Сократ (469-399жж.б.э.д.),
Платон (427-
347жж. Б.э.д.),
Аристотель (384-322жж.б.э.д.),
Тертуллиана (160-222жж. Б.э.д)
еңбектерінде жарияланған.
Орта ғасырлар дәуірінде шіркеу ықпалы қатайып, тәрбиені толығымен діни
арнаға бұрды. Бұл Еуропада 12 ғасыр бойы үстемдік еткен догматикалық оқу
принциптерінің шыңдалуына жол берді. Солай да болса, өз философиялық
тұжырымдары мен педагогикаға үлес қосқан шіркеу өкілдері
Августин (354-
430жж.),
Фома Аквинский (1225-1274) есімдері ғылым тарихында сақталған.
Бүгінгі күйінде жалпы білім беретін мектепті ойлап отырып, іске қосқан
Лойола (1491-1556) және оның ізбасарлары.
Қайта тіктелу заманы (эпоха возрождения) аса жарқын ойшыл педагог-
гуманистерді ғылым сахнасына келтірді. Олардың қатарында голландиялық
