V. Дәптермен жұмыс: Үлестірмелі суреттер беру арқылы шағын ертегі құрастырып жазу.
3.Ой толғаныс: Семантикалық карта толтыру.
19
Ертегілер атаулары
|
Тұрмыс-салт ертегілері
|
Қиял-ғажайып етегілер
|
Жан-жануарлар туралы ертегілер
|
«Ұшқыш кілем»
|
|
|
|
«Ұр тоқпақ»
|
|
|
|
«Түлкі мен Бөдене»
|
|
|
|
«Жеті лақ»
|
|
|
|
«Мақтақыз бен мысық»
|
|
|
|
VІ. Бекіту. Қорытынды.
20
СЫНЫПТАН ТЫС ШАРА: Сөз қадірін ұғайық.
Мақсаты: а) өз тілдерін сүюге, қадірлеуге, сөз қадірін
білетін
халықтың ұрпағы екендерін сезініп өсуге
үйрету.
б) сөздік қорларын дамыту, ой-өрістерін кеңейту,
логикалық ойлауларын, сөйлеу
мәдениеттерін дамыту.
в) адамгершілікке, достыққа, бірлікке тәрбиелеу.
Түрі: сайыс сабақ.
Әдісі: сұрақ-жауап, ойын,түсіндіру, сайыс.
Көрнекілігі: слайдтар, үлестірмелі парақтар,тапсырмалар.
Барысы: І. Ұйымдастыру бөлімі.
Психологиялық даярлық.
Алақай-ау, алақай! Қызарғанша алақан,
Қол соғайық балақай. Қол соғайық, балақан!
ІІ. Жаңа сабақ:
Сайыс барысымен таныстыру:
І. «Жүзден жүйрік.»
ІІ. «Озық сәт»
ІІІ. «Ұшқыр ой»
ІҮ. «Ойлан, тап»
Ү. «Шығармашылық сәт»
ҮІ. Қорытынды.
Ұшқыр ойға серік болсын шеберлік,
Сөз кезегін біз топтарға берелік.
Арамызда тапқыр,ойлы өрендер,
Енді олардың жауаптарын көрелік.
1-топ «Алғырлар». 2-топ «Зеректер».
Ұраны: «Сөз қадірін ұғамыз, Асыл-тастан,
Білімді адам боламыз!» Өнер-жастан.
І кезең. «Жүзден жүйрік.» Бұл кезеңде әр топқа 10 суреттен беріледі.Сол суреттер бойынша мақал-мәтелдер
21
айту.Әр дұрыс жауап 1ұпаймен бағаланады.
1-топ «Алғырлар».
1.Ағаш. 2. Тауық. 3.Арба. 4.Кітап. 5. Қой.6.Нан.7.Тау. 8. Балапан.
9.Ат. 10.Ұя.
2-топ «Зеректер».
1.Бөрік. 2.Үй. 3.Бұлақ. 4.Жапырақ.5.Тас. 6.Ит. 7.Аққу.8.Тау.
9.Ине. 10.Ата.
ІІ кезең. «Озық сәт».
Тақтада әр топқа бірнеше сөздер беріледі,жасырын сөзді ашып,сөздердің ішінен сыңарын тауып мақал құрайды.
1-топ «Алғырлар».
Жусан Кеме
Есік Теңіз Білім
Қар Оқу Торғай
Ине Ұршық
Боран Үй
2-топ «Зеректер».
Құлақ Бидай
Жұмбақ Әдеп Күн шуақ
Газет Шеге
Бала Ұстаз
Ара Сәби
ІІІ. «Ұшқыр ой»
Бұл кезеңде оқушыларға жұмбақтар жасырылады. Шапшаң жіне дұрыс жауап беру керек.
1-топ «Алғырлар».
Басы тарақ,құйрығы орақ.(әтеш)
Суға түсіп тұрса да, су жұқпайды.(көлеңке)
Тақиям толы сөк, ерте тұрсам жоқ.(жұлдыз)
Ақ отауды талқандап,шықты біреу талтаңдап.(балапан)
Жерге қазық қақтым, басына айдар тақтым (сәбіз)
Жазда қыдырады, қыста тынығады. (аю)
22
2-топ «Зеректер».
1.Аяғы бар, басы бар, арқалаған тасы бар.(тасбақа)
2.Бүрі, бүрі, бүрі бар, күн келбетті түрі бар.(күнбағыс)
3.Есігі біреу, бөлмесі бесеу.(қолғап)
4.Шеңбер жасап өседі, желмен бірге көшеді.(қаңбақ)
5.Жер астында жез қамшы (жылан)
6.Қолы жоқ,сурет салады, тісі жоқ тістеп алады.(аяз)
ІҮ. «Ойлан, тап».
Әр топ ұяшықты таңдап,сұрақтарға жауап береді.Ұпай сандары сол ұяшыққа сәйкес есептелінеді.Екі топ 8ұяшықтан таңдайды.Сұраққа кезекпен-кезек жауап береді.
2
|
10
|
16
|
9
|
4
|
5
|
7
|
11
|
1
|
14
|
8
|
6
|
13
|
3
|
15
|
12
|
1-топ «Алғырлар». 2-топ «Зеректер»
1. Қазақтың қос батыр қызын ата.(Әлия мен Мәншүк)
Көмірдің отаны қай қала? (Қарағанды)
«Ақ алтын» деген не? (мақта)
Абайдың анасының есімі кім?(Ұлжан)
Алғашқы ағартушы, ғалым,ұстаз кім? (Ыбырай)
Өлеңді жалғастыр: «Әсемпаз болма әр неге........
Жұмбақты шеш: «Аспай піскен, қайнамай түскен»
Зергерлік бұйымдарды ата. (шолпы, сырға, жүзік, моншақ,т.б.)
Ертегінің түрлерін ата: (тұрмыс-салт, қиял-ғажайып,жан-жануарлар туралы,т.б.)
Төрт түліктің пірлерін ата.( Ойсылқара, Сексеката, Зеңгібаба, Қамбарата,Шолпаната.)
Ою-өрнек түрлерін атап бер.(қошқармүйіз, толқын,
23
ирек,айшабибі,ботагөзт.б.)
«Ұшқан Ұя» әңгімесі кімдікі?(Б. Момышұлы)
Еңбек туралы мақал айт.
Үш биді ата.(Төле би, Әйтеке би,Қазыбек би)
Мақалды аяқта: «Әке- бәйтерек,..................)
Апта күндерін ретімен ата.
Ү. «Шығармашылық сәт»
Екі топқа дайын ұйқасқа өлең құрастыру тапсырмасы беріледі.
................................кең дала,
..............................айнала.
...................................,
...........................мен бала.
................................талпындым,
..............................халқымның.
..................................................,
..............................алтын күн.
ҮІ. Қорытынды: Жарыс заңы ежелден,
Жеңімпазды анықтау.
Жеңімпаз болу шарты сол-
Еңбектену, жалықпау.
Ұпай сандарына орай жеңімпаз топты анықтау, сайыскерлерді марапаттау.
24
ҚОСЫМША:
Кейбір сабақ түрлеріне пайдалануға баолтын тапсырмалар түрлері.
Тапсырма
Берілген екі сурет бойынша екі бөлек әңгіме құра. Құраған әңгімелеріңде қандай ұқсастық және қандай айырмашылық болды, ол неге байланысты?
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Тапсырма Логогриф
Табиғаттың атауына қоссаң,
Егер бақаны
Ыстық жерде
Жәндік болып жатады. (тас-бақа)
Жоғарыда тұрағы,
Бәрін ойлап тұрады.
Қоссам егер бір буын
Кітап, журнал шығады. (бас-па)
25
Метаграмма
1.Ұ-дан бастасаң, темір түйген шебермін,
З-ны қоссаң, білім саған беремін. (...)
2. Әсем жермен, ұлы дүбір думанмын,
Қ-ны қоссаң пешке керек құралмын. (...)
3. Бұйырсаңыз, етістік боп кетеді,
С-ны қоссаң, айқасатын алаңда ол өтеді. (...)
Анаграмма «К» әрпіне
К
К
К
К
К
К
К
К
К
К
1. Кісінің аты
2. Ұя салмайтын құс
3. Жанғыш пайдалы қазба
4. Тағам түрі
5. ... білім бұлағы
6. Жер қазатын құрал
7.Қыста ұйықтайтын жануар
8. Спорт түрі
9. Жәрдем жасау
10. Машина, автобус, трамвайдың жалпы атауы
26
Қосымша:Курс барысында орындалатын практикалық жұмыстар.
№
|
Жұмыстың атауы
|
әдісі
|
Материалдар мен құрал -жабдықтар
|
1
|
Практикалық жұмыс №1
|
Ойындар, сұрақ-жауап,
|
Сұрамақтар,шағын мәтіндер,суреттер
|
2
|
Практикалық жұмыс №2
|
Ізденушілік, шығармашылық
|
Суреттер,мәтіндер,шығармашылық тапсырмалар, «Адасқан буындар» ойыны.
|
3
|
Практикалық жұмыс №3
|
Ойын, сұрақ-жауап,топтық тапсырмалар
|
Сөзжұмбақтар,мәтіндер,жұмбақтар,ребустар.
|
4
|
Практикалық жұмыс №4
|
Шығармашылық жұмыс
|
Суретті топшамалар, мәтіндер.
|
27
Пайдаланған әдебиеттер:
Т.М. Әбдікаримов «Бастауыш сыныпта мәтін арқылы тіл дамту» 1993ж.
А. Айғабылов «Тіл ұстарту».Қазақстан мектебі.№8,1995ж
«Бастауыш мектеп» №17,2001.
«Бастауыш сынып әдістемесі»№3,2013ж.
«Бастауыш сыныпта оқыту әдістемесі»№2,2008ж.
К. Ерешева «Шешендік өнердің әліппесі» 2010ж.
Ә.Табылдиев «Әдеп»
«Ақ сандық, көк сандық» кітабы.
28
Достарыңызбен бөлісу: |