапсырмасын сұрау:

  • Солтүтік Қазақстан деген тарихи географиялық ұғымға бүгінгі қай облыстар кіреді?

  • Қазақстанның әр түрлі аймақтарындағы табиғат пен климаттың ерекшеліктерін Солтүстік Қазақстанмен салыстыр.

  • Солтүстік Қазақстанда мал жаю ерекшеліктері неде? Жұт дегеніміз не? Халық табиғаттың бұл құбылысына қарсы қалай күресті?

  • Солтүстік Қазақстанмен Орталық Қазақстанның ерте темір дәуірі мәдениетіндегі ұқсастықтарды ата.

  1. Жаңа сабақтың жоспары:

  1. Табиғат жағдайы мен халқы

  • Шығыс Қазақстан аумағын етеде аримаспылар мекендеген

  • Шығыс Қазақстан-ежелден адамға жайлы, малға шұрайлы жер. Оның жайылымы мол шалғынды аймақтары мен тау жоталары, түрлі металдарға бай кен орындары бұл жерде көне мәдениеттердің қалыптасуына себеп болды.

  1. Шілікті патша қорғандары

  • Шығыс Қазақстанның Зайсан ауданы жеріндегі жазықта сақ дәуірінің 200-ден аса обалары орналасқан. Оның ішінде 50-ден астамыпатша немесе ақсүйектер ескерткіштері саналады.

  1. Берел қорымдары

  2. Мәдениеті







  4. Сабақты бекіту:

  1. Шығыс Қазақстан табиғат жағдайларын Солтүстік Қазақстанның табиғатымен және климатымен салыстыр.

  2. Шығыс Қазақстанның ерте темір дәуірін мәдениеті қай аймақтың мәдениетімен ерекше байланысты болған?

  3. Шіліктіобасы мен Бесшатыр обасының құрылысындағы ұқсастықтар мен айырмашылықтарды тізіп жаз.

  4. Берел қорғандарын салу үшін иқай саладағы білімді игеру керек екенін ойлап көр.

  5. Берел обасы туралы қысқаша әңгіме құрастыр.

  1. Бағалау:

  2. Үйге тапсырма: §27. Шығыс Қазақстандағы ерте темір дәуірі.























































  30. 6-сынып. Ежелгі Қазақстан тарихы

  31. Сабақтың тақырыбы: §28. Ежелгі Қазақстан мәдениеті

  32. Сабақтың мақсаты:

  • Ежелгі Қазақстан аумағын мекендеген көшпелі тайпалар, олардың өркениеті, Ұлы Жібек жолының сол кездегі қоғам үшін маңызын аша отырып, белсенділігі жоғары білімді азамат тәрбиелеу.

  1. Сабақтың түрі: аралас

  2. Әдісі: баяндау

  3. Көрнекілік:карта

  4. Сабақтың барысы: І.Ұйымдастыру кезеңі

  • Оқу құралын тексеріп түгелдеу

  • Әнұран орындау, «Хабар»

  • Оқушылар зейінін сабаққа аудару

  1. ІІ.Үй тапсырмасын сұрау:

  • Шығыс Қазақстан табиғат жағдайларын Солтүстік Қазақстанның табиғатымен және климатымен салыстыр.

  • Шығыс Қазақстанның ерте темір дәуірін мәдениеті қай аймақтың мәдениетімен ерекше байланысты болған?

  • Берел қорғандарын салу үшін иқай саладағы білімді игеру керек екенін ойлап көр.

  1. Жаңа сабақтың жоспары:

  1. Көшпелілер өміріндегі адамгершілік құндылықтар мен өнер.

  • Көшпелілер тұрмысындағы адамгершілік пен әкімшіліктің жүйесі қытайлардың назарын аударып отырған. Қытай билеушілері ғұндардың шабуылынан ғана емес, көбінесе қытайлардың Далаға кетіп қалуынан да қорыққан.

  1. Археологтар ғұндардың баспаналары жайлы...

  2. Көшпелілердің әскери өмірі

  • «Аң стилі» өнері б.з.б. 7-6 ғасырларда шыққан.

  1. Ұлы Жібек жолының көшпелілер үшін маңызы.

  • Б.з.б. 6-3 ғасырларда сақтар Қытаймен, Үндістан және Персиямен сауда-саттық жүргізіп тұрған. Бұған сақ обаларынан табылған қытай айналары, Ираннан әкелінген бұйымдар дәлел болады.

  1. Сабақты бекіту: Көшпелілердің материалдық және рухани мәдениеттегі жетістіктері, жалпы адамзат тарихына қосқан үлесі туралы айтып бер.

  1. «Полихром стилі» туралы не білесің? Оны «аң стилімен» салыстыр.

  2. Ұлы Жібек жолы туралы әңгіме құрастыр.

  3. Қазақстанның аумағы арқылы қандай тауарлар тасымалданған?

  1. Бағалау: Үйге тапсырма: §28. Өзін-өзі тексеру сұрақтарына жауап беру.

  2. 6-сынып. Ежелгі Қазақстан тарихы

  3. Сабақтың тақырыбы: §29. Көшпелілердің сал-дәстүрі мен діни нанымдары

  4. Сабақтың мақсаты:

  • Қазақстанның ертедегі тұрғындары-сақтар, ғұндар, үйсіндер, қаңлылар мен сарматтардың наным-сенімдері, бұл тайпалардың мәдениетіндегі ұқсастықтар, ескерткіштеріндегі ерекшеліктер, дәстүрі туралы толық-қанды мәлімет бере отырып, ұтжанды, мәдениетті жеке тұлға қалыптастыру.

  1. Сабақтың түрі:аралас

  2. Әдісі: интерактивті

  3. Көрнекілік:сызба, суреттер

  4. Сабақтың барысы: І.Ұйымдастыру кезеңі

  • Оқу құралын тексеріп түгелдеу

  • Әнұран орындау, «Хабар»

  • Оқушылар зейінін сабаққа аудару

  1. ІІ.Үй тапсырмасын сұрау:

  • Көшпелілердің материалдық және рухани мәдениеттегі жетістіктері, жалпы адамзат тарихына қосқан үлесі туралы айтып бер.

  • Көшпелілердің қандай заттарды ойлап тапқанын айт.

  • Ұлы Жібек жолы туралы айт.

  • Қазақстанның аумағы арқылы қандай тауарлар тасымалданған?

  1. Жаңа сабақтың жоспары:

  1. Көшпелілердің діни-нанымдары

    • Қазақстан аумағын жайлаған ежелгі тайпалар ата-баба аруағына, көк тәңіріне сыйынған.

    • «Олардың жерлеу ғұрыптары, әдет-салты мен күнделікті тұрмысы ұқсас болған» деген сөздерді ертедегі грек тарихшыларының еңбектерінен оқи аламыз. Олар көшпелілердің «басқалармен достық, адал, әрі шынайы қарым-қатынасындағы» қайырымдылық пен әділеттікті атап айтқан.

  1. Мәдениеттегі ұқсастықтар.

  2. Ескерткіштері

  1. Сабақты бекіту:

  1. Көшпелі халықтардың діни нанымдары туралы әңгіме құрастыр.

  2. Сақ, үйсін, ғұн, қаңлы, сармат тайпалырының салт-дәстүрінде қандай ұқсастықтар бар?

  1. Бағалау: Үйге тапсырма: §29. Шығармашылық тапсырма. Картадан ежелгі Қазақстан тұрғындарының, тайпалық одақтар мен мемлекеттердің орналасу аумағын көрсетіңдер. Олардың ерекшеліктері мен ұқсастығын анықтаңдар.


  2. жүктеу/скачать 0,7 Mb.

    Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5



©www.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз
    Басты бет