12 Дәріс Тарихи перспективадағы экономикалық даму
Демалу түрі Уақыт шығыны (%)
жүктеу/скачать 151,02 Kb.
|
12 Ä?ð³ñ Òàðèõè ïåðñïåêòèâàäà?û ýêîíîìèêàëû? äàìó
«Қазақстандағы санақ деректері бойынша этнодемографиялық өзгерістер».
Американдықтар өз бос уақыттарын қалай өткізетіндігін осы кестеден көруге болады. Қазіргі экономикалық ағымдар АҚШ әсері Екінші дүниежүзілік соғыстан кейінгі онжылдықтарда АҚШ әлемнің басқа бөліктері үстінен абсолютті экономикалық үстемдікке ие болды. Бұл өндіріс аймағында, экспортты көбейту аймағында және әлемдік экономикаға әсер ете алу қабілетінде көрініс тапты. Қазіргі уақытта АҚШ өз әсерін белгілі бір дәрежеде жоғалтты. Жапония, Германия, Қытай сияқты мемлекеттер техникалық прогресс, экономикалық даму темпі және халықаралық нарықта бәсекелеске түсу жағынан АҚШ-тан қалысар емес. Бүкіләлемдік экономикалық қатынастарға АҚШ пен қатар Батыс Еуропа елдері де үлкен әсер етуде. Экономиканы ғаламдастыру Соңғы жылдар ішінде әлемдік экономика ғаламдастыру үрдісін бастан кешіруде. Британ империясы басқа елдерге ақшалай қарыз беру жолымен экономикалық үстемдікке жетсе, АҚШ басқа ел экономикасына тікелей инвестиция салу жолымен кетті. Бұл дегеніміз сол елде зауыттар және басқа да өнеркәсіп орындарын салу. Осы негізде Трансұлттық корпорациялар пайда болды. Социолог Рубиннің анықтауы бойынша Трансұлттық корпорация бір елде құрылған және басқа елдерде әрекет істеуші коммерциялық кәсіпорын. Қазіргі уақытта ең негізгі он трансұлттық корпорация бар: «General Motors», «Exxon», «Ford», «Royal Dutch/Shell», «General Electric», «IBM», «Mobil Oil», «Chysler», «Texaco», «Unilever». Олардың тек екеуінен басқасының барлығы да АҚШ-та құрылған және әлемнің көптеген елдерінде бөлімдері бар. Бұлардың барлығы дерлік АҚШ экономикасын шикізатпен қамтамасыз ету бағытында жұмыс жасайды. Мыс., басқа елдерден алынған: мұнай, боксит, ағаш, кофе дәндері және т.б. АҚЩ-та өңделеді. Сол сияқты олар американ тауарларын шетел нарықтарында сату қызметімен де айналысады. Трансұлттық корпорациялар басқа елдерде қызмет көрсету саласын дамытумен де айналысады. Мыс., байланыс, коммуникация, транспорт және т.б. салаларға қаржы салады. Өйткені бұл өз қызметтерін дамыту үшін ауадай қажет. Сыртқы инвестиция себебі неде: АҚШ экономикасын шикізатпен қамтамасыз ету. Көптеген елдердегі тарифтер АҚШ-тың өзінде жасалған тауарды сату үшін қиындықтар тудырады. Сондықтан оны осы елде шығарған пайдалы. Мұндай жағдайда АҚШ өзінде тіркелген трансұлттық корпорациядан салық түрінде, тауарды өзінде шығарғаннан да көп пайда алады. Сол сияқты осы арқылы АҚШ-тың өзінде қабылданған монополияға қарсы заңдарды айналып өтуге болады. жүктеу/скачать 151,02 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|