1. БӨж тақырыбы: Стресс

Жоспар:

• Кіріспе:

- Стресс туралы түсінік

- Стерессорлар

• Негізгі бөлім:

- Ганс Селье және оның ілімі

- Стресс сатылары, түрлері

- Стресстен туатын аурулар , профилактикасы

• Қорытынды:

Стресс - бұл

• (ағыл: stress) қатты күйзелу, абыржу, мөлшерден тыс ширақтылық деген сияқты бірнеше мағынаны қамтитын жалпылама сөзбен айтылған адамның ерекше күйі.

Стресстің себептері - стрессорлар

Стресстің сыртқы себептері :

• мақсатсыз өмір
• өзіндік бағасының төмендігі
• Жағдайды бағалай алмау
• Әртүрлі аурулар, т.б.

Ганс Селье

• Канадалық эндокринолог- дәрігер
• «Стресс» атауын медицинаға ол алғаш XX ғ. 60 – шы жылдары енгізді
• Ол бейімделістің жалпы синдромы деген ұғымды енгізді

Бұл ғалымның байқауы бойынша әсер еткен қолайсыз ықпалдардың(ол жарақатпа, жұкпа ма, химиялық улану ма немесе ауыр қайғы – қасірет пе) түріне қарамай оларға организм әрқашан бірбеткей жауап қайтарады. Бұл кезде: айырша без бен лимфалық түйіндердің кері дамуы, бүйрек үсті бездерінің гипертрофиясы, асқазан мен ұлтабардың шырышты қабықтарында ойық жара дамуы, қанда нейтрофильдер көбейіп, лимфоциттердің азаюы, тіндерде зат алмасуларының өзгерістері байқалады. Көрсетілген өзгерістер әсер еткен қолайсыз ықпалдың түріне қарамай әрдайым бір түрде болатындықтан, оларды организмнің арнайыланбаған, серпілістеріне жатқызады. 

• Бұл ғалымның байқауы бойынша әсер еткен қолайсыз ықпалдардың(ол жарақатпа, жұкпа ма, химиялық улану ма немесе ауыр қайғы – қасірет пе) түріне қарамай оларға организм әрқашан бірбеткей жауап қайтарады. Бұл кезде: айырша без бен лимфалық түйіндердің кері дамуы, бүйрек үсті бездерінің гипертрофиясы, асқазан мен ұлтабардың шырышты қабықтарында ойық жара дамуы, қанда нейтрофильдер көбейіп, лимфоциттердің азаюы, тіндерде зат алмасуларының өзгерістері байқалады. Көрсетілген өзгерістер әсер еткен қолайсыз ықпалдың түріне қарамай әрдайым бір түрде болатындықтан, оларды организмнің арнайыланбаған, серпілістеріне жатқызады. 

«Абыржу» сатысы

• жағымсыз тітіркендіргіш әсер еткен сәтте туатын жауаптың алғашқы кезеңі. Шок және қарсы тұру кезеңдерінен тұрады.

Төзімділік сатысы

- жағымсыз тітіркендіргіш әсеріне беріліп кетпей, оған төзу реакциясы туады.

Әлсіреу сатысы

- бейімделу қорының мүмкіндігі азайып, таусылады, сондықтан психологияда дезадаптация

(бейімделудің нашарлап жойылуы) пайда болады.

Стресстің көпке созылған ауыр түрі адамды

жүдетіп қайғыға батырады.

Селье эустресс және дистресс деп стрессті 2-ге бөлді

• Эустресс – «жағымды стресс» - стресстің қиын, бірақ күресуге болатын жағдайында болады. Стресстің бастапқы сатысы. Егер артық күш одан әрі түсе берсе дистресске әкеледі.
• Дистресс – «жағымсыз стресс» - артық күш, зақымдаушы әсерден организмнің зардап шегуі.

Стресс

• Физиологиялық - физикалық жүктемеде, ауырған кезде, қатты ашыққанда т.б. пайда болады.
• Қарсы белгілері

• Психологиялық

- адам тосын оқиғалар кезінде теріс эмоциялар, қорқыныш, ашу сезімдері пайда болғанда байқалады
Қарсы белгілері

• Бас ауруы
• Гипертония
• Гастрит
• …

• Қалтырау
• Қызығушылықтың жоғалуы
• Депрессия
• …

Стресстің профилактикасы:

• Демалыс!

Белсенділік: жүгіру, таза ауада серуендеу, гимнастика, спорт, дұрыс тамақтану, т.б.

• Ұйқы! Бұл өте маңызды!

Қорытынды:

Қазіргі таңда жұмыс, тамақтану режимі, қозғалыс белсенділігі, ұйқы мен демалыс сапасы, қоршаған ортамен тығыз байланыс сияқты адамдардың өмір салтына стресс де кіріп отыр. Демек стресс – қоғамның ең күрделі міселерінің бірі.

Бірақ бәрі де өз қолымызда. Егер әр адам дені сау болуға, бақытты өмірге қарай ұмтылса, онда қоғам да сондай болады деген сөз.

Назарларыңызға рахмет!!!

жүктеу/скачать 1,59 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: