1. Биполярлы және өрістік транзисторлардың құрылымын түсіндіріңіз
Биполярлы және өрістік транзисторлардың өзара айырмашылығын
жүктеу/скачать 0,68 Mb. Pdf көрінісі
|
АҚС емтихан
- Бұл бет үшін навигация:
- 5. Шалаөткізгіш диодтың қызметін, түрлерін және қолданылу аясын жазыңыз
| 4. Биполярлы және өрістік транзисторлардың өзара айырмашылығын
түсіндіріңіз Биполярлы транзистор - екі әсерлесуші р-n ауысуы жэне үш немесе одан да көп шығысы бар жартылай өткізгішті құрал, күшейткіш қасиеті шартты түрде тасушы зарядтардың инжекция мен экстракция қүбылыстарына байланысты. Жартылай өткізгішті құрылымдарда екі әсерлесуші электронды-кемтіктік өткел болады. Олар өткізгіштігі ауыспалы болатын жартылай өткізгіштің үш аумағын қамтиды. Ал өрісті транзистор деп күшейту қасиеті өткізуші канал арқылы өтетін негізгі тасымалдағыштар ағымымен және басқарушы электрлік өріспен анықталынатын, жартылай өткізгіш аспапты атайды. Өрістік транзисторды униполярлы транзистор деп атайды, өйткені оның жұмысы тек негізгі зарядты тасымалдағыштарды қолдануға ғана негізделген. 5. Шалаөткізгіш диодтың қызметін, түрлерін және қолданылу аясын жазыңыз p-n өтуі шалаөткізгіш диодтардың негізі болып табылады, олар айнымалы токты түзету үшін және электрлік сигналдардың басқа сызықты емес түрлендірулері үшін қолданылады. Диод сыртқы кернеудің шамасы потенциалдық кедергіден үлкен болғанда ғана токты тура бағытта өткізеді. Германий диод үшін ең төменгі сыртқы кернеу 0,3 В, ал кремний диод үшін -0,7 В. Диод ток өткізе бастағанда, оның бойында кернеудің төмендеуі пайда болады. Бұл кернеудің төмендеуі потенциалдық кедергіге тең және тікелей кернеудің төмендеуі деп аталады. Барлық диодтардың кері тогы төмен. Германий диодтарында ол микроамперде, ал кремний диодтарында наноамперде өлшенеді. Германий диодының кері тогы көбірек және температураға сезімтал. Германий диодтарының бұл кемшілігі төмен потенциалды тосқауылмен өтеледі. Бөлме температурасында кері ток аз болады. Температура көтерілген кезде кері ток күшейіп, диодтың жұмысын бұзады. Германий диодтарында кері ток кремний диодтарына қарағанда жоғары және температураға көбірек тәуелді, температура шамамен 10 ° C жоғарылағанда екі есе артады. P-n өткелдерінің үш түрі бар: өсірілген қосылыстар, балқытылған қосылыстар және әртүрлі технологияларды қолдану арқылы жасалған диффузиялық өткелдер. Осы түйіспелердің әрқайсысы үшін жасау әдістері әртүрлі. Түйіндердің өсу әдісі келесідей: таза шалаөткізгіш материалды және р типті қоспаларды кварцтық ыдысқа салып, балқығанша қыздырады. Балқытылған қоспаға тұқым деп аталатын шағын шалаөткізгіш кристалды салады. Тұқым кристалы баяу айналады және балқымадан баяу шығарылады, сондықтан балқытылған қоспаның қабаты оның үстінде өсуге уақыт алады. Тұқымдық кристалда өсетін балқытылған қоспа салқындатылады және қатаяды. Оның кристалдық құрылымы тұқым сияқты. Тартқаннан кейін тұқым n- және p-типті қоспалармен кезектесіп легирленген болып шығады. Бұл өсірілген кристалда n- және p-типтерінің қабаттарын жасайды. Осылайша, өсірілген кристал көптеген p-n қабаттарынан тұрады. P-n өтуі қалыптасқаннан кейін диодты қоршаған орта әсерінен және механикалық зақымданудан қорғау үшін корпусқа орналастыру керек. Корпус сонымен қатар диодты тізбекке қосуға мүмкіндік беруі керек. Корпустың түрі диодтың мақсатымен анықталады. Егер диод арқылы үлкен ток өтуі керек болса, орамның өлшемі p-n өткелінің қызып кетпеуі үшін болуы керек. Диодты тура және кері кедергілерді омметрмен өлшеу арқылы тексеруге болады. Бұл кедергілердің мәні диодтың бір бағытта ток өткізіп, екінші бағытта ток өткізбеу қабілетін сипаттайды. Германий диодының 100 Ом тәртібі бойынша төмен қарсы кедергісі бар, ал оның кері кедергісі 100 000 Ом-нан асады. Кремний диодтарының тура және кері кедергілері германий диодтарына қарағанда жоғары. Диодты омметрмен сынау төмен қарсылық пен кері қарсылықты көрсетуі керек. Егер омметрдің оң өткізгіші диодтың анодына және теріс өткізгіші катодқа қосылса, онда диод алға бағытталған. Бұл жағдайда ток диод арқылы өтеді, ал омметр төмен қарсылықты көрсетеді. Егер омметр өткізгіштері кері бұрылса, диод кері ығысқан болады, ол арқылы шағын ток өтеді, ал омметр жоғары қарсылық көрсетеді. Егер диодтың кедергісі тура және кері бағытта төмен болса, онда ол тұйықталған болуы мүмкін. Егер диод тура және кері бағытта жоғары қарсылыққа ие болса, онда ол ашық тізбек болуы мүмкін. Германий диодтары да, кремний диодтары да жоғары қызу немесе жоғары кері кернеумен зақымдалуы мүмкін. Өндірушілер диод арқылы қызып кетпей қауіпсіз ағып кететін максималды тікелей токты, сондай-ақ максималды кері кернеуді анықтайды. Өйткені, диодқа қолданылатын жоғары кері кернеу диодты қызып, оның бұзылуына әкелетін күшті кері ток тудыруы мүмкін. Бұзылу орын алатын кері кернеу бұзылу кернеуі немесе максималды кері кернеу деп аталады. |