Задача № 1. Iшiнде температурасы tc = 8,4oС , mc = 240 г суы бар, жезден жасалынған массасы mK = 128 гкалориметрге , массасы mд = 192 г , tд = 100oСтемператуға дейiн қыздырылған, металдан жасалынған дене батырылған. Калориметрдегi ақырғы температура Θ = 21,5oС-ге тең болып орнықты. Дене жасалынған заттың меншiктi жылу сыйымдылығы сд –ны анықта.
Шешуi: Таблицадан, судың меншiктi жылу сыйымдылығы ссу = 4190 Дж/кг· град және жездiң меншiктi жылу сыйымдылығы сж = 380 Дж/кг· град алынады. Салқындау кезiндегi металл дененiң берген жылуы мынаған тең болады:
QД = cД·mД·(tД - Θ).
Калориметрдiң алған жылуы мынаған тең:
QK = cK·mK·(Θ - tС).
Калориметрге құйылған судың алған жылуы осыған ұқсас формула бойынша есептеледi:
QС = cС·mС·(Θ - tС).
Энергияның сақталу заңы негiзiнде жылу балансының теңдеуiн құрастырамыз:
QK + QС = QД немесе
cК·mК·(Θ- tС) + cС·mС·(Θ- tС) = cД·mД·(tД-Θ).
Осыдан, дене жасалынған заттың меншiктi жылу сыйымдылығын анықтайтын өрнектi аламыз:
.
Параметрлерiнiң барлық мәндерiн СИ өлшем бiрлiк жүйесiне ауыстырып: mk = 0,128 кг, mв = 0,240 кг, mт = 0,192 кг екендiгiн аламыз. Жоғарыда алынған өрнекке осы мәндердi қойып, мынаны табамыз:
.
