-Психологиялық зерттеулерде қолданылатын әдістемелерді, тәжірбиелерді;
Дағдысы болуы керек –
Психологиялық экспериментті ұйымдастыру және жоспарлау бойынша білімдерін практикада істей білуі.
3.Сабақтың түрі мен кредиті бойынша оқу жоспарынан көшірме: 4. Пән тақырыптары мен өткізу түрлері, сағаты
Күні
Лекция тақырыбы
Лекцияны
өткізу
түрі
Сағат саны
1 модульдіңаты:
1-ші апта
Дәріс
1-тақырып. Девианттық іс-әрекет психология туралы түсінік.
Девиантты мінез-құлықтың мәні.
Даму мен мінез-құлқындағы ауытқулардың негізгі себептері. Балалардың дамуы мен мінез-құлқындағы ауытқуларды диагностикалау және түзету мәселелерінің қазіргі жағдайы.
Анықтау ұғымдар. Девиантты даму және мінез-құлық критерийлері.
Кіріспе лекция
2
Практика/семинар/лаборатор.
Девиантты мінез-құлықтың мәні.
Талдау жасау
1
ӨБСӨЖ
Девиантты даму және мінез-құлық-ұғым және критериялар.
2-тақырып. Тұлғаның мінез-құлқындағы девиацияның психологиялық механизмдері.
Девиантты мінез-құлыққа экзистенционалды-гуманистік көзқарас: В. Франклдың тұжырымдамасы; К. Роджерстің гуманистік теориясы. Ауытқитын мінез-құлықтың психодинамикалық аспектілері: З. Фрейдтің психоанализі, "мен" қорғау механизмдерінің теориясы А. Фрейд, "Объектілік қатынастар теориясы", А. Адлер жеке психологиясы.
Ақпарат
тық шолу
2
Практика/семинар/лаборатор.
Девиантты мінез-құлықтың даму факторлары мен шарттары.
Талдау жасау
1
ӨБСӨЖ
Отбасы тәрбиесінің түрлері және олардың әртүрлі мінез-құлық девиацияларын қалыптастырудағы рөлі.
Сұрақ-жауап
3
СӨЖ
Отбасының әлеуметтік-мәдени деңгейі және мінез-құлықтық ауытқуларды қалыптастыру тәуекелі.
4-тақырып. Әлеуметтік норманың және әлеуметтік ауытқудыңтүсінігі.
"Әлеуметтік норма"ұғымы. Психологиядағы нормалар. Әлеуметтік нормалардың түрлері, оларды реттеу механизмдері. Әлеуметтік ауытқулар.
Ақпарат
тық шолу
2
Практика/семинар/лаборатор.
Әлеуметтік норманың және әлеуметтік ауытқудың түсінігі.
Сұрақ-жауап
1
ӨБСӨЖ
Әлеуметтік норма"ұғымы. Оның қасиеттері және білім беру тәсілдері.
Кейс
3
СӨЖ
Әлеуметтік нормалардың түрлері, оларды реттеу механизмдері.
Глоссари
4
Әлеуметтік ауытқулар, теріс, бейтарап және оң әлеуметтік ауытқулардың мысалдары.
Презентация
Тұлғаның негізгі өмірлік салаларындағы қалыпты "нормативтік" мінез-құлқының нақты мысалдарын талдау және келтіру: тұлғааралық қатынастар және отбасы, жыныстық қатынастар, Денсаулық, құқықтық қатынастар.
Сұрақ-жауап
4-ші апта сағат саны
10
5-апта
Дәріс
5-тақырып. Девиантты мінез-құлықтың даму факторлары мен шарттары
Отбасы тәрбиесінің түрлері және олардың әртүрлі мінез-құлық девиацияларын қалыптастырудағы рөлі. Отбасының әлеуметтік-мәдени деңгейі және мінез-құлықтық ауытқуларды қалыптастыру тәуекелі
Әлеуметтік ауытқулар, теріс, бейтарап және оң әлеуметтік ауытқулардың мысалдары.
Кейс
3
СӨЖ
Тұлғаның негізгі өмірлік салаларындағы қалыпты "нормативтік" мінез-құлқының нақты мысалдарын талдау және келтіру: тұлғааралық қатынастар және отбасы, жыныстық қатынастар, Денсаулық, құқықтық қатынастар.
Глоссари
4
5-ші апта сағат саны
10
6-апта
Дәріс
6-тақырып. Жалпы және элиталық оқу орындарындағы жүйке-психикалық патология.
Тұрақты үлгермеушіліктің және мінез-құлықтың бұзылуының үйлесуі. Үлгермейтін бастауыш сынып оқушыларының мінез-құлық девиацияларын қалыптастыру динамикасы. "Педагогикалық фатализм" және "диагностикалық индукция" феномендері, олардың сипаттамасы.
Ағымдық лекция
2
Практика/семинар/лаборатор.
Кешенді медициналық-психологиялық-педагогикалық әсер ету мінез-құлықтық бұзылуларды түзету мен қалпына келтірудің неғұрлым барабар тәсілі ретінде.
Сұрақ-жауап
1
ӨБСӨЖ
Мінез-құлықтың аномалды және девиантты формаларының криминогендігі.
Кейс
3
СӨЖ
Даму мен мінез-құлықтың ауытқулары мен девиациялары бар балалармен жұмыс жасаудағы психологтың кәсіби құзыреттілігі.
Глоссари
4
Кәсіби мақсаттар мен міндеттер.
Презентация
6-шы апта сағат саны
10
7-апта
Дәріс
7-тақырып. Ауытқушылық мінез-құлықтың психологиялық механизмдері.
Мінез-құлық қағидалары және ауытқушылық мінез-құлық.
Глоссари
4
Жиынтық кестені құрастыру: бағыттың негізгі өкілдері, тұлғаның нормативті және ауытқитын мінез-құлқына негізгі көзқарастар
Презентация
7-ші апта сағат саны
10
8-ші апта
Дәріс
8-тақырып. Ауытқитын мінез-құлық түрлерінің жіктелуі.
Мінез-құлықтық ауытқуларды жіктеу мәселесі. Психологиялық классификация. Медициналық жіктеу. Мінез-құлық феномендерінің салыстырмалы сипаттамасы.
Ақпарат
тық шолу
2
Практика/семинар/лаборатор.
Мінез-құлықтық ауытқуларды жіктеу мәселесі.
Сұрақ-жауап
1
ӨБСӨЖ
Психологиялық классификация
Кейс
3
СӨЖ
Мінез-құлық феномендерінің салыстырмалы сипаттамасы.
Глоссари
4
Мінез-құлық феномендерінің әртүрлі түрлерінің нақты мысалдарын талдау және келтіру.
Презентация
8-ші апта сағат саны
10
9-апта
Дәріс
9-тақырып. Агрессивті мінез-құлық.
Агрессивті мінез-құлық. Агрессия және агрессивті мінез-құлық, олардың критерийлері. Қалыптастыру шарттары. Агрессия және делинквенттік мінез-құлық. Балалар мен жасөспірімдердің агрессивті мінез-құлқының алдын алу мәселелері.
Шолу лекциясы
2
Практика/семинар/лаборатор.
Агрессивті мінез-құлық. Агрессия және агрессивті мінез-құлық, олардың критерийлері.
Талдау жасау
1
ӨБСӨЖ
Агрессияның теріс және оң көріністері.
Сұрақ-жауап
3
СӨЖ
Тұлғаның агрессивті мінез-құлқын қалыптастыру шарттары.
Кейс
4
Агрессия және делинквенттік мінез-құлық, олардың байланысы.
Глоссари
Балалар мен жасөспірімдердің агрессивті мінез-құлқының алдын алу тәсілдері.
Делинквенттік мінез-құлық, оның анықтамасы мен критерилері. Қылмыстық және криминогендік мінез-құлық. Соңғы жылдардағы криминологиялық зерттеулердің нәтижелері. Қазіргі кәмелетке толмаған қылмыскерлердің әлеуметтік-психологиялық ерекшеліктері.
Ағымдық лекция
2
Практика/семинар/лаборатор.
Делинквенттік мінез-құлық, оның критерийлері.
Сұрақ-жауап
1
ӨБСӨЖ
Делинквентті мінез-құлықтың сыртқы және ішкі жағдайлары.
Кейс
3
СӨЖ
Делинквентті мінез-құлықтың негізгі түрлері.
Глоссари
4
Әлеуметтік емес тұлға.
Презентация
10-шы апта сағат саны
10
11-ші апта
Дәріс
11-тақырып. Тәуелді мінез-құлық.
Тәуелді мінез-құлықтың жалпы сипаттамасы. Тұлғаның тәуелді мінез-құлқын қалыптастыру моделі. Тәуелді мінез-құлық факторлары. Тәуелділік феномені, жеңу жолдары. Химиялық тәуелділік. Тағамдық тәуелділік.
Тұлғаның ауытқушылық мінез-құлқына әлеуметтік-психологиялық әсер ету мүмкіндіктері. Ауытқушылық мінез-құлықтың алдын алу. Алдын-алу жұмыстарының түрлері.
Ақпарат
тық шолу
2
Практика/семинар/лаборатор.
Ауытқушылық мінез-құлықтың алдын алу, оның түрлері, мақсаттары, формалары.
Сұрақ-жауап
1
ӨБСӨЖ
Кешенділік принципі.
Кейс
3
СӨЖ
Тұлғаның ауытқушылық мінез-құлқына әлеуметтік-психологиялық әсер ету мүмкіндіктері.
Глоссари
4
Ауытқушылық мінез-құлықтың әртүрлі түрлерінде алдын алу бағдарламаларын құру.
Презентация
13-ші апта сағат саны
10
14-ші апта
Дәріс
14 -тақырып. Ауытқушылық мінез-құлықтың психологиялық интервенциясы.
Психологиялық интервенция, оның ерекшеліктері. Ауытқушылық мінез-құлықтың түрлі түрлеріндегі әлеуметтік-психологиялық араласу стратегиясы. Мотивацияның анықтамасы. Мінез-құлықтық түзетудің мақсаттары мен принциптері. Эмоционалдық жағдайларды түзету. Өзін-өзі реттеу тәсілдері. Когнитивті қайта құрылымдау. Қалаулы позитивті мінез-құлықты қалыптастыру әдістері.
Ағымдық лекция
2
Практика/семинар/лаборатор.
Психологиялық интервенцияныңміндеттері, формалары, әдістері.
Сұрақ-жауап
1
ӨБСӨЖ
Ауытқушылық мінез-құлықтың түрлі түрлеріндегі әлеуметтік-психологиялық араласу стратегиясы.
Кейс
3
СӨЖ
Мінез-құлық интервенциясының мақсаттары мен принциптері.
Глоссари
4
Өзін-өзі реттеу әдістері.
Презентация
Мінез-құлық интервенциясы әдістерінің олардың міндеттерін, күрделілігін, тиімділігін, қолданылу салаларын ескере отырып салыстырмалы сипаттамасын құру
Сұрақ-жауап
14-ші апта сағат саны
10
15-ші апта
Дәріс
15 -тақырып. Жасалған қылмыстың сипатына байланысты кәмелетке толмаған қылмыскерлердің типологиясы.
Криминогендік мінез-құлықтың тәуекел факторлары: белгілі бір тұқым қуалайтын (конституционалды) аяның болуы, жүйке-психикалық дамуының бұзылыстары негізінде жатқан ерте экзогенді-органикалық зақымдау әсерлері, тұлғаның дисгармониялық дамуы, микроәлеуметтік ортаның қолайсыз болуы.
Қорытынды лекция
2
Практика/семинар/лаборатор.
Жасалған қылмыстың сипатына байланысты кәмелетке толмаған қылмыскерлердің типологиясы.
Сұрақ-жауап
1
ӨБСӨЖ
Жасөспірімдер қылмысының алдын алу мәселелері.
Кейс
3
СӨЖ
Бар патологиядан шыға отырып, құқыққа қарсы мінез-құлықтың сипатын болжау.
Глоссари
4
Балалар мен жасөспірімдердің криминогендік мінез-құлқының алдын алу бойынша ерте алдын алу іс-шараларының ерекшелігі.
Презентация
15-ші аптасағат саны
10
Барлық 15 апталық сағат саны
Дәріс
30
Практика/семинар/лаборатор.
20
ӨБСӨЖ
50
СӨЖ
50
Барлығы
150
5. Әдебиеттер тізімі.
5.1 Негізгі әдебиеттер
Еникеева Д.Д. Пограничные состояния у детей и подростков: основы психиатрических знаний. – М.: Академия, 1998.
Венар, Чарльз Психопатология развития детского и подросткового возраста: под науч.ред. А. Алексеева/ Чарльз Венар, ПатрисияКериг. - СПб.: Прайм-ЕВРОЗНАК, 2004. - 384 с.
Змановская, Е.В. Девиантология: (Психология отклоняющегося поведения): Учеб. пособие для студ. высш. учеб.заведений/ Е.В. Змановская. - 3-е изд., испр. и доп. - М.: Академия , 2006. - 288 с.
5.2.Қосымша әдебиеттер Акимова, М.К. Психофизиологические особенности индивидуальности школьников: Учёт и коррекция: Учебное пособие для студ. вузов/ М.К. Акимова, В.Т. Козлова. - М.: Академия, 2002. - 160 с.
Психология аномального развития ребенка.В 2т.Т.2: Хрестоматия/ В.В. Лебединский, К.М. Бардышевская. - М.: ЧеРо,Высш.шк, 2002. - 818 с.
Психология аномального развития ребенка.В 2т.Т.2: Хрестоматия/ В.В. Лебединский, К.М. Бардышевская. - М.: ЧеРо,Высш.шк, 2002. - 818 с.
Гоголева, А.В. Аддиктивное поведение и его профилактика/ А.В. Гоголева. - М.: Московский психолого-социальный институт, 2002. - 240 с.
Психология аномального развития ребенка.В 2т.Т.2: Хрестоматия/ В.В. Лебединский, К.М. Бардышевская. - М.: ЧеРо,Высш.шк, 2002. - 818 с.
Курманалина Ш.Х. Обновление методического обеспечения учебного процесса в условиях информатизации образования (в соавторстве: Н.Б.Чекалева): Монография. Омск: ОмГПУ, 2002. – 89с.
"Педагогикалықтехнологиялар" Сальникова, 2005 ж.
Бержанов К.Б., Мусин С.М., Педагогика тарихы. Алматы-2004.
