Зәрдің шығуының бұзылуы дизурия деп аталады.Зәрдің тәулік мөлшері 2 литрден артық болса полиурия деп аталады. Полиурия бүйректегі немесе бүйректегі емес болып бөлінеді.полиурия зәр айдайтын препараттарды қолданғанда бүйрек немесе жүрек ісіктерінің жойылу кезінде сұйықтықты көп ішумен байланысты.Зәр салыстырмалы тығыздығы жоғары ұзаққа созылған полиурия қант диабетіне тән. Ал зәр салыстырмалы тығыздығы төмен болуы полиурия изогипопостенурия деп аталады ол созылмалы бүйрек жетіспеушілігіне тән. Тәулік бойы бөлініп шыққан зәрдің мөлшері 500 мл аз болуы олигурия деп аталады. Олигурия бүйректен тыс себепті болуы да мүмкін ішкен сұйықтық аз болуы құғақ,ыстық жерде ұзақ уақыт болуы шамадан тыс тершеңдік, тоқтаусыз іш кету ,құсу
Көп жағдайда олигурия бүйрек және зәр шығару жолдары ауруларының себебі болып табылады: жедел гломерулонефрит, ауыл металдармен улану
Зәрдің бөлінуінің толық тоқтап қалуы анурия деп аталады. Бірнеше күнге созылған анурия уремияға ауысып адамның өліміне әкеліп соқтырады. Анурия дамуы гломерулонефрит ауруының ауыр түрінде сулемамен басқа да нефротоксикалық заттармен улануда көп мөлшерде қан кету,шок, байланысты болады. Кейде зәр шығару жолдарының кедергі болуы: тас немесе қабыну ісігі, қатерлі ісіктер анурия дамуына соқтырады.Анурияда зәрдің тоқтап қалуы жүрмей қалуы (ишурия) ажырата білу керек. Ишурия кезінде науқас өз бетімен қуықты босата алмайды мысалы: жұлын зақымданғанда немесе басылып қалғанда комотозды жағдайда. Кейде зәрдің жиі бөлінуі байқалады- бүл поллакиурия деп аталады.Дені сау адам тәулігіне зәрге 4-7 рет отырады ал әр шыққан сайын зәрдің мөлшері 200-300 мл (1000-2000 мл тәулік бойы) Зәр мөлшерінің ауытқуы адамның қоршаған ортасына температурасына,ішкен сұйықтығына байланысты,
Қалыпты жағдайда күндізгі диурез мөлшері түнгі диурезден артық болады.Кейбір патологиялық жағдайда түнде де күндіз де шыққан зәр мөлшері бірдей және зәрге отыру уақыт аралығы да бірдей болуы- изурия деп аталады.Кейде зәр шығару түнде жиі көп мөлшерде болады –бұл жағдай никтурия деп аталады. Кейде қуықтың немесе үрпінің қабыну ауруларында қиындықпен және ауырғандық пен зәрге отыру орын алуы мүмкін бұны дизуриялық бұзылыстар деп аталады.
Ісіктер.Ісіктер көбіне жедел және созылмалы гломерулонефрит,нефротикалық синдром. Науқастан сұрастырып анықтау қажет: ісіктер қай жерден басталады, таралу реті мен жылдамдығы. Бүйрек ісігінің жүрек ісігінен айырмашылығы- ол көбіне таңертең беттегі ісік, кейін ісіктер синдромы дауына байланысты аяқта, кейбір жағдайда көлемді ісіктер анасарка айналады. Бүйрек ісіктерінде науқас терісі бозарған сипап қарағанда-мұздай. Бүйрек ауруларында науқас мәжбүрлі қалыпта болуы (ортопное) қажет етпейді және ентікпе болмайды.
