Дипломдық ЖҰмыс мамандығы: 5В080700 -орман ресурстары мен орман шаруашылығы
жүктеу/скачать 1,89 Mb.
|
Мұхтар Бекболат дипломдық жұмыс
Тұлға болам, Жаксыбай Исатай Бисенбайулы, Полигибрид прези
- Бұл бет үшін навигация:
- Дипломдық жобаның міндеттері
- Дипломдық жобаның ғылыми жаңалығы
- Дипломдық жоба құрылымы мен көлемі.
- 1 ТЕОРИЯЛЫҚ БӨЛІМ 1.1 Қазақстандағы орманды-дала және орман өрттердің орман мониторингісі
| Дипломдық жобаның мақсаты: Жамбыл облысы Меркі орман шаруашылығында орман өрттерімен күресудің әртүрлі тәсілдері мен тактикалық нұсқаларын бағалау болып табылады.
Дипломдық жобаның міндеттері: Меркі орман шаруашылығында өрттердің алдын-алу жұмыстарына шолу жасау; Меркі орман шаруашылығында орман өрттерімен күресудің әртүрлі тәсілдерін қарастыру; Меркі орман шаруашылығында ормандарды қалпына келтіру шараларын анықтау; Экономикалық тиімділікті есептеу. Дипломдық жобаның ғылыми жаңалығы: Меркі орман шаруашылығында өрттерге қарсы бірнеше тактикалық нұсқалары қарастырылып, ең тиімдісі таңдалмақ. Дипломдық жобаның тәжірибелік маңызы. Өрт пайда болатын ормандарға ұсыныс ретінде бірнеше тәсілдер ұсынылады және өрттің алдын-алудың тиімді тәсілдері де ұсынылады. Дипломдық жоба құрылымы мен көлемі. Дипломдық жоба Mіcrosoft Offiсе Wоrd 7.0 жүйесінде компьютермен теріліп жазылды. 56 бет көлемінде ұсынылған. Дипломдық жоба кіріспе, шаруашылықтық экономикалық және табиғи-тарихи жағдайынан, теориялық бөлімнен, жобалау бөлімінен, экономикалық тарау, еңбекті қорғаужәне қоршаған ортаны қорғау бөлімінен, қорытынды және ұсыныстан тұрады. Дипломдық жобада 13 кесте, 3 сурет, әдебиеттер саны – 32, қосымшалар. 1 ТЕОРИЯЛЫҚ БӨЛІМ 1.1 Қазақстандағы орманды-дала және орман өрттердің орман мониторингісі Оттың бақылаусыз таралуы Қазақстанның барлық экологиясына зиян келтіреді. Орман екпелерін, флора мен фаунаны жою зардап шеккен аймақтың экожүйелерінің түбегейлі өзгеруіне әкелуі мүмкін. Сонымен қатар, табиғи өрттер жақын маңдағы елді мекендердің тұрғындарына қауіп төндіреді. Құтқарушылар мезгіл-мезгіл төтенше жағдайлар туралы жариялауға немесе тіпті қауіпті аймақтардан тұрғындарды эвакуациялауға мәжбүр. Көбінесе отты тұрғын үйлер, қоймалар мен шаруашылықтар жейді. Ең қайғылы жағдайларда есеп тек өртенген ғимараттарға ғана емес, сонымен бірге адам өміріне де қатысты. Соңғы жылы мемлекеттік орман қоры аумағында жалпы ауданы 102 135,7 га болатын 694 өрт оқиғасы орын алды, оның ішінде орман алаңы 41 827 га, орманмен жабылған – 27 618,8 га, оның ішінде жоғарғы орман – 3084,6 га, сондай – ақ орман емес алаң - 60 308,7 га. Жалпы залал 2,1 млрд. теңгені құрады. Өткен жылдың деңгейімен салыстырғанда орман өрттерінің саны барлығы 70 жағдайға артты (2020 жылы – 624 жағдай) [4]. Облыстық атқарушы органдардың және басқа да мемлекеттік орман иеленушілердің қарамағындағы ормандарда жалпы ауданы 56 613,67 га болатын 389 орман өрттері орын алды, оның ішінде орман – 37 350,11 га, орманмен жабылған – 24 704,2 га, оның ішінде мініс – 2005,51 га, орман емес ауданы 19 263,57 га, залал 256 413,7 мың теңгені құрады. Сондай – ақ, орман шаруашылығы және жануарлар дүниесі комитетінің қарамағындағы ормандарда жалпы ауданы 45 521,99 га орман өрттерінің 305 жағдайы орын алды, оның ішінде орман – 4476,84 га, орманмен жабылған – 2914,57 га, оның ішінде мініс – 1079,05 га, орман емес алаң - 41 045,14 га, залал 1 850 226,4 мың теңгені құрады. Жамбыл (41,8 мың га), Қостанай (28,3 мың га) және Алматы (10,4 мың га) облыстарының орман және табиғат қорғау мекемелерінің аумағында үлкен алаңдардағы орман өрттеріне жол берілді. Белгілі болғандай, еліміздің мемлекеттік орман қорының жалпы ауданы 30,0 млн.га құрайды, оның ішінде Комитеттің қарамағында 32 ведомстволық бағынысты ұйым бар, оларға 7,4 млн. га мемлекеттік орман қорының алаңы бекітілген, бұл республиканың мемлекеттік орман қорының жалпы ауданының 24,6% - ын құрайды. Облыс әкімдіктерінің қарамағында 120 орман шаруашылығы мемлекеттік мекемесі бар, оларға 22,5 млн.га немесе жалпы ауданның 74,7% - ы, сондай-ақ 210,3 мың га немесе жалпы ауданның 0,7% - ы басқа ведомстволардың қарамағында [5]. Өрт қауіпті маусымға дайындық шеңберінде облыс әкімдіктерінің орман шаруашылығы құрылымдық бөлімшелерінің, орман шаруашылығы мекемелерінің және табиғат қорғау мекемелерінің кеңесі өткізілді. Сондай-ақ орман өрттерімен күресте тиімді өзара іс-қимыл жасау үшін мемлекеттік орман иеленушілер облыс әкімдіктерінің орман шаруашылығының құрылымдық бөлімшелері, табиғат қорғау мекемелері және ҚР Төтенше жағдайлар министрлігінің ведомстволық бағынысты ұйымдары бойынша тиісті жоспарлар әзірледі. Сонымен қатар, орман өрт сөндіру қызметтері арнайы нұсқаулықтан өтті. Сондай-ақ, "Қазавиаорманқорғау" РМҚК шағын аудандарында орман өрттерін дер кезінде анықтау және жою үшін бірқатар облыстарда авиациямен қарауылдау жүргізілді, жалпы ұшу 7811 сағатты құрады. Сонымен қатар, "Қазақстан ғарыш сапары" АҚ-мен бірлесіп орман өрттерінен өткен орман қоры алаңдарының ғарыштық мониторингі жүзеге асырылды. Орман және ландшафт өрттерін байқаумен және сөндірумен "Қазавиаорманқорғау"мемлекеттік кәсіпорны айналысады. Авиа өрт қызметінің құрамында - өрт сөндіруші десантшылар, бақылаушы-ұшқыштар, авиа өрт сөндіру командалары мен топтарының нұсқаушылары бар [6]. Бірнеше ондаған жылдар бойы олар ормандарды және ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды қорғау және қорғаумен айналысады. Өрттерді жедел сөндіруден басқа, «Қазавиаорманқорғау» қызметкерлері орман және аңшылық шаруашылығының қажеттіліктері үшін ұшуларды орындайды, жануарлар дүниесі мен олардың тіршілік ету ортасының сақталуын қамтамасыз етеді, сондай-ақ халық арасында түсіндіру жұмыстарын жүргізеді. Соңғы он жылда болған ірі өрттер мониторингісі бойынша 2010 жылғы 8 қыркүйекте Павлодар облысында орман өрті кезінде жеті адам қаза тапты. Қатты желдің салдарынан өрт Ресей-Қазақстан шекарасынан өтіп, Алтай өлкесі мен Новосибирск облысы бойынша тарала бастады. Орман өрттерінің себебі адам факторы деп аталды. 2018 жылы Шығыс Қазақстан облысында 300 гектарға жуық жер өртенді. Өрт соңғы 15 жылдағы ең ірі болып танылды — 20 адам және 2,3 мыңға жуық мал қырылды. Өрт соншалықты күшті болғандықтан, оны бірнеше күн бойы 300 өрт сөндірушілер мен орманшылар сөндірді. 25 тонна су жарқыраған орманға тасталды. 2019 жылы Қазақстанның солтүстігінде төтенше өрт қаупі жарияланды. Содан кейін өрт Павлодар облысының аумағына таралды. Өңірдегі өрт жағдайы ауа райының қолайсыздығынан күрделене түсті, ал өртті сөндіруге секундына 15-16 метр қатты жел кедергі келтірді. Өрт шамамен 100 гектар жерді басып алды. Осы жылдың сәуір айында өрт Шығыс Қазақстан облысында 25 адамның өмірін қиды. Өртті тек апатпен күрестің үшінші күні ғана толық ауыздықтауға мүмкіндік туды. Өрт сөндірушілер мен құтқарушылар тәулік бойы жұмыс істеді. Өрттің жалпы аумағы 4 мың гектарға жуық жерді құрады [7]. жүктеу/скачать 1,89 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|