Ойлау дағдыларының
деңгейі
Білу және түсіну
Қолдану
Жоғарғы деңгей дағдылары
Орындалу уақыты
20
минут
Тапсырма
1(a)
Реакция нәтижесінде сілті және сутек газын түзе отырып бөлме температурасында
сумен әрекеттесетін металдар қатарын көрсетіңіз.
A) K, Na, Zn
B) Mg, Zn, Cu
C) Na, Li, K
D) Fe, Mg, Ag
(b)
Белсенділігі орташа металдар сумен тек қыздырғанда (немесе су буымен) әрекеттеседі.
Магнийді мысалға алып су буымен реакция теңдеуін жазыңыз.
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
2.
Археологиялық қазбалар кезінде табылған артефактар: мыс, күміс, темірден жасалған
бұйымдар берілген.
(a)
Мыстан және күмістен жасалған артефактардың осы күнге дейін сақталу себебін
түсіндіріңіз.
_______________________________________________________________________
12
(b)
Уақыт өте келе мыстан жасалған бұйымдарда жасыл дақтың пайда болуы, ал күмістен
жасалған бұйымдардың қараюы мен темірдің тоттануына әсер еткен факторларды
атаңыз.
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
3
(a)
Сұйытылған тұз қышқылы ерітіндісімен әрекеттесетін металдар жұбы.
A)
алюминий, магний
B)
темір, күміс
C)
алтын, мырыш
D)
күміс, сынап
(b) 3
(а) тапсырмадағы таңдап алынған металдар жұбының сұйытылған тұз қышқылы
ерітіндісімен реакция теңдеуін жазып, теңестіріңіз.
? + HCI = ____________________________________________________
? + HCI = ____________________________________________________
4(a)
Берілген металдардың ішінде қайсы металл тұз ерітіндісінен металды ығыстырып
шығарады. Мүмкін болатын реакциялардың тұсына « + » таңбасын қойыңыз.
Тұз \металл
темір магний мыс мырыш
Темір (II) хлориді
Магний хлориді
Мыс (II) хлориді
Мырыш хлориді
(b)
Темір (ІІ) сульфаты (FeSO
4
)
ерітіндісінің Mg, AI металдарымен реакция теңдеуін
жазыңыз.
1. _______________________________________________________________
2. _______________________________________________________________
5.
Мүмкін болатын реакция теңдеуін құрастырыңыз.
(
а) никель нитраты
(
ер-ді)
+ қорғасын
(қ)
→
_____________________________________________________________________________
(b)
мыс (II) нитраты
(ер-ді)
+ мырыш
(қ)
→
_____________________________________________________________________________
13
Бағалау критерийі
Тапсыр
ма №
Дескриптор
Балл
Білім алушы
Белсенді металдардың салқын
сумен, ыстық су немесе бумен
әрекеттесу теңдеуін
құрастырады
1
сілті және сутек газын түзе
отырып сумен әрекеттесетін
металдар қатарын көрсетеді;
1
магнийдің су буымен реакция
теңдеуін жазады;
1
Металдар коррозиясын
туындатуға әсер ететін
факторларды анықтайды
2
мыстан, күмістен жасалған
артефактардың осы күнге дейін
сақталу себебін түсіндіреді;
1
уақыт өте келе мыс, күміс, темірден
жасалған бұйымдардың бұзылуына
әсер ететін факторларды атайды;
1
Металдардың қышқылдармен
әрекеттесуінің реакция
теңдеулерін жазады
3
металдар жұбының сұйылтылған тұз
қышқылы ерітіндісімен
әрекеттесетінін анықтайды;
1
металл алюминийдің сұйылтылған
тұз қышқылымен реакция теңдеуін
жазады;
1
металл магнийдің сұйытылған тұз
қышқылымен реакция теңдеуін
жазады;
1
Металдардың тұз
ерітінділерімен әрекеттесу
теңдеуін жазады
4
тұз ерітіндісінен темір ығыстырып
шығаратын металды анықтайды;
1
тұз ерітіндісінен магний ығыстырып
шығаратын металды анықтайды;
1
мыс белсенділігі төмен металл
екенін көрсетеді;
1
тұз ерітіндісінен мырыш ығыстырып
шығаратын металды анықтайды;
1
темір (ІІ) сульфатының магниймен
реакция теңдеуін жазады;
1
темір (ІІ) сульфатының
алюминиймен реакция теңдеуін
жазады;
1
Металдардың белсенділік
қатарын қолданып орынбасу
реакцияларының жүру
мүмкіндігін болжайды
5
никель нитраты
(
ер-ді)
+
қорғасын
(қ)
теңдеуінің жүрмейтінін жазады;
1
мыс (II) нитраты
(ер-ді)
+ мырыш
(қ)
теңдеуін құрастырады.
1
Барлығы
15
14
«
Металдар белсенділігін салыстыру» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты
ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні___________________________________________
Бағалау критерийі
Оқу жетістіктерінің деңгейі
Төмен
Орта
Жоғары
Белсенді металдардың
салқын сумен, ыстық су
немесе бумен әрекеттесу
теңдеуін құрастырады
Na , Li , K
сумен әрекеттескенде
сілті және сутек газы түзілетінін
анықтауда, су буымен реакция
теңдеуін жазуда қиналады
Na , Li , K
сумен әрекеттескенде сілті
және сутек газы түзілетінін
анықтауда / және су буымен реакция
теңдеуін жазуда қателіктер жібереді
Na , Li , K
сумен әрекеттескенде
сілті және сутек газы түзілетінін
анықтайды және су буымен
реакция теңдеуін жазады
Металдар коррозиясын
туындатуға әсер ететін
факторларды анықтайды
Мыстан және күмістен жасалған
артефактардың осы күнге дейін
сақталу себептері түсіндіруде / әсер
ететін факторларды атауда қиналады
Мыстан және күмістен жасалған
артефактардың осы күнге дейін
сақталу себептерін / әсер ететін
факторларды атап түсіндіруде
қателіктер жібереді
Мыстан және күмістен жасалған
артефактардың осы күнге дейін
сақталу себептері / әсер ететін
факторларды атап түсіндіреді
Металдардың
қышқылдармен
әрекеттесуінің реакция
теңдеулерін жазады
Металдар жұбын анықтауда және
сұйытылған тұз қышқыл
ерітіндісімен реакция теңдеулерін
жазуда қиналады
Металдар жұбын анықтауда / AI / Mg
–
дің сұйытылған тұз қышқыл
ерітіндісімен реакция теңдеулерін
жазуда қателіктер жібереді
Металдар жұбын анықтайды
және сұйытылған тұз қышқыл
ерітіндісімен реакция
теңдеулерін жазады
Металдардың тұз
ерітінділерімен әрекеттесу
теңдеуін жазады
Fe, Mg, Zn-
тың тұз ерітіндісінен
металды ығыстырып шығаратынын,
Cu белсенділігі төмендігін
анықтауда, реакция теңдеуін жазып
дәлелдеуде қиналады
Fe / Mg / Zn -
тың тұз ерітіндісінен
металды ығыстырып шығаратынын/
Cu белсенділігі төмендігін анықтауда
/
реакция теңдеуін жазып дәлелдеуде
қателіктер жібереді
Fe, Mg, Zn -
тың тұз ерітіндісінен
металды ығыстырып
шығаратынын Cu белсенділігі
төмендігін анықтайды, реакция
теңдеуін жазып дәлелдейді
Металдардың белсенділік
қатарын қолданып
орынбасу реакцияларының
жүру мүмкіндігін
болжайды
Металдардың таныс емес орынбасу
реакцияларының жүру мүмкіндігін
болжауда қиналады
Металдардың таныс емес орынбасу
реакцияларының (а)/ (b) жүру
мүмкіндігін болжауда қателіктер
жібереді
Металдардың таныс емес
орынбасу реакцияларының жүру
мүмкіндігін болжайды
15
2-
ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР
8.2A «
Зат мөлшері» және «Стехиометриялық есептеулер» бөлімдері бойынша
жиынтық бағалау
Оқу мақсаты
8.1.1.3
Масса, зат мөлшері және құрылымдық бөлшектер
санын есептеу
8.2.3.5 Химиялық реакция теңдеулері бойынша заттың
массасын, зат мөлшерін есептеу
8.2.3.6 Авогадро заңын білу және қалыпты және
стандартты жағдайлардағы газдар көлемін
есептеуде молярлық көлемді қолдану
8.2.3.7
Газдардың салыстырмалы тығыздығын және
заттың молярлық массасын салыстырмалы
тығыздық бойынша есептеу
8.2.3.8 Газдардың қатысуымен жүретін реакциялар
бойынша есептер шығаруда газдардың көлемдік
қатынас заңын қолдану
Бағалау критерийі
Білім алушы
•
Зат массасы, мөлшері және құрылымдық
бөлшектер санын есептеуде формуланы қолданып
есептейді
•
Химиялық реакция теңдеуі бойынша зат массасын,
зат мөлшерін анықтайды
•
Молярлық көлемді қолданып есептеулер жүргізеді
•
Салыстырмалы тығыздық бойынша газдың
тығыздығын және заттың молярлық массасын
есептейді
•
Есептер шығаруда газдардың көлемдік қатынас
заңын қолданып есептеулер жүргізеді
Ойлау дағдыларының
деңгейі
Қолдану
Жоғары деңгей дағдылары
Орындалу уақыты
20
минут
Тапсырма
1.
Молекулалар саны 3,01•10
23
тең көмірқышқыл газының зат мөлшері және массасын
есептеңіз.
A)
5 моль және 220 г
B)
2 моль және 20 г
C)
1 моль және 24 г
D)
0,5 моль және 22 г
2.
Мыс (ІІ) оксидін сутекпен тотықсыздандыру нәтижесінде 4 г таза мыс алынған болса
реакцияға түскен мыс (ІІ) оксидінің массасын, зат мөлшерін табыңыз.
(a)
Мыс (ІІ) оксидінің сутекпен тотықсыздану реакция теңдеуін жазыңыз.
16
(b)
Мыс (ІІ) оксидінің массасын есептеңіз.
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
(c)
Мыс (ІІ) оксидінің зат мөлшері есептеңіз.
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
3.
273 К (0°С) температура мен 101,3 кПа қысымда өлшенген 1 моль газ 22,4 л көлем
алады.
Атомдардың мен молекулалардың берілген моль санын қалыпты жағдайда алатын
көлемдерімен сәйкестендіріңіз.
Атом/ молекула
көлем (қ.ж)
А) 10 моль аммиак молекуласы
1)
16,8 моль/л
В) 0,75 моль сутек атомы
2) 11,2
моль/л
С) 0,5 моль аргон атомы
3)
224 моль/л
А) _____ В) _____ С) _____
4.
Белгісіз газдың сутекпен салыстырмалы тығыздығы 15-ке тең. Осы газдың молярлық
массасын табыңыз.
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
5.
Белгілі қысым және температурада азот пен сутекті тікелей әрекеттестіріп аммиак
(NH
3
) алуға болады.
(a)
Аммиак синтезінің/ алынуының реакция теңдеуін жазыңыз.
_____________________________________________________________________________
(b)
Аммиак синтезіндегі газдардың көлемдік қатынасын анықтаңыз.
_____________________________________________________________________________
17
Бағалау критерийі
Тапсырма
№
Дескриптор
Балл
Білім алушы
Зат массасы, мөлшері және
құрылымдық бөлшектер
санын есептеуде формуланы
қолданып есептейді
1
көмірқышқыл газының зат
мөлшерін есептейді;
1
көмірқышқыл газының массасын
есептейді;
1
Химиялық реакция теңдеуі
бойынша зат массасын, зат
мөлшерін анықтайды
2
мыс (ІІ) оксидінің тотықсыздану
реакция теңдеуін жазады;
1
мыс (ІІ) оксидінің массасын
табады;
1
мыс (ІІ) оксидінің зат мөлшерін
табады;
1
Молярлық көлемді қолданып
есептеулер жүргізеді
3
аммиак молекуласының көлемін
(қ.ж.) сәйкестендіреді;
1
сутек атомының көлемін (қ.ж.)
сәйкестендіреді;
1
аргон атомының көлемін (қ.ж.)
сәйкестендіреді;
1
Салыстырмалы тығыздық
бойынша газдың тығыздығын
және заттың молярлық
массасын есептейді
4
сутекпен салыстырғандағы
тығыздығы бойынша белгісіз
газдың молярлық массасын
есептейді;
1
Есептер шығаруда газдардың
көлемдік қатынас заңын
қолданып есептеулер
жүргізеді
5
аммиак синтезі реакция теңдеуін
жазады;
1
газдардың көлемдік қатынасын
анықтайды.
1
Барлығы
11
18
«
Зат мөлшері» және «Стехиометриялық есептеулер» бөлімдері бойынша
жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні___________________________________________
Бағалау критерийі
Оқу жетістіктерінің деңгейі
Төмен
Орта
Жоғары
Зат массасы, мөлшері және
құрылымдық бөлшектер
санын есептеуде формуланы
қолданып есептейді
Формула бойынша зат мөлшері
және молекулалық массаны
табуда қиналады
Формула бойынша зат мөлшері /
молекулалық массаны табуда
қателіктер жібереді
Формула бойынша зат мөлшері
және молекулалық массаны
табады
Химиялық реакция теңдеуі
бойынша зат массасын, зат
мөлшерін анықтайды
Мыс (ІІ) оксидінің тотықсыздану
реакция теңдеуін жазуда, теңдеу
бойынша массасын, мөлшерін
есептеуде қиналады
Мыс (ІІ) оксидінің тотықсыздану
реакция теңдеуін жазуда / теңдеу
бойынша массасын/ мөлшерін
есептеуде қателіктер жібереді
Мыс (ІІ) оксидінің
тотықсыздану реакция
теңдеуін жазуда, теңдеу
бойынша массасын, мөлшерін
есептейді
Молярлық көлемді қолданып
есептеулер жүргізеді
Аммиак, сутек және аргон
атомдарының (қ.ж) көлемдерін
сәйкестендіруде қиналады
Аммиак / сутек / аргон
атомдарының (қ.ж) көлемдерін
сәйкестендіруде қателіктер
жібереді
Аммиак, сутек және аргон
атомдарының (қ.ж) көлемдерін
сәйкестендіреді
Салыстырмалы тығыздық
бойынша газдың
тығыздығын және заттың
молярлық массасын
есептейді
Газдың молярлық массасын,
есептеуде қиналады
Газдардың молярлық массасын /
есептеуде қателіктер жібереді
Газдардың молярлық массасын
есептейді
Есептер шығаруда
газдардың көлемдік қатынас
заңын қолданып есептеулер
жүргізеді
Көлемдік қатынастар заңын
қолданып реакция теңдеуін
жазуда қиналады
Көлемдік қатынастар заңын
қолданып реакция теңдеуін
жазуда/ қатынасын табуда/
қателіктер жібереді
Көлемдік қатынастар заңын
қолданып реакция теңдеуін
жазады
19
8.2C «
Химиялық реакциядағы энергиямен танысу»
бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Оқу мақсаты
8.3.1.1 Заттың жану реакциясының өнімі көбінесе оксид
екенін және құрамында көміртегі бар отын оттекте
жанғанда, көмірқышқыл газы, иіс газы немесе
көміртек түзілетінін түсіну
8.3.1.2 Парниктік эффекттің себептерін түсіндіру және шешу
жолдарын ұсыну
8.3.1.3 Экзотермиялық реакциялар жылу бөле жүретінін, ал
эндотермиялық реакциялар жылу сіңіре жүретінін білу
8.3.1.5 Энергия өзгерісін бөлшектердің кинетикалық
теориясы тұрғысынан түсіндіру
Бағалау критерийі
Білім алушы
•
Көміртекті отындар жанғанда түзілетін оксидтерді
және олардың қасиеттерін анықтайды
•
Парниктік эффектінің себептерін түсіндіреді және
шешу жолдарын ұсынады
•
Экзотермиялық және эндотермиялық реакцияларды
ажыратады
•
Энергия өзгерісін бөлшектердің кинетикалық
теориясы тұрғысынан сипаттайды
Ойлау дағдыларының
деңгейі
Білу және түсіну
Қолдану
Жоғары деңгей дағдылары
Орындалу уақыты
20
минут
Тапсырма
1(a)
Көміртек оттекте жанғанда түзілетін көміртек диоксидінің формуласын белгілеңіз.
A) CO
2
B) SO
2
C) SO
3
D) CO
(b)
Көміртекті отындар оттекте жанғанда күйе, иіс газы, көмірқышқыл газы түзіледі.
Көміртек монооксиді және диоксидтерінің түзілуін сәйкестендіріңіз.
і. СО
1.
Органикалық заттар жанғанда немесе шірігенде түзіледі
2. Оттектің артық мөлшерінде жанғанда түзіледі
3. Оттек жетіспегенде түзіледі
4. Түссіз, иіссіз, өте улы газ
5
. Металлургияда тотықсыздандырғыш ретінде қолданылады
іі. СО
2
(i) _______________________________________________________________________
(
іі) ______________________________________________________________________
20
2(a)
Парниктік эффектінің пайда болу себептеріне мысалдар келтіріп, түсіндіріңіз.
________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
(b)
Парниктік эффектінің шешу жолдарын ұсыныңыз.
1. ________________________________________________________________________
2. ________________________________________________________________________
3.
Сөйлемді толықтырыңыз.
Жылу бөле жүретін реакциялар __________________________ деп, жылу сіңіре жүретін
___________________________
реакциялар деп аталады.
Бөлінетін немесе сіңірілетін жылу мөлшері реакцияның ___________________________
деп аталады.
4.
Жер бетіндегі кең тараған химиялық қосылыс – су. Суды сутегінің негізгі шикізат көзі
ретінде қарастыруға болады. Бірақ ол үшін суды суретте көрсетілгендей электр тоғының
көмегімен ажыратуға болады. Осы кезде 572 кДж / моль энергия сіңіріледі.
(
а) Осы реакцияның термохимиялық реакция теңдеуін жазып көрсетіңіз.
(b)
Сутегі мен оттегі газы әрекеттесіп су түзілген кезде химиялық реакция энергиясы қалай
өзгереді? Энергия тұрғысынан реакция типін ажыратып жазыңыз.
21
Бағалау критерийі
Тапсыр
ма №
Дескриптор
Балл
Білім алушы
Көміртекті отындар
жанғанда түзілетін
оксидтерді және олардың
қасиеттерін анықтайды
1
көміртек (IV) оксидтің формуласын
анықтайды;
1
көміртек монооксиді оттек жетіспегенде
түзілетінін, түссіз, иіссіз, өте улы газ
екенін сәйкестендіреді;
1
металлургияда тотықсыздандырғыш
ретінде қолданылатынын сәйкестендіреді;
1
көміртек диоксиді оттектің артық
мөлшерінде, органикалық заттар жанғанда
немесе шірігенде түзілетінін
сәйкестендіреді;
1
Парниктік эффектінің
себептерін түсіндіреді
және шешу жолдарын
ұсынады
2
парниктік эффекті қалай пайда
болатынын түсіндіреді;
1
парниктік эффектінің шешу жолдарын
ұсынады;
1
парниктік эффектінің пайда болуына
мысалдар келтіреді;
1
Экзотермиялық және
эндотермиялық
реакцияларды ажыратады
3
жылу бөле жүретін реакциялар –
экзотермиялық екенін жазады;
1
жылу сіңіре жүретін –эндотермиялық
екенін жазады;
1
бөлінетін немесе сіңірілетін жылу
мөлшерін жазады;
1
Энергия өзгерісін
бөлшектердің
кинетикалық теориясы
тұрғысынан сипаттайды
4
судың айырылу реакциясының
термохимиялық теңдеуін жазады;
1
энергия тұрғысынан реакция типін
анықтайды.
1
Достарыңызбен бөлісу: |