1. Нәруыздар, атқаратын қызметтері, жалпы қасиеттері, мысал келтіру.Құнды және құнсыз белоктар
жүктеу/скачать 1,21 Mb. Pdf көрінісі
|
Химмм
| 10. Денатурация және ренатурация.
Денатурациялаушыагенттер. Белок денатурациясы– әртүрлі тұрақсыздандыратын факторлардың әсерінен белок молекуласының нативті конформациясының өзгеруі. Белоктың аминқышқылдарының реті өзгермейді. Бұл белоктардың табиғи қасиеттерін (ерігіштік, гидрофильдік және т.б.) жоғалтуына әкеледі. Ренатурация — табиғи қасиетін жойған биополимердің (мысалы ақуыз немесе нуклеид қышқылдарының) қайта қалпына келуі. Денутурацияда белок молекулалары тығыз ретті жинағынан ретсіз қалыпқа айналады. Ал ренатурацияда ол реттілік пен жинақылық орнына келеді, өйткені аминқышқыл қалдықтары арасында бұрынғыдай байланыстар пайда болады. Сондай-ақ осыған ұқсас нуклеотидтер арасындағы сутектік байланыстардың үзілуінен табиғи қасиеттерін жойған ДНҚ, температураны біртіндеп өзгерту әдісімен (ДНҚ-ын «ендеу») қалпына келтіріледі. Бұл жағдайда сутектік байланыстар қайта құрылады. Ренатурация кезінде биополимерлердіңекінші және үшінші сатылы құрамдары қайтадан орнына келеді, ал ренатурацияның дұрыс жүруі молекуланың бірінші сатылы құрамына байланысты. Жылыту немесе рН мәнінің айтарлықтай өзгеруі сияқты сыртқы жағдайлардың кез келген байқалатын дерлік өзгеруі белоктың төрттік, үшінші және қайталама құрылымдарының тұрақты бұзылуына әкеледі. Әдетте денатурация температураның жоғарылауынан, күшті қышқылдар мен сілтілердің, ауыр металдардың тұздарының, кейбір еріткіштердің (спирт), сәулеленудің және т.б. Денатурация көбінесе белок молекулаларының коллоидты ерітіндісіндегі белок бөлшектерінің үлкенірек бөлшектерге агрегациялану процесіне әкеледі. Көрнекі түрде бұл, мысалы, жұмыртқаны қуыру кезінде «ақуыздың» пайда болуы сияқты көрінеді. 11.Нәруыздарды тұнбаға түсіру және бөлу әдістері Белоктарды бөліп алу және талдау әдістері Жоғары тазартылған ақуыз препараттары ғылыми зерттеулерде, медицинада және биотехнологияда әртүрлі қолданбаларды табады. Көптеген белоктар, әсіресе глобулярлылары өте төзімді болғандықтан (80-бетті қараңыз), оқшаулау өте жұмсақ әдістермен және төмен температурада (0-5°С) жүргізіледі. Бұл әдістерге ионалмасу хроматографиясы жатады, ол туралы б. 68. Ақуызды оқшаулаудың басқа әдістері осы бөлімде берілген. A. Тұздану Белоктардың ерігіштігі тұздардың концентрациясына (иондық күштен) қатты тәуелді. Дистилденген суда белоктар көбінесе нашар ериді, бірақ иондық күші артқан сайын олардың ерігіштігі артады. Диализ Төмен молекулалық қоспаларды бөлу немесе ортаның құрамын өзгерту үшін диализ қолданылады. Әдіс көлеміне байланысты белок молекулаларының жартылай өткізгіш мембраналардан өте алмайтындығына негізделген, ал төмен молекулалы заттар мембранамен шектелген көлем мен оны қоршаған ерітінді арасында біркелкі таралады. B. Гельді сүзу Гельді өткізу хроматографиясы (гельді фильтрация) ақуыздарды молекулалардың мөлшері мен пішіні бойынша бөлуге мүмкіндік береді. Бөлу полимерлі материалдардан (1а) жасалған ісінген гельдің (өлшемі 10-500 мкм) сфералық бөлшектерімен толтырылған хроматографиялық колонналарда жүргізіледі. Гель бөлшектері белгілі бір орташа диаметрмен сипатталатын ішкі арналардың арқасында өткізгіш болып табылады. Натрий додецил сульфатының қатысуымен полиакриламидті гель электрофорезі Қазіргі уақытта натрий додецилсульфатының қатысуымен полиакриламидті гельдік электрофорез электрофорезі ақуыз препараттарының біртектілігін анықтаудың кең таралған әдісі болып табылады. Әдіс зарядталған бөлшектердің электр өрісінің әсерінен қозғалу қасиетіне негізделген. жүктеу/скачать 1,21 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|