Титр дегеніміз 1 мл ерітіндідегі заттың грамм санын көрсетеді.
Жұмысшы зат бойынша титр дегеніміз оның 1 мл ерітіндісіндегі жұмысшы заттың грамм саны. Мысалы Т (Н2SО4)= 0,004912 г/мл деген сөз ертіндінің әр бір мл-де 0,004912 г таза күкірт қышқылы бар. Жұмысшы зат бойынша титрді оның анализдейтін ерітіндімізді титрлеуге кеткен көлеміне көбейтсек қанша жұмысшы затымыздың анықталатын затымызбен әрекеттескенін білеміз.
Анықтайтын зат бойынша титрді мысалы былай табамыз: егер Т (Н2SО4)= 0,004912 г/мл болса, ал оның NаОН бойынша титрін пропорция арқылы табамыз:
Н2SО4 - NаОН
49,04г - 40,00г (эквиваленттік масса)
0,004912-Т (Н2SО4 / NаОН)
Т (Н2SО4 / NаОН) =0,004912∙40,00/49,04=0,004006 г/мл.
1 мл берілген күкірт қышқылының ертіндісін 0,004006 г NаОН ерітіндісімен титрлейді, ал n мл күкірт қышқылының ертіндісін 0,004006∙ n г NаОН ерітіндісімен титрлейді.
Әлсіз қышқылды күшті сілтімен титрлеу:
НСООН + NaOH = HCOONa + H2O
HCOOH + OH- = HCOO- + H2O
Эквивалеттік нүктеде түзілген тұз – натрий формиаты, - әлсіз қышқылмен күшті негіздің тұзы болғандықтан гидролизге ұшырайды:
HCOONa + H2O = HCOOH + NaOH
HCOO- + H2O = HCOOH + OH-
Сөйтіп ерітіндіде артық мөлшерде ОН- иондары түзіледі. Демек, әлсіз қышқылдарды күшті сілтілермен титрлегенде эквиваленттік нүкте бейтараптану нүктесімен сәйкес келмейді және сілтілік ортада болады.
8-есеп. 0,01 моль/л Са(NО3)2 және 0,01 моль/л СаСl2 бар ерітіндідегі иондардың иондық күші мен активтілігін есептеңіз.
9-есеп. 100 г 15%-дық (массасы бойынша) ВаСl2 ерітіндісінен BaSO4 толық тұндыру үшін 14,4 мл Н2ЅО4 қажет болды. H2SO4 ерітіндісінің нормальдылығын табыңыз? Шешуі:М (BaCl2) = 208,274 г/моль.
Реакция теңдеуі келесідей:
BaCl2 + H2SO4 = BaSO4↓ + 2HCl
Пропорциядан 15 г BaCl2 әрекеттесуге қажетті күкірт қышқылының массасын есептейміз:
208,274:98=15:х
х=15×98/208,274=7,058е
Енді пропорциядан 1000 мл болатын күкірт қышқылының массасын есептейміз:
7,058:14,4=е:1000
х=7,058×1000/14,4=490,12е
H2SO4 эквивалентінің молярлық массасын арақатынастан анықтаймыз:
Мэ(В)=М(В)/Z(В)
Ме (В) - қышқыл эквивалентінің молярлық массасы, г/моль; м(В) - қышқылдың молярлық массасы; Z(B) - эквивалентті Сан; H+, H2SO4 → 2 иондарының санына тең.
Мэ(H2SO4)=M(H2SO4)/Z(H2SO4)=98÷2=49г/моль
Ерітіндінің қалыптылығын есептеу үшін формуланы қолданамыз:
Сэ(В)=n(B)/V(л)
SE(B) – В зат баламасының молярлық концентрациясы; V(мл) – ерітіндінің көлемі; n (B) – в зат баламаларының саны.
Сэ(В)=m(H2SO4)/Mэ(H2SO4)= 490,12÷49= 10н.
Жауабы: 10н
